Jurysdykcja-opracowanie

Nasza ocena:

3
Pobrań: 14
Wyświetleń: 553
Komentarze: 0
Notatek.pl

Pobierz ten dokument za darmo

Podgląd dokumentu
Jurysdykcja-opracowanie - strona 1

Fragment notatki:

23. JURYSDYKCJA. Pojęcie iurisdictio w prawie rzymskim wiązało się z działalnością urzędników jurysdykcyjnych (gł. Pretorów). We współczesnym procesie cywilnym jurysdykcja oznacza kompetencje i uprawnienia właściwego organu państwa do rozstrzygania sporów cywilnych. Jurysdykcja oznacza również zakres terytorialny, osobowy i rzeczowy, którego te kompetencje dotyczą. Jurysdykcja wynika z mocy przepisów prawa lub z mocy decyzji zainteresowanych stron. Iurisdictio była częścią najwyższej władzy państwowej -początkowo sprawowana przez konsuli następnie przez pretorów a obok nich funkcje tę sprawowali również edylowie kuralni (jurysdykcja karna) i na prowincjach namiestnicy. W okresie republiki rzymskiej i pryncypatu iurisdictio w sprawach prywatnych to udzielanie ochrony prawnej w postaci przyznania skargi, powództwa (dare actionem, ) co oznaczało danie upoważnienia rozstrzygania sprawy przez sędziego prywatnego(jednoosobowo) lub przez zespół sędziów. W tym sensie w procesie legisakcyjnym i formułkowym (okres przedklasyczny i klasyczny) nie wolno było wiązać jurysdykcji z kompetencjami do rozstrzygania sporów prywatnoprawnych. W rzymskim procesie karnym urzędnik rozstrzygał sprawę orzekając karę publiczną (istniała możliwość odwołania się od decyzji do zgromadzenia ludowego. Ochrona prawna, której udzielał prawnik jurysdykcyjny odbywała się poprzez danie skargi / powództwa. Skargi te dzieliły się na: Iudicia legitima (miały miejsce, gdy proces odbywał się w Rzymie lub w odległości jednej mili od miasta sprawę rozstrzygał sędzia jednoosobowo a rozstrzygnięcie musiało nastąpić nie później jak w ciągu półtora roku) Iudicia quae imperio continentur ( sprawa spełniająca warunki iudicia legima była prowadzona przez zespół sędziów, była prowadzona poza granicami Rzymu lub, choć jedna ze stron lub sędzia nie mieli obywatelstwa rzymskiego a proces taki winien zakończyć się w czasie trwania kadencji urzędnika). Pojęcie iurisdictio zmieniło się w okresie rozwiniętego procesu kognicyjnego, gdy urzędnik stał się sędzią rozstrzygającym sprawę z nadania władzy cesarskiej. Termin iurisdictio nabrał wtedy znaczenia, w jakim używany jest do dzisiaj. ... zobacz całą notatkę



Komentarze użytkowników (0)

Zaloguj się, aby dodać komentarz