Juliusz Słowacki - Kordian Przygotowanie (ROKU 1799 DNIA 31 GRUDNIA W NOCY). Tytuł odnosi się do stworzenia przywódców przyszłego powstania: Chłopickiego, Czartoryskiego, Skrzyneckiego, Niemcewicza, Lelewela i Krupikowieckiego).
Rzecz dzieje się na przełomie dwóch wieków: XVIII i XIX w chacie Twardowskiego w górach Karpackich. Oczekiwana jest północ na przełomie dwóch stuleci, a ma ona wybić za dziesiątym mgnieniem powiek z wieży Babel. Rozmawia Czarownica z Szatanem, Który znalazł grzebień Twardowskiego. Poznał go, bo kiedyś wcielił się w psa, a Twardowski go nim czesał. Szatan wyprasza Czarownice, błyska dziesięć grzmotów i spada dziesięciu szatanów. Szatan mówi, że nawet jeśli rosną jeszcze gdzieś drzewa edeńskie, czyli drzewa poznania dobra i zła, to nie szkodzi, bo w jesieni człowiek i tak zerwie z niego owoc. Szatan pyta gdzie jest Mefistofeles, na co Astaroth (diabeł) odpowiada mu, że siedzi nad grobem Twardowskiego. Szatan zleca, że trzeba obejrzeć zegar, sprawdzić czy nie jest zepsuty. Następuje opis zegara, na którym dni wskazuje ząb smoczy, a na godziny żądło osy. Sprężyna jest ze Szwajcarii i osadzona na ludzkim oku, melodie w nim nuci dusza grzesznika, sprężynami porusza noga pająka. Następuje odliczanie i Gehenna oznajmia, że uderzył XIX wiek, nastąpił rok 1800. Szatan wspominając miniony wiek mówi o cierpieniu jakie mu towarzyszyło, wiek który przyszedł będzie wiekiem zła, który cieszyć będzie szatanów. Przychodzi Mefistofeles, który zauważa, że nie Mefisto nie znajdzie już na ziemi Fausta, który będzie gotów sprzedać mu swoją duszę, ani Manfreda, który kuszony był przez demony i radzi mu obłąkać jakiegoś żołnierza. Szatan zapowiada, że jest jeden kraj, w którym trzeba pomóc żołnierzom, bo czeka tamtejszy naród bitwa porównywalna do bitwy szatanów z Bogiem. Mówi, że naród ten będzie zwyciężał, a potem zginie. Ta wypowiedź szatana jest zapowiedzią powstania listopadowego. Mefistofeles proponuje dla tego narodu stworzyć dygnitarzy. Szatan godzi się na to, woła czarownice, zbierają się w kręgu i wrzucają do platynowego kotła poszczególne składniki: tlen, gaz węgłowy, czterdzieści tysięcy szpilek kaprala (czyli Napoleona). Z tego powstaje Chłopicki, nazywają go od kmieciów, czyli nędznych chłopów. [ Chłopicki - dyktator powstania listopadowego, miał konserwatywne poglądy, dlatego mowa o tym, że nazwisko sprzeczne z naturą. W ręku Napoleona - zdaniem poety- był „szpilką” przesuwaną na mapie Europy}.
Następnie do kotła wrzucają diament, atrament z kałamarza Telleyranda, który ma świadczyć o talencie dyplomatycznym oraz rozsądek. Diabli mówią, że powstał człowiek godny i obwiniają się o to, myślą, że może wywar był zły. Porównują jego twarz do Rzymianina i nadają mu imię sprzeczne z naturą czyli Czart - mowa tu o A.J. Czartoryskim, który w czasie powstania był prezesem Rządu Tymczasowego i ministrem spraw zagranicznych. Odznaczał się przesądną ostrożnością i był przeciwnikiem wszystkich walk.
(…)
… Tymczasowego i ministrem spraw zagranicznych. Odznaczał się przesądną ostrożnością i był przeciwnikiem wszystkich walk. Kolejny człowiek powstaje z oczu i nóg raka, kogucich ostrogów i przednich rogów ślimaka, dorzucają dzieje Lechów, słownik rymów, milion czcionek drukarskich i trzy główki maku. Powstał Julian Ursyn Niemcewicz - członek Rządu Narodowego w czasie powstania, poeta, publicysta i polityk.
Dalej…
… Kościoła • Mont Blanc - Kordian wygłasza swój słynny monolog, w którym stawia się w pozycji człowieka mającego nieograniczone możliwości; mówi: „Jam jest posąg człowieka na posągu świata.
Słowami “Polska Winkelriedem narodów!” przyrównuje rolę Polski w historii Europy do roli legendarnego bohatera szwajcarskiego Winkelrieda, który w bitwie z Austriakami miał chwycić kopie rycerzy i skierować je wszystkie na siebie. Podobnie Polska ma spełnić ofiarę wobec innym narodów, ale ofiara ta ma polegać nie na biernym cierpieniu (jak w III części Dziadów), ale na walce czynnej. Chmura unosi Kordiana do Polski.
AKT TRZECI
Spisek koronacyjny - związany nielegalnie pod koniec 1828r. w Szkole Podchorążych w Warszawie; miał na celu zgładzenie rodziny carskiej, mającej przybyć na koronację; nie doszedł do skutku. Scena pierwsza
Cały akt III ma miejsce w Warszawie w czasie koronacji Mikołaja I na króla Polski i kilka dni po tym wydarzeniu. Scena I rozgrywa się na Placu Zamkowym, gdzie wystawiono ozdobne rusztowanie z okazji koronacji cara Mikołaja I. Ludzie różnego stanu komentują wydarzenia, związane z koronacją. Scena ta dobrze oddaje nastroje, jakie panowały w społeczeństwie polskim w związku z koronacją. Ludzie…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)