To tylko jedna z 3 stron tej notatki. Zaloguj się aby zobaczyć ten dokument.
Zobacz
całą notatkę
Językoznawstwo
pragmatyczne 4
Presupozycje
Presupozycje
Presupozycje
• Tło: semiotyka logiczna + semantyka
generatywna
Presupozycje
Tło:
• semiotyka logiczna
• semantyka generatywna
Problem: prawdziwość zdania:
Obecny król Francji jest łysy
• Tło: semiotyka logiczna + semantyka
generatywna
Presupozycje
Klasyczna definicja presupozycji:
Je eli z sądu S wynika sąd P
i z sądu ~S wynika sąd P,
to sąd P jest presupozycją sądu S.
1
Presupozycje
Obecny król Francji jest łysy -- Istnieje
obecny król Francji
Nieprawda, e obecny król Francji jest łysy
(=Obecny król Francji nie jest łysy) --
Istnieje obecny król Francji.
Presupozycje
Inne typy presupozycji:
• Leksykalne
• Zdaniowe
• Pragmatyczne
Presupozycje
Specjalne podgrupa presupozycji
leksykalnych:
Presupozycje wynikające z ograniczeń
selektywnych, np.
Lekarz jest w cią y.
Premier wychodzi za mą .
Presupozycje
Taki rodzaj presupozycji – presupozycja
egzystencjalna (o istnieniu), zwana te
logiczną.
Prawdziwość presupozycji jest warunkiem
sensowności (prawdziwości lub
fałszywości) sądu S.
Presupozycje egzystencjalne – związane z
u yciem wyra eń nazwowych
Presupozycje
Presupozycje leksykalne – związane ze
znaczeniem u ytych wyra eń,
niekoniecznie nazw, np.
– oceny (por. oskar ać kogoś o coś, obwiniać
kogoś o coś – o coś złego);
– wczesniejszego stanu, np. naprawić,
przestać, nadal (Czy Kowalski nadal bije
swoją onę/przestał ju bić swoją onę);
– późniejszego stanu (spodziewać się,
oczekiwać);
Presupozycje
Presupozycje zdaniowe – związane ze
strukturą składniową zdań, np.
• presupozycje pytań o uzupełnienie
Kto zbił szybę? (+ ich wykorzystanie w
retoryce)
• Wtrącenia (zdania względne opisujące)
• Nadrzędniki zdań ze zd. podrzędnym
rozwijającym
2
Presupozycje
Inna klasyfikacja
Pragmatyczne:
Semantyczne:
– egzystencjalne
– leksykalne
– zdaniowe;
Presupozycje
Czasowniki faktytywne:
Jan wie, e Maria go kocha -- Maria kocha Jana
Jan nie wie, e Maria go kocha -- Maria kocha
Jana
Jan sądzi, e Maria go kocha
Jan nie sądzi, e Maria go kocha
*Jan wie/nie wie, e dwa razy dwa jest cztery
Jan sądzi/nie sądzi, e dwa razy dwa jest cztery.
Presupozycje
Szczególny rodzaj presupozycji
semantycznych:
presupozycje faktytywne tj.
prawdziwości sądów zawartych w
zdaniach podrzędnych
Presupozycje
Czasowniki faktywne i „kontrfaktywne”
Jan ałuje, e wysłał list
Jan udaje/wyobra a sobie, e jest
admirałem
Presupozycje
Presupozycje
Problem granicy między presupozycjami a
warunkami fortunności aktów mowy
Zamknij okno!
Presupozycje pragmatyczne:
• warunki, które musi spełniać świat, eby
zdanie S było sensowne (Keenan)
• presupozycja pragmatyczna nadawcy –
nadawca zakłada, e treść presupozycji
jest znana odbiorcy: W sklepie
warzywnym były tylko jabłka.
(Paduczewa).
Problem granicy między presupozycjami a
implikaturami konwencjonalnymi
On jest Anglikiem, a więc jest dzielny
3
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)