O języku „komputerowców”
Język tworzy struktury pozwalające nie tylko na wskazanie, ale i na nazwanie wszystkich elementów rzeczywistości, gdyż każdy element powinien mieć etykietę. Nazywanie pomaga oswajać rzeczywistość, a oswojona rzeczywistość możliwa jest do opisania poprzez nazwy przysługujące jej elementom.
Każdy język ma swoje sposoby nominacji, wprowadza nowe nazwy dla nowych desygnatów. Najczęściej stosowane to:
- zapożyczanie
- neologizmy = nowe struktury słowotwórcze
- neosemantyzmy = nowe struktury znaczeniowe
- neofrazeologizmy.
W ostatnich latach w językach krajów Europy Środkowej i Wschodniej, nastąpiła gwałtowna potrzeba nominacji. Nagle pojawiło się wiele dziedzin życia i aby w nich działać, trzeba było „mieć” odpowiednią ilość słów. Wśród tych dziedzin wskazać można: biznes, finanse, reklamę, subkultury młodzieżowe, kosmetologię, rynek środków audiowizualnych, komputery. Dla każdej z tych dziedzin powstały nowe pododmiany języka, bowiem większość z nich ma odrębne pododmiany mówione i pisane. W języku polskim można wskazać odrębność leksykalną tych pododmian na następujących przykładach:
- w oficjalnych tekstach pisanych urządzenie, do którego wkłada się taśmę wideofoniczną nazywa się magnetowidem, natomiast używanie tej nazwy w potocznym języku mówionym jest nienaturalne i sztuczne - używa się dla urządzenia nazwy wideo;
- w języku pisanym używa się nazwy płyta kompaktowa, a w mówionym wieloznacznego słowa kompakt, który może oznaczać również sam odtwarzacz CD. Tu widać, że konieczność nazywania nowych elementów rzeczywistości powoduje konieczność denominacji starych, od dawna znanych elementów. Pojawienie się kompaktów na większą skalę spowodowało, że dawne tradycyjne płyty, zwane dotąd po prostu płytami, zaczęto nazywać także w języku mówionym płytami analogowymi lub płytami czarnymi.
Te odmiany językowe można zaliczyć do socjolektów. Są środkiem porozumiewania się określonych grup społecznych. Stwarzanie tych odmian językowych spełnia wszelkie kryteria socjolektu: łączy np. grupy „biznesmeńskie”,
stwarza nowym biznesmenom poczucie jedności z całą grupą,
wyodrębnia ich spośród grupy ludzi wciąż pozostających na państwowej posadzie,
dodaje im prestiżu,
w pewien sposób pozwala interpretować rzeczywistość, np. jeśli ktoś prowadzi firmę konsultingową, to wykonuje czynność zdecydowanie istotniejszą niż ten, który po prostu konsultuje.
Dla socjolektów o wiele lepszy jest termin odmiana językowa, niż styl czy język, bo nie wykazują one żadnych odmienności systemowych, a jedynie odmienności w warstwie leksykalnej, semantycznej i frazeologicznej.
(…)
… ], ale w tekstach pisanych wciąż stosuje się je częściej jako nieodmienne.
Zatrzymajmy się na dłużej przy ostatniej nazwie - Windows. Otóż w tej chwili w języku polskim używane są trzy formy: ten Windows, te Windows, te Windowsy. Przyjrzyjmy się tym formom z punktu widzenia systemu gramatycznego. Forma te Widnowsy jest najmniej dogodna dla języka polskiego. Reprezentuje podwójną liczbę mnogą: angielska końcówka -s i jeszcze polska -y. Forma bezsensowna bo niefunkcjonalna. Nazwa programu brzmi Windows i wyraz Windows jest odbierany wyłącznie jako nazwa własna. Co w takiej sytuacji oznaczałby wyraz Windowsy? Dwa programy? Zmiana nie ma więc sensu.
Użycie formy te Windows jest również sprzeczne z polską normą językową. W języku polskim w żadnej deklinacji nie ma końcówki zerowej dla mianownika liczby mnogiej. Najwłaściwsze…
… oznaczających liczbę mnogą jako wyrazów w liczbie pojedynczej o rodzaju zgodnym z podobnymi brzmieniowo wyrazami w języku polskim nie jest w polszczyźnie obcy. Można tu przytoczyć klasyczny już przykład errata, który, mimo iż oznacza w języku wyjściowym liczbę mnogą `błędy', od erratom `błąd', w języku polskim ma liczbę pojedynczą deklinacji żeńskiej: ta errata i w świadomości przeciętnych użytkowników nabiera…
… przyjętych bezpośrednio z języka angielskiego wraz z desygnatem. - w języku polskim: dysk, program, instalacja, dyskietka, konwersja/konwertowanie, konfiguracja, ikona ;
- w języku czeskim: disk, program, instalace, disketa, konvertovani, konfigurace, ikona ;
- w języku węgierskim: file, installaljuk, konvertaljunk, konfiguraljuk, ikon.
Tendencje w naszych językach są bardzo podobne. I pewnie podobna byłaby…
… więc wydaje się wprowadzenie do języka omawianej nazwy zgodne z rodzimą fleksją. Wyraz windows jest zakończony spółgłoską twardą, co dla języka polskiego równałoby się rzeczownikowi twardotematowemu z końcówką zerową - taki wyraz idealnie da się wpasować do deklinacji męskiej, więc windows, windowsem, jak bigos, bigosem, klops, klopsem, wąs, wąsem itp. Sposób adaptowania do języka polskiego obcych słów…
… i literaturą fachową w postaci anglojęzycznej, najpierw do fachowców, którzy na ogół znają język angielski. Mamy zatem w języku polskim joystick , pisany również dżojstik, mimo iż proponowano później nazwy: drążek sterowniczy, manetka czy manipulator, mamy interfejs, kompiler, debuger, asembler, linker, desktop, rekord czy z nowszej rzeczywistości skaner, serwer, sekwencer. Zapożyczeniom właściwym o różnym…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)