JAMES MILL
„Esej o rządzie”
Człowiekiem rządzi wola, a wolą rządzą pragnienia. Ostatecznym celem człowieka jest dążenie do szczęścia i unikanie cierpienia, a głównymi środkami są bogactwo i władza, „nie ma końca pragnienia osiągnięcia tych środków”. To z kolei jest powodem powstawania złego rządu. Krytyka teorii równowagi rządów mieszanych (król-arystokracja-demokracja). Zakłada się, że każda zachowuje jedność woli, bo inaczej nie można byłoby mówić o trzech oddzielnych stronach, które nawzajem będą się hamować. Jednak wg Milla oczywistym jest, że każda ze stron będzie chciała uzyskać jak najwięcej bogactwa i władzy wszelkimi dostępnymi środkami. W pewnym momencie 2 zmówią się, by zniszczyć pozostałą i nie ma żadnej siły, by temu zapobiec.
Nie jest możliwa zgoda między królem i arystokracją, a demokracją (ludem). Interes króla i arystokracji jest dokładnie odwrotny niż społeczeństwa. Pierwsze dwie siły pragną jaka największej władzy nad ludem by mieć władzę i bogactwo, a interesem demokracji jest „ażeby ani król, ani arystokracja nie mieli ani cząstki władzy, czy cząstki bogactwa społeczności dla swojej własnej korzyści”. Tylko w organie przedstawicielskim można znaleźć gwarancje dobrego rządu. Skoro tylko społeczności zależy nad tym, aby rząd był dobry i skoro społeczność sama nie może sprawować rządów, to powierza ją rządowi (czyli jednostce lub grupie jednostek), którą jednak sama kontroluje. Kontrola odbywa się poprzez przedstawicieli, bo cała społeczność nie może tego czynić z powodu liczebności.
Aby sprawnie działać ciało kontrolujące musi:
„posiadać pewien stopień władzy wystarczającej do sprawowania kontroli.” Stopień ten musi być proporcjonalny do władzy jaką posiada rząd będący w jednej osobie lub grupie osób.
„mieć interes identyczny ze społecznością”. Istnieje problem sposobu ukonstytuowania takiego ciała, bo przedstawiciele to też ludzie i na pewno zaczną wykorzystywać władzę dla własnych interesów. Rozwiązaniem jest ograniczenie czasu sprawowania urzędu, przykładem jest Izba Gmin gdzie zasada ta była stosowana od zawsze. Jednakże możliwa jest dowolna ilość kadencji, gdyż dzięki temu reprezentant uczy się swojej funkcji ciągle podlegając ocenie wyborców. Prawa wyborcze. Nie muszą ich posiadać dzieci, bo ich interes jest taki sam jak ich ojców oraz kobiety, gdyż ich interes jest taki sam jak ojców czy mężów. Wyznacznikami powinny być:
wiek,
majątek - „kwalifikacja majątkowa, jeśli nie będzie bardzo niska, stworzy jedynie rząd arystokratyczny”,
zawód,
sposób życia.
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)