Jakie ma znaczenie w systemie poglądów Kartezjusza twierdzenie cogito ergo sum. (zrobione w pytaniu 8)
Wyjaśnij znaczenie terminu empiryzm. Wskaż reprezentantów tego kierunku w filozofii europejskiej.
Empiryzm i jego reprezentanci w filozofii europejskiej
EMPIRYZM (gr. [empeiría] — doświadczenie) — stanowisko przyzna-
jące doświadczeniu dominującą lub wyłączną rolę w poznaniu; bywa przeciw-
stawiany aprioryzmowi i nazywany aposterioryzmem.
Wyróżnia się: e. teoriopoznawczy, przeciwstawiany racjonalizmowi, uznają-
cy doświadczenie za podstawowe lub jedyne źródło poznania wartościowego; e.
metodologiczny, uważający, że doświadczenie jest jedyną podstawą uznawania
lub odrzucania zdań naukowych oraz że jedynymi poznawczo wartościowy-
mi przesłankami w nauce są zdania protokolarne lub bazowe o konkretnych
faktach; e. genetyczny (psychologiczny), który odrzucając natywizm, akcentuje
doświadczenie w kształtowaniu mechanizmów nabywania wiedzy
Heraklit
Roger Bacon
George Berkeley
David Hume
Wskaż na główne znaczenie empiryzmu dla myśli nowożytnej (z pytania 28)
Empiryzmem można nazwać właściwie każdą teorię, która wywodzi swoją wiedzę ze świadectwa zmysłów. Autorem klasycznego empiryzmu był Locke. Empiryzm dowodzi, że wszystko co o świecie możemy wiedzieć to to co świat sam nam o sobie mówi. Wobec tego najwłaściwszym odbieraniem tych informacji jest uważne i beznamiętne rejestrowanie. Umysł, niczym tabula rasa ( czysta tablica), rejestruje tzw. Dane zmysłowe, będące źródłem rozmaitych późniejszych aktywności umysłu, czyli manipulacji. Manipulacje przyczyniają się do powstania całego bogactwa różnorodnych pojęć, wśród krtórych umysł wykrywa następne relacje lub śledzi ich manifestacje w doświadczeniu lub ustala związki między tymi manifestacjami.
Empiryzm jest przeciwstawny aprioryzmowi i racjonalizmowi (wskazującemu na rozum jako źródło poznania) oraz racjonalizmowi metodologicznemu (uznającemu, że wiedza musi zostać potwierdzona metodami czysto rozumowymi, np. dedukcją lub intuicją intelektualną). W filozofii e. występuje w dwóch wersjach: radykalnej, wg której doświadczenie jest jedynym źródłem wiedzy i umiarkowanej, przyjmującej istnienie innych - poza doświadczeniem - źródeł wiedzy (choć nie ma wiedzy wyprzedzającej doświadczenie, czyli nie ma sądów ani pojęć a priori). Empiryści, ograniczający pojęcie doświadczenia do doświadczenia zmysłowego, określani są jako sensualiści. Wg e. metodologicznego, zwanego aposterioryzmem, cała nasza wiedza dotyczy faktów i można zweryfikować ją jedynie za pomocą empirii.Odmianami empiryzmu są też: Pragmatyzm (W.Janes), Logiczny pozytywizm(czy też konsekwentny empiryzm - M.Schilick. E. pojawił się już w starożytności: pojęcie empeiria przypisuje się Protagorasowi, rolę wrażeń zmysłowych podkreślał Demokryt (choć za źródło pewnego poznania uważał rozum), którego teorię rozwijał Epikur, natomiast radykalnym przeciwnikiem e. był Platon; za ojca nowożytnego e. uważa się F. Bacona.
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)