Iśwarakriszna - Sankhjakarika
Problematyka teksty:
istnieje udręka trojakiego cierpienia i pragnienie, aby ją usunąć,
znane powszechnie środki nie są w stanie usunąć cierpienia całkowicie i na zawsze,
ze środkami pochodzącymi z objawienia wiąże się nieczystość, przemijanie i nadmiar,
najlepszym środkiem jest poznanie rozróżniające między tym co przejawione i nieprzejawione, a poznającym (puruszą), który nie jest ani stworzony, ani stwarzający,
rdzenna prakriti nie jest stworzona, jej siedem dalszych ewolutów jest zarazem stworzonych i stwarzających, szesnaście jest tylko stworzonych, a Purusza nie jest ani stworzony, ani stwarzający.
Środki prawdziwego poznania i teoria przyczynowości:
istnieją trzy: postrzeganie, wnioskowanie, autorytatywne źródło i dają wiedzę pewną,
8 powodów uniemożliwiających poznanie,
prakriti można poznać poprzez jej skutki: mahat i dalsze ewoluty
skutek istnieje zanim nastąpi przyczyna (5 powodów), skutek jest tożsamy z przyczyną, skutek i przyczyna mają jedną przyczynę,
charakterystyka tego co przejawione i nieprzejawione.
Koncepcja trzech gun:
guny to elementy rzeczywistości, niepoznawalne, doświadczane poprzez ból, cierpienie, przyjemność,
służą do oświetlania, działania, zatrzymywania, wzajemnie na siebie oddziałując,
ich działanie nakierowane jest na puruszę, porównywane do lampy, bo działające jak oliwa, knot i płomień.
Nieprzejawione - Awjakta
Purusza.
Relacja prakriti - purusza:
stworzenie bierze się z kontaktu prakriti i puruszy, relacja podobna jak w wypadku kulawego i ślepego,
przez to bierny purusza wydaje się cechować aktywnością.
Przemiany prakriti:
istnieje szesnaście pierwiastków rzeczywistości, Z pięciu z nich (z elementów subtelnych) wyłoniło się pięć elementów grubo materialnych,
istnieje świadomość intuicyjna, która posiada postać zarówno jasną (np. cnota) jak i ciemną (np. nieprawość), z `ja działającego' poprzez zadufanie w sobie wyłania się dwojakie stworzenie. Może być ono sattawiczne (umysł i 10 organów zmysłowych) i tamasowe ( 5 elementów subtelnych),
wspólną funkcją świadomości intuicyjnej, `ja działającego' i organów jest pięć tchnień życiowych (5 strumieni prany),
teoria poznania.
Ciało subtelne:
wyróżnia się trzy rodzaje ciał: subtelne (trwałe), zrodzone z matki i ojca oraz grubo materialne (przemijające),
ciało subtelne jest oparciem dla organizmu psychicznego,
(…)
… przyczynia się do rozwoju cielęcia, tak i prakriti działa po to, aby wyzwolić puruszę,
jak tancerka pokazawszy się widowni kończy taniec, tak prakriti zaprzestaje działania ujawniwszy się puruszy,
to prakriti jest zniewolona, wyzwala się i wędruje w sansarze,
wyzwala się dzięki poznaniu (`nie jestem', `nie moje', `nie ja'), wraz z wycofaniem się prakriti purusza oddzielając się od ciała osiąga wyzwolenie.
…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)