Istota systemu bankowego Syste m bankowy jest jednym z najistotniejszych elementów struktury instytucjonalnej oraz sposobu funkcjonowania gospodarki pieniężno-kredytowej. Należy go rozumieć jako ogół banków dopuszczonych do funkcjonowania w państwie, jak również zadania ustawowo przypisane ich poszczególnym rodzajom oraz związki między nimi. System bankowy w każdym kraju określa prawo bankowe. Ustala ono między innymi rodzaje banków funkcjonujących w tymże systemie, ich czynności, rolę banku centralnego oraz zadania nadzoru bankowego. Najważniejszymi funkcjami systemu bankowego są: kształtowanie emisji kredytu i pieniądza ułatwiające - zgodnie z prawami obiegu pieniądza - funkcjonowanie gospodarki oraz zwiększające rolę pieniądza również w stosunku do innych walut; pobudzanie szeroko pojętej oszczędności oraz takie gromadzenie wolnych środków finansowych w systemie bankowym, by mogły być one najefektywniej wykorzystane; kredytowanie działalności gospodarczej oraz jej rozwoju jak również wspomaganie przedsiębiorstw i inicjatyw rozwojowych na zasadzie rentowności; prowadzenie gotówkowych i bezgotówkowych rozliczeń między jednostkami gospodarczymi. System bankowy składa się z elementów o określonych właściwościach i określonych wzajemnych relacjach między tymi instytucjami. Elementami systemu bankowego są różnego typu banki. Nazwa „bank” pochodzi od włoskiej nazwy banco , czyli ławki, kontuaru, przy którym pracowali w średniowieczu włoscy bankierzy. Zajmowali się oni przede wszystkim przekazywaniem pieniędzy (wkładów) od jednego klienta do drugiego, także w innych miejscowościach. W tym celu klienci deponowali u bankierów pieniądz kruszcowy, a ci w zamian wystawiali zaświadczenie - banknot (weksel) na bankiera w innym mieście. [1] Tak pokrótce można przedstawić początki banków i systemu bankowego na świecie. Obecnie rola banków w systemie bankowym jest o wiele bardziej rozbudowana, można ją ogólnie scharakteryzować następująco: 1) są one przedsiębiorstwami, które przejmują szereg czynności finansowych z jednostek gospodarczych i gospodarstw domowych; 2) są instytucjami do transformacji ryzyka oraz terminu przy przyjmowaniu wkładów oraz udzielaniu kredytów. Właściwości systemu bankowego w Polsce przed 1989 r. Po zycja i zadania systemu bankowego w Polsce przed rokiem 1989 określone były przez charakter ustroju gospodarczego oraz wprowadzoną przez organa władzy politykę gospodarczą. Była to gospodarka centralnie zarządzana, o wysokim stopniu dyspozycyjności wszystkich instytucji wobec władz naczelnych. Można również powiedzieć, cytując za W. Wilczyńskim, że była to gospodarka rzeczowa, w której pieniądz, traktowany instrumentalnie, nie pełnił samoistnej funkcji kryteryjnej. Oznaczało to, że wybór ekonomiczny, podejmowane decyzje w minimalnym zakresie były uwarunkowane rachunkiem pieniężnym. Pieniądz był, i to w ograniczonym stopniu instrumentem realizacji wcześniej podjętych decyzji rzeczowych. Mimo to w latach 80-tych nastąpiło w pewnej mierze urynkowienie gospodarki - istota systemu ekonomicznego pozostała niezmieniona
(…)
… centralnych w gospodarce rynkowej. Nie istniała ogólna stopa procentowa wyrażająca ogólne warunki kredytowania przez bank centralny. Nie było również normalnego oddziaływania na podmioty gospodarcze. Niewymienialność pieniądza izolowała NBP od gospodarki światowej.
Istniejące oprócz NBP inne banki, takie jak: Bank Gospodarki Żywnościowej czy Bank Handlowy w Warszawie S.A., nie odgrywały żadnej samodzielnej roli w gospodarce. Pewnym stopniem samodzielności (przy podległości wobec BGŻ) cieszyły się natomiast banki spółdzielcze. Banków prywatnych, mimo że niektóre z wymienionych wyżej banków były formalnie spółkami akcyjnymi, w praktyce nie było. Nie dopuszczano również do działalności banków zagranicznych na terytorium naszego kraju.
Pierwsze zmiany dostosowujące działalność systemu bankowego do potrzeb…
… czerwca 1997 r. o kasach oszczędnościowo--budowlanych i wspieraniu przez państwo oszczędzania na cele mieszkaniowe,
— ustawa z dn. 29 sierpnia 1997 r. o listach zastawnych i bankach hipotecznych.
Zmiany ustawodawcze sprawiły, że polski system bankowy stał się bardziej złożony, a równocześnie bliższy wzorcom zachodnioeuropejskim. Zgodnie z nowymi ustawami nadzór bankowy przeszedł w ręce Komisji Nadzoru Bankowego. Kontroluje ona działalność banków, a w przypadku stwierdzenia, że działalność jakiegoś banku jest dokonywana z naruszeniem prawa lub statutu albo stwarza zagrożenie dla deponentów, może ona podjąć daleko idące kroki - do podjęcia decyzji olikwidacji banku włącznie.
Nowa ustawa nałożyła również na Komisję Nadzoru Bankowego obowiązek wydania przepisów wykonawczych, w szczególności obejmujących…
… o niedostatecznym prawdopodobieństwie zwrotu.
Nowym elementem systemu bankowego w Polsce, będący rezultatem przejścia do gospodarki rynkowej, stały się banki prywatne. W krótkim czasie, dzięki niskiemu progowi wielkości kapitału założycielskiego, powstało ich około osiemdziesięciu. Była to grupa silne zróżnicowana, zarówno co do genezy, wielkości, profilu działalności, jak i co do jakości gestii. Niestety…
… na uniwersalne, czyli takie, które realizują wszystkie podstawowe operacje, i wyspecjalizowane, czyli koncentrujące się na określonych operacjach. Do banków komercyjnych należą banki hipoteczne, zgodnie z przepisami koncentrujące się na udzielaniu kredytów zabezpieczonych hipoteką na nieruchomości.
Banki komercyjne odgrywają kluczową rolę w polskim systemie bankowym. Przypada na nie około 94% depozytów…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)