istota i skala ocen - Metoda AHP

Metoda AHP
AHP, czyli metoda hierarchicznej analizy problemu, należąca do zbioru wielokryterialnych metod dyskretnych, została opracowana w roku 1980 przez amerykańskiego matematyka Thomasa L. Saatiego, w celu wsparcia podejmowania optymalnych wyborów wariantów decyzyjnych. Wariantami mogą być obiekty materialne np. maszyny, produkty, a także pewne stany, jakie mogą przyjąć te warianty. Metoda AHP ujmuję podejście wielokryterialne, oparte na strategii preferencji i i przy założeniu porównywalności wariantów. Preferencje osoby oceniającej, jej doświadczenie, charakter pełnionej roli oraz specyfika psychologicznego procesu wartościowania decydują o subiektywnym charakterze ocen i jest podstawą podejścia wielokryterialnego, dzięki czemu metoda AHP znajduję zastosowanie, tam gdzie kryteria mają charakter jakościowy oraz gdy nie jest znana ich zależność funkcyjna.
Realizacja wyżej wymienionej metody przebiega w postaci następującego algorytmu:
Konstrukcja modelu hierarchicznego, poprzez dekompozycję problemu decyzyjnego i budowy hierarchii kryteriów wpływających na rozwiązanie problemu.
Uzyskanie ocen porównań parami wariantów decyzyjnych i kryteriów przy użyciu skali zaproponowanej przez Saatiego i utworzenie z nich macierzy względnych istotności.
Zbadanie spójności macierzy preferencji obliczenie ocen ważności dla wszystkich elementów hierarchii oraz.
Utworzenie końcowego rankingu i wybór optymalnego wariantu.
Ad.1. Praktyczną realizację metody AHP rozpoczynamy od ustalenia celów, kryteriów i wariantów modelu hierarchicznego oraz zaprezentowania go w formie graficznej.
PRZYKŁADOWY MODEL HIERARCHICZNY Ad.2 Krok ten następuje po opracowaniu hierarchicznego modelu problemu, realizuję się go poprzez porównanie parami kryteriów(wariantów), dzięki czemu uzyskuję się ich relatywną istotność, jako stopień ich wzajemnej dominacji. Skala ocen wzajemnej dominacji została przedstawiona w tabeli poniżej. SKALA OCEN W METODZIE AHP Wskaźnik istotnośći Określenie Objaśnienie 1
Taka sama istotność
Czynniki w równym stopniu prowadzą do osiągnięcia celu
3
Nieduża przewaga
Osąd nieznacznie przedkłada jeden czynnik nad drugi
5
Silna przewaga
Osąd znacznie przedkłada jeden czynnik nad drugi
7
Bardzo silna przewaga
Osąd bardzo silnie przedkłada jeden czynnik nad drugi, co jest potwierdzone empirycznie.
9
Absolutna przewaga
Przewaga czynnika jest absolutna i w najwyższym stopniu potwierdzona
2,4,6,8
Wartości pośrednie
Następnie oblicza się wskaźnik względnej istotności według wzoru:
... zobacz całą notatkę