Irydion Poprzedzone dwoma mottami po łacinie: I z pieśni Horacego „Padł w proch okrąg świata ogromny, II z Eneidy „W sercu zbolałem wre wstyd, żałość ze ślepym pomieszana szałem, zraniona miłość z męstwem nieugiętym zgoła”
Poświęcone Marii na pamiątkę dni jedynych i zbiegłych. Tak głos znajomy wróci do niej po latach wielu (Dante) (Joanna Bobrowa)
WSTĘP Rozpoczyna się „Już się ma pod koniec starożytnemu światu” - powieść rozgrywa się w III w.n.e.
Świat się rozprzęga. Fatum patrzy na to obojętnie. Na Wschodzie wstaje nowy świt. Podmiot pyta o świetna przeszłość Rzymu - gdzie ona się podziała, gdzie podziali się mówcy, żołnierze, ojcowie rodzin, westalki. Miasto przeobraża się - rządzą nim teraz niskie żądze, walki gladiatorów, puste zabawy ludu. `Motłoch i Cezar - oto jest Rzym cały'. Podmiot zachęca ludzi, by krzyżowali swe drogi, nie będzie dla nich miejsca, nadejdzie ich zmierzch.
W drugiej części poeta przyzywa syna zemsty. Ze świata duchów wywołał cienie umarłych, stanął senat na forum romanum i nie było tam syna zemsty. Nie ujrzał go też na Palatynie, gdzie panowie świata płynęli pred jego oczyma, wszyscy ze znakiem potępienia na czołach. Nie znalazł go wśród Gladiatorów. Słyszal śpiewy męczenników Chrystusa dochodzące z katakumb - był tam jeden głos piękniejszy od innych.
Ponownie wezwanie syna zemsty do zmartwychwstania i działania. Nadeszła godzina, bo tam, gdzie kiedyś był Rzym, teraz SA ruiny i pełzający lud.
W marmurowej kaplicy ON rozciągnięty na marmurowym łożu czeka na przebudzenie. Opisuje śpiącego. Jest on zawieszony między ostatnią myślą, z którą zasnął, a pierwszą, z jaką się zbudzi po wiekach, między potępieniem ziemskim a wiecznym.
Następuje część III - saga rodu Irydiona. Jego przodek pochodził ze Skandynawii, przybył stamtąd, choć miał grecka mowę i wygląd. Opisuje go jako „męża Północy”, odważnego, dzielnego, pierwszego do boju i biesiady. Matka Grymhilda z polecenia przodka miała wyzwolić lud Syguarda. Była wieszczką. Pod posągiem Odyna wróżyła, że jej lud ma ruszyć na południe by podbijać ludy. Przepowiedziała pożar miasta na siedmiu wzgórzach. Widzenie skończyło się, zanim Grimhilda wypowiedziała imię tego, który miał dokonać tych czynów. Ten, który obiecał jej inną ojczyznę, odważył się wejść za zaklęty kamień, za który mogła wejść tylko kapłanka i przywrócił ja do życia krzycząc trzykrotnie „Roma”.
Czwarta część. Dziewczyna płynie ze swoim przeznaczonym do Hellady, o której opowiada jej Hermes. Jest oburzony tym, co z Helladą uczynili Rzymianie. Hermes cieszy się, że jego żonie Odyn objawił upadek Rzymu. Hermes opowiada Grimhildzie o dawnych greckich bogach, teraz zaś on sam wierzy w tylko jednego boga - Przeznaczenie.
(…)
… weszli do Senatu i zabili jego członków (właściwie zabijał tylko Scypio).
Przybywa Irydion. Każe Scypionowi iść objąć dowództwo nad centurią, którą Irydion wziął pod władzę w ogrodach pałacowych. Daje mu miecz Eutychiana jako znak i gladiatorów Elsinoi. Scypio ma trzymać pretorianów w pogotowiu, jakoby miały nadchodzić wojska Sewera. Gdy nadejdzie Aleksander, ma go Scypio ludzić, zwodzić, a potem…
… MAsynissę. Ten przybywa i obwieszcza przybycie posłańców cesarza. Irydion prosi, by Masynissa natchnął go siłą. Masynissa zrzuca wieniec cyprysowy z głowy Elsinoi. Irydion daj wskazówki siostrze - choć odda cialo synowi sprośności, ma zachować czystą duszę. Elsione ma otoczyć cesarza szałem, sprawic, by słyszał krzyki pretorianów, patrycjuszów knujących spiski, nigdy nie pozwolić, by zasnął spokojnie…
… dl przeprowadzenia przewrotu. Ale Ulpianus wstrzymuje jeszcze Aleksandra - wie, że lud kocha Cezara za igrzyska, pretorianie - za rozrzutność. Aleksandra cezar uczynił konsulem cezarem - Aleksander wyczuwa w tym podstęp. Ulpianus przestrzega Aleksandra, by - kiedy już będzie Cezarem - strzegł się pychy, która go zniszczy. Mammea uczyła swego syna miłości według wskazań Chrystusa - nie sądzi…
…, że pochodzi z rodu Scipionów, który bezskutecznie próbował wyniszczyć Neron. Gladiator wychodzi. Irydion cieszy się, że jego plan układa się pomyślnie, doczekał się upadku dumnych, syn konsula przyszedł błagać go o przyjęcie na służbę. Masynissa twierdzi, że dopóki Nazaret nie jest nawrócony na ich wiarę, nie wygrają. Irydion chce skłócić chrześcijan - w młodych chrześcijanach chce wyzyskać pragnienie życia…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)