REPUBLIKI WCZESNONOWOŻYTNE § 3 - Ustrój polityczny I. WŁADZA PROTEKTORA, NAMIESTNIKA Lord Protektor - pierwszym był Cromwell, (1653), na podstawie Instrumentu Rządzenia przyjął tytuł LP Anglii, Szkocji i Irlandii; urząd wybieralny i dożywotni (od maja 1657 (Pokorna Petycja) - urząd dziedziczny z prawem wyboru następcy przez aktualnie urzędującego LP uprawnienia ustawodawcze - wybory do Parlamentu, rozwiązanie go (5 miechów od I sesji), zwoływanie Parlamentu nadzwyczajnego; weto zawieszające wykonawcze - dzielone z Radą Stanu - obsadzał w niej stanowiska, mianował urzędników, dowodził siłami lądowymi, marynarką i milicją, polityka zagraniczna, wypowiadanie wojny i zawieranie pokoju sądownicze - prawo łaski (bez spraw morderstwa i zdrady); mianowanie sędziów itd. Namiestnik (stadhouder) - w Niderlandach, od XV w. - byli namiestnicy dla prowincji i namiestnik generalny w całym państwie - z-ca króla Namiestnik Generalny - miał szereg kompetencji (m. in. książęce w czasach burgundzkich i hiszpańskich); po czasach hiszpańskich namiestnicy byli wyznaczani przez Stany Prowincjonalne - NIE UTWORZONO namiestnika generalnego; książęta orańscy - przejęli dyktaturę po czasach hiszpańskich wielki pensjonariusz - najwyższy urzędnik prowincji Holandii, współpracował z książętami orańskimi Wilhelm IV - został uznany przez Stany Prowincjonalne i Generalne za namiestnika dziedzicznego w 1747 Szwajcaria: landamann - najwyższe stanowisko adm. w kantonie; burmistrz - w mieście
II. RADY I URZĘDY CENTRALNE Anglia: Rada Stanu I - od 1649 r., 41 osób, quorum dla ważnych decyzji - 9 osób, uprawnienia wojskowe, adm., sąd., rozw. w 1653 Rada Stanu II - 13 osób, w większości oficerów, kompetencje tak jak Rada Stanu I Rada Stanu III - powołano na podstawie Instrumentu Rządzenia - skład 13-21 osób, 15wymieniono w instrumencie Rada Tajna - zastąpiła RS III w 1657 roku, max 21 członków, mianował Lord Protektor za zgodą parlamentu, Niderlandy: Rada Wielka - utw. z Rady Tajnej, na czele kanclerz, siedizba: Bruksela (zarząd państwem) Parlament (także Rada Wielka) - od 1454, siedziba w Malines - sąd apelacyjny Izba Obrachunkowa - powstała z połączenia IO Brabancji i Flandrii, siedziba: Malines Rada Wielka (nowa) - siedziba w Brukseli, kanclerz + 23 przedstaw. St. Prow.; administracja od Karola V Habsburga - namiestnik generalny + 3 Rady: Państwa, Tajna i Finansów po unii utrechckiej - Rada Rządząca, podzielona na komisje: finansów, zaopatrzenia, wojny, administracji, siedziba: Amsterdam; po śmierci Wilhelma Orańskiego: Rada Państwa -
(…)
… Prowincjonalnym, we wsi wójt, a miastach samorząd
Szwajcaria - przywileje kantonów kształtowały ich politykę, we wsi najbogatsi gospodarze, miasta: rada i wójtowie
§ 4 - Wymiar sprawiedliwości
Anglia - zniesiono Sąd Izby Gwiaździstej i Sąd Wysokiej komisji (w 1641), zakazano osobistej jurysdykcji króla i Rady Tajnej, w 1654 reforma Sądu Kanclerskiego
Niderlandy - najwyższe sądownictwo - Rada Wielka, zlikwidowana w 1477, w 1548 Niderlandy poddane sądownictwu Sądu Kameralnego Rzeszy, Szwajcaria - brak ogólnopaństwowych organów sądowych
…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)