Młody Technik
Historia miecza
Marzec 2001
Weszliśmy w XXI wiek, nieomal, co dzień dowiadujemy się o technicznych nowościach i
coraz bardziej skomplikowanych i śmiałych technologiach. Wszystkie one mają za zadanie
usprawnienie naszego życia, aby stało się ono wygodne i bezpieczne. Prawie wszystkie,
bowiem równie szybki postęp widać w wymyślaniu coraz to nowych i wymyślnych środków
pozbawiania życia. Broń, bo o niej mowa, jest tak stara jak stara jest ludzkość. Cała nasza
historia, to historia miecza i tarczy.
Różnie były przez wieki nazywane i różne przyjmowały kształty, lecz zawsze miały za cel
zadawać ciosy i bronić przed nimi. Do jej produkcji używano najnowszych technologii i
najlepszych materiałów, a wykonawcy byli mistrzami w swoim fachu. Niekiedy z
funkcjonalnego narzędzia zaczęła przekształcać się w dzieło sztuki, pielęgnowane i
przekazywane z pokolenia na pokolenie. Jednak w większości przypadków była zużywane w
ćwiczeniach i walce, a także starzała się i była wymieniana na nową, co powodowało
nieustający popyt na wyroby mistrzów płatnerskich. Broń, szczególnie w średniowieczu,
zaczęła pełnić rolę symbolu stanu, z jakiego wywodził się jej właściciel.
Miecz mógł nosić tylko szlachcic, co miało swoje odbicie nawet w przypadku narzędzi
katowskich. Tylko szlachetnie urodzony mógł zostać ścięty mieczem. Miecz był symbolem
władzy i siły. Nadawano mu imiona i opiewano w eposach, Scyzoryk, Zerwikaptur czy
Szczerbiec, Escalibur i Durandal to tylko te bardziej znane z historii i literatury polskiej i
zagranicznej. Przeciwieństwem miecza była tarcza, na niej skupiał się impet zadanych ciosów.
Także o nich wspominano w pieśniach bardów, jak choćby tarcza Galahada, Rycerza bez
Skazy z legendy o królu Arturze. Na białym polu tej tarczy widnieć miał czerwony krzyż
1
naznaczony krwią Józefa z Arymatei. Podobnie jak było z mieczem tak i tarcza w
średniowieczu zaczęła pełnić oprócz roli ochrony właściciela także jego znak rozpoznawczy,
a to dzięki herbowi wymalowanemu na niej. Uzupełnieniem tych dwóch atrybutów
wojownika były topór, włócznia, pancerz, hełm i wiele innych rodzajów broni i uzbrojenia
ochronnego, także one na przestrzeni dziejów rozwijały się i zmieniały wraz z wymogami
pola walki.
Jako, że bronioznawstwo jest tematem rozległym i skomplikowanym, ja w kolejnych
odcinkach cyklu poprzestanę na pokazaniu, jaką drogę przez wieki przeszły broń biała sieczna
oraz uzbrojenie ochronne.
2
Badania nad historią uzbrojenia napotykają wiele trudności. Związane jest to z niedostateczną
ilością okazów z różnych epok. Wiąże się to z wspomnianą wcześniej dość płynną wymianą
broni starej, zniszczonej na nową. Do naszych czasów w dobrym stanie przetrwały okazy
paradne, mające rangę symbolu, tak jak miecze koronacyjne, zdobycze wojenne czy rodowe
pamiątki.
Z kolei opieranie się na ikonografii czy rzeźbach zagrożone jest przez nieodgadniętą dla nas
fantazję autora danego obrazu czy rzeźby. Pamiętajmy, że człowiek jest próżny i zawsze
chciał się
(…)
… zdecydowanie zwężać się ku sztychowi.
Wraz z wiekiem XII nastąpił podział na konnych i piechurów, którzy wcześniej używali
toporów i broni drzewcowej. XIII wiek przyniósł narodziny tzw. miecza wielkiego o
długiej, ciężkiej ponad metrowej długości głowni. Wymagało to wprowadzenia
przeciwwagi w postaci bardzo dużej głowicy o kształcie krążka lub soczewki, który stał się
najpopularniejszym zakończeniem na wieki. Wizerunek takiego właśnie miecza jest
najczęściej wyobrażany gdy mówimy o rycerzach. Ostatnią istotną zmianą było
pojawienie się mieczy z głownią bez zbrocza a z wypukłą granią. Obydwa typy mieczy
istniały obok siebie aż do XV wieku, gdy powszechnie przyjął się model z granią.
Pozostałe elementy zmieniały się w zależności od miejsce i czasu w jakim zostały
wyprodukowane, jednak idea zawsze pozostawała…
…, wykonanej ze skóry lub drewna obszytego skórą lub
pergaminem zakończoną żelaznym trzewikiem. Pochwa przymocowana była do pasa za
pomocą rapci.
Historia
Jak widać budowa miecza nie jest skomplikowana. Natomiast przez wieki zmieniały
się kształty i wielkość poszczególnych elementów. Narodził się w epoce brązu wraz z
metalurgią. Znany był we wszystkich kulturach starożytnych, szczególne miejsce
zajmował…
… dwa ostrza głowni mają przypominać o szlachetności i
sprawiedliwości.
Wraz z ukończeniem 7 roku życia zaczynała się nauka rycerskiego rzemiosła. Ćwiczenia
siłowe, jazda konna i wreszcie władanie mieczem, tak upływało dzieciństwo rycerskiego syna.
Spędzał je najczęściej na dworze seniora swojego ojca. Najpierw jak paź, później giermek, aż
do pasowania na rycerza w wieku ok. 16-18 lat. Pasowanie odbywało…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)