Gimnazjaliści - jeszcze dzieci czy już młodzież? Świadomość różnic w dojrzewaniu poszczególnych młodych ludzi może przydać się w pracy wychowawcy, pedagoga, a także nauczyciela. Zmiana, której podlega młodzież jest czasem trudna do zaakceptowania przez nią samą. Tematy takie jak wygląd, ubiór, dojrzewanie stają się czasem tematami tabu. Każdy komentarz może wywołać zarówno bardzo pozytywne jak i negatywne skutki. Wydaje się, że to czego najbardziej potrzebują młodzi ludzie w okresie przemiany, to akceptacja i poczucie bezpieczeństwa, tak dla nich w tym okresie trudne.
U progu zmian Okres gimnazjalny przypada na tzw. wczesną fazę dojrzewania (10 -14 r. ż.). W fazie tej dokonuje się zasadnicza zmiana w wyglądzie dziecka, w jego potrzebach, zainteresowaniach, konfliktach, które przeżywa, wreszcie w sposobie widzenia i przeżywania świata. Bez nadmiernej przesady można powiedzieć, że we wczesną fazę adolescencji wkracza dziecko, które przy jej końcu staje się młodzieżą. Co oznacza to dla młodego człowieka? Przede wszystkim intensywny wzrost, pojawienie się cech dojrzewania płciowego, zmiana wyglądu, powstanie nowych potrzeb, a także obecność silnych, czasem skrajnych emocji. Wszystkie te cechy dotyczą zasadniczej zmiany jaka dokonuje się w dziecku, która jest zaskoczeniem dla niego samego. Młody człowiek stoi przed zadaniem przyzwyczajenia się, przywyknięcia i zaakceptowania tej zmiany. Musi też na nowo określić własną tożsamość - zarówno wobec siebie, swego ciała, wyglądu, jak i otoczenia - rodziny, kolegów, szkoły. We wczesnej fazie dojrzewania kończy się tzw. okres latencji, kiedy to dziecko było spokojne, nie stwarzało zasadniczych problemów", a większość przeżywanych przez nie konfliktów była niejawna i pozostająca niejako w uśpieniu. Wraz z wczesną fazą adolescencji konflikty te stają się bardziej widoczne i nabierają coraz większego znaczenia. Konfliktowi wewnętrznemu towarzyszy konflikt zewnętrzny. Młody człowiek zaczyna buntować się, coraz częściej ma odmienne zdanie niż rodzice i nauczyciele. Przeżywa dość silne wahania nastroju. Ma problemy, ale też zaczyna stwarzać problemy innym. W okresie tym rozpoczyna się poszukiwanie doświadczeń poza środowiskiem rodzinnym, dynamizują się związki przyjaźni, coraz większego znaczenia nabiera grupa rówieśnicza. Dla dziecka i jego rodziców zaczyna się bardzo ważny okres budowy nowych zasad funkcjonowania rodziny wobec szybko rozwijającej się i zmieniającej tożsamości adolescenta. Dojrzewanie Dojrzewanie wiąże się z istotnymi zmianami w organizmie młodego człowieka. Dziecko zaczyna rosnąć, pojawiają się drugorzędowe cechy płciowe, zmienia się barwa głosu, cera, nierzadko sposób poruszania się, gestykulacji. Proces dojrzewania nie przebiega jednak w tym samym tempie u wszystkich. Zdarza się, że w jednej klasie spotykają się młodzi ludzie, u których proces dojrzewania jest bardzo zaawansowany, z tymi, którzy nie zaczęli jeszcze dojrzewać. Jednolita, jak dotychczas, struktura klasy zostaje "rozwarstwiona". Uczniowie, którzy dotychczas nie różnili się między sobą stopniem rozwoju, dzielą się na bardziej i mniej "dorosłych". To stwarza nowe problemy i podziały. Wraz z kształtowaniem się tożsamości poszczególnych uczniów, na nowo ukształtować się musi tożsamość klasy. W gimnazjum spotkają się zatem osoby bardzo różne - a więc te, które nie weszły jeszcze w okres dojrzewania, jak i te, które znajdują się już w tzw. środkowym okresie adolescencji.
(…)
… się może z nieakceptowaniem siebie, obrazu własnego ciała, a co za tym idzie, niską samooceną. Taką diagnozę wydają się sugerować badania stwierdzające, iż dziewczęta dojrzewające wcześniej mają więcej problemów emocjonalnych, bardziej zaburzone zachowania, a także bardziej narażone są na zaburzenia odżywiania się. Oczywiście samo wczesne dojrzewanie nie jest przyczyną powyższych problemów. Trudności pojawiają…
… kolegów. To, co może być problemem dla chłopców, to właśnie ich dojrzewanie późniejsze. Chłopcy dojrzewający później traktowani są przez rówieśników jak "dzieci", ich prośby i potrzeby nie są brane poważnie, ponieważ kojarzą się ze "wstydliwym" okresem dzieciństwa. Są zwykle słabsi fizycznie, uzyskują gorsze wyniki w sporcie, grach zespołowych itp. Fakt ten może wpływać na to, iż stają się mniej atrakcyjnymi członkami grupy, podlegają czasowej "izolacji" lub wchodzą w rolę tzw. kozłów ofiarnych. Konflikty i agresja Okres wczesnej adolescencji wydaje się szczególnie ważny. Ostatecznie kończy się już faza latencji, a więc kilkuletni okres w życiu dziecka, kiedy jest ono spokojne, podatne na perswazję dorosłych, zainteresowane światem zewnętrznym i przeważnie dobrze uczy się w szkole. Dziecko wkracza…
… się tak jakby "zjadł wszystkie rozumy", nie ma dla niego autorytetów, powątpiewa w sądy rodziców, poprawia ich i poucza, czasem podejmuje działania ryzykowne, a nawet niebezpieczne wierząc we własną omnipotencję. Kiedy indziej zaś, popada w stany hipochondrii, uskarża się nad sobą, przejmuje, zdawać by się mogło, całkiem nieistotnymi drobiazgami. Z drugiej strony, coraz większego znaczenia zaczyna nabierać grupa…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)