To tylko jedna z 22 stron tej notatki. Zaloguj się aby zobaczyć ten dokument.
Zobacz
całą notatkę
1 Geologiczna działalno ść lodowców Lodowce miały i mają nadal duŜe znaczenie w kształtowaniu powierzchni skorupy ziemskiej. Ich działalność związana jest z wysokimi górami i obszarami podbiegunowymi. Lodowce i wieczne śniegi zajmują 10,5% powierzchni lądów, tj. prawie 16 mln km 2. Z tego niecałe 0,5% przypada na wysokie góry. Reszta to obszary podbiegunowe. Gdyby wszystkie lodowce stopniały, poziom mórz i oceanów podniósłby się o ok. 70 m. Perito Moreno, Argentyna Mer de glace, k. Chamonix Lodowce tworzą się tam, gdzie ilość spadłego w ciągu roku śniegu jest większa od ilości ś niegu stopniałego, czyli powyŜej granicy wiecznych ś niegów. Linia ta obniŜa się od równika ku biegunom od 5000 do 0 m npm. Obok szeroko ś ci geograficznej na połoŜenie granicy wiecznych śniegów wpływa ilo ść opadów , przewa Ŝ aj ą cych wiatrów i poło Ŝ enie w stosunku do stron ś wiata. Np. w Alpach - na stokach południowych: 2800 – 3000 m n.p.m. - na stokach północnych: 2500 – 2700 m n.p.m. w Himalajach - na stokach południowych: 6000 m n.p.m. - na stokach północnych: 5200 m n.p.m Lodowce nie powstają na bardzo stromych zboczach. Śnieg zsuwa się tu w postaci lawin. Ś nieg przekształca się w lód pod wpływem cięŜaru nadległych warstw – kompakcji . Pokrywa śnieŜna powyŜej linii wiecznego śniegu, staje się czasem coraz grubsza. Pod wpływem własnego ciśnienia i zmian temperatury ś nieg przekształca si ę w lód lodowcowy. Kolejne stadia procesu przechodzenia śniegu w lód lodowcowy: Ś nieg – gęstość pokrywy śnieŜnej wynosi około 50 – 70 kg/m 3; zawiera około 90% powietrza Firn - nagromadzenie luźnych, drobnych ziaren lodu wielkości około 1 mm. Zawiera około 50% powietrza i ma gęstość ok. 300 – 400 kg/m 3 Lód firnowy – ziarna lodowe są większe i spojone drobnoziarnistym cementem lodowym; zawiera 20 – 30% powietrza a jego gęstość wynosi do 600 kg. Lód lodowcowy - gruboziarnisty; złoŜony z ziaren 10 – 50 mm; jest pozbawiony cementu lodowego, który przekształcił się w ziarna. Jest bardzo twardy i zbity; zawiera maksymalnie 20% powietrza, a jego gęstość wynosi powyŜej 800 kg/m 3 Aby mógł powstać lód lodowcowy, konieczna jest pokrywa śniegowo – firnowa grubości
(…)
… mają
wysokość od kilku do kilkunastu metrów. Składają się z glin zwałowych, piasków i Ŝwirów.
Wyznaczają zasięg poszczególnych faz zlodowaceń.
W zaleŜności od pochodzenia materiału i sposobu powstawania moreny czołowe mogą
być:
10
- akumulacyjne (recesyjne) - materiał akumulowany jest bezpośrednio przy krawędzi
lądolodu podczas jego stagnacji
- wyciśnięte – utworzona wskutek wyciśnięcia osadów podłoŜa przed czoło lodowca
- spiętrzone - ze spiętrzonych materiałów przedpola lodowca, wskutek ich pchnięcia
spowodowanego postępowym ruchem lodowca
Wały i pagóry moren czołowych wznoszą się do wysokości od kilku do kilkudziesięciu
metrów. Zbudowane są z materiału podłoŜa (moreny wyciśnięte i spiętrzone). Są to gliny
zwałowe, piaski, Ŝwiry i głazy, a ich rozkład zmienia się od nieregularnego, bezładnego, do
uporządkowanego – warstwowanego.
NajwyŜszą moreną czołową na świecie jest morena u czoła lodowca Franciszka Józefa na
Nowej Zelandii – ma 430 m wysokości)
Morena denna to osad wytopiony z lodowca po jego całkowitym wycofaniu. Tworzy lekko
pofalowane, rozległe powierzchnie. Składa się głównie z gliny zwałowej, miejscami z
piasków. Charakterystyczna jest zawartość róŜnej wielkości bloków skalnych.
Po wycofaniu…
… głównego jęzora
12
Drumliny - wąskie wzgórza zbudowane z osadów lodowcowych, głównie z gliny zwałowej.
Są wydłuŜone w kierunku ruchu lodu, a stok zwrócony w kierunku przeciwnym jest zwykle
bardziej stromy. Często występują w grupach. Najczęściej ich powstanie wiąŜe się z
selektywnym wygładzaniem moreny dennej, lub czołowej przez ponownie nasuwający się
lodowiec. Niekiedy ma jądro zbudowane z materiałów…
… pliocenu nastąpiło wyraźne ochłodzenie klimatu przy jednoczesnym
wyraźnym wzroście wilgotności powietrza, co sprzyjało opadom śniegu. Doprowadziło to w
plejstocenie do powstania na północy Europy (Skandynawia) lodowca kontynentalnego.
Klimat podlegał znacznym wahaniom. Okresom ochłodzenia - glacjałom towarzyszyły
transgresje lodowca, a okresom ocieplenia - interglacjałom regresje lodowca.
W ciągu…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)