Geologia - nauka o ziemi, jej budowie i procesach zachodzących zarówno w jej wnętrzu jak i na powierzchni.
Minerał - pierwiastek, związek chemiczny lub mieszanina zw. Chemicznych w stałym stanie skupienia powstające w sposób naturalny.
Skała - zespół wielu minerałów lub wielu osobników jednego minerału powstała w sposób naturalny.
W obrębie skorupy ziemskiej stale zachodzą różne procesy geologiczne wywołane przez czynniki geologiczne. Czynniki geologiczne mogą być:
magma znajdująca się w skorupie ziemskiej i występujące w niej gazy
wiejący wiatr
płynąca woda
lodowce
siła ciężkości
Procesem geologicznym nazywamy zjawiska lub zespół zjawisk wywołujących na powierzchni skorupy ziemskiej lub w jej wnętrzu przeobrażenie fizyczne lub chemiczne. Plutonizm związany jest z powstawaniem magmy i skał głębinowych.
Wulkanizm - wydostawanie się z głębi skorupy ziemskiej stopu skał zwanego lawą. Lawy tworzą skały magmowe typu wylewnego które charakteryzują się strukturą skrytokrystaliczną lub porfirowo flekstyczny lub porowate gdy zawierają dużo gazu.
Struktura skały magmowej
stopień krystalizacji (jawna/skryta)
wielkość i kształt kryształu oraz wzajemne stosunki między nimi. Rodzaj struktury zależy od warunków szybkość krystalizacji magmy.
Tekstura skały dotyczy przestrzennego rozmieszczenia składników, stopnia i uporządkowania oraz stopnia wypełnienia przestrzeni skały.
Plutonizm - związany jest z powstawaniem magmy i skał głębinowych.
Magma - jest to stop krzemieniowy skał znajdujących się głęboko pod powierzchnią skorupy ale nie wypływających na powierzchnię. Magma w stosunku do lawy wzbogacona jest w składniki lotne. Z magmy w warunkach powolnej obniżki temp. powstają skały lite o strukturze jednokrystalicznej.
W zależność od składu chemicznego głównie kwarcu skały magmowe dzielą się na: kwaśne, obojętne, zasadowe.
Metamorfizm (przeobrażenie) - powoduje zmiany magmowych i osadowych skał pod wpływem wysokiego ciśnienia i wysokiej temp. czynniki te powodują zmiany strukturalne, teksturowe i mineralne skały. Procesy zewnętrzne
Denudacja (niszczenie) - należną do nich takie zjawiska jak wietrzenie skał (mechaniczne i chemiczne), transport mas skalnych (grawitacyjny, lodowcowy, rzeczny, eoliczny). W wyniku tych procesów powstają skały osadowe. Skałami osadowymi nazywamy skały które powstają w wyniku gromadzenia się akumulacji cząstek mineralnych lub organicznych w środowisku wodnym lub lądowym. Maga to być produkty niszczenia starych skał (denudacja), wytrącania z roztworów wodnych lub działalności organizmu.
Ze względu na zróżnicowana genezę skały osadowe dzielimy na:
skały okruchowe
skały chemiczne
skały organogeniczne
(…)
… się zw. chemicznych z roztworu.
Skały organogeniczne powstają z nagromadzenia się szczątków roślinnych i zwierzęcych zarówno w wodzie jak i na lądzie. Rodzaje lepiszczy (skały scementowane)
wapniste - tworzy każdy węglan wapnia (burzy z kwasem solnym)
margliste - tworzy kalcyt i minerały ilaste (burzy z kwasem solnym pozostawia osad)
żelaziste - tworzą tlenki i wodorotlenki żelaza, barwa od czerwonej do ciemnobrunatnej
krzemionkowe - szklista twarda skała
ilaste - tworzą minerały ilaste, pod wpływem wody tworzy się zawiesina.
Charakterystyka skał sypkich:
Rumosze - skały składające się z ostro krawędzistych okruchów frakcji kamienistej i żwirowej. Skały których powstanie nie było poprzedzone transportem lub był ale bardzo krótki. Najczęściej powstają w skutek wietrzenia skał macierzystych. Stosuje…
… sobą piaski pod względem stopnia obtoczenia. Piaski rzeczne transportowane przez wodę maja lepszy stopień obtoczenia niż piaski polodowcowe
Skład piasku zależy od długości transportu i od rodzaju skał które występują na obszarze czynnika transportu.
Przydatność piasku do celów budowlanych - jako podłożę budowlane zależy nie tylko od genezy ich powstania ale przede wszystkim od stopnia zagęszczenia. Muły…
…, minerały ilaste 2%, węglany (kalcyt) do 20%, zw. żelaza (nadają żółtą barwę) do 6%.
Węglan wapnia i minerały ilaste tworzą lepiszcze. Przy polaniu HCl reaguje, burzy intensywnie. Na powierzchni powstaje osad. Słabe podłoże budowlane ze względu na dużą ściśliwość w stanie zawilgoconym. Gr. C. Lessy zaglinione wykorzystuje się do produkcji ceramiki budowlanej.
Iły - występują 2 rodzaje na obszarze Polski: iły pstre (poznańskie) i iły warwowe (wstęgowe).
Iły pstre - to osady dużego słodkowodnego zbiornika jaki istniał na obszarze Polski w epoce biocenów (III-cio rzęd). Różnorodne barwy pochodzące od zw. żelaza. Minerały ilaste (budują skały spoiste): kaolinit, illit, montmorylonit (do 2/3 wchłania wodę)
Iły pęcznieją pod wpływem zawilgocenia a po wyschnięciu ulegają spękaniu. Iły pod względem na genezę…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)