To tylko jedna z 5 stron tej notatki. Zaloguj się aby zobaczyć ten dokument.
Zobacz
całą notatkę
Gazy w wodzie morskiej W wodzie morskiej, w wyniku bepośredniego kontaktu powierzchni morza z atmosferą, rozpuszczają się gazy tworzące powietrze. Oprócz tego do wód morskich dostają się gazy innego pochodzenia, wprowadzane wraz z wodami dopływającymi do morza (np. wraz z wodami rzeczynymi, ściekami wprowadzanymi do morza) oraz procesami biologicznymi zachodzącymi w wodach morskich. Ilość gazów rozpuszczonych w wodzie morskiej (Q) zależy od ciśnienia parcjalnego danego gazu (p) oraz współczynnika jego rozpuszczalności w wodzie morskiej (m): Q = p·m. Rozpuszczalność gazów uzależniona jest z kolei od temperatury (t) i zasolenia (s) wody morskiej. Z reguły, im niższa temperatura wody tym rozpuszczalność gazów jest większa, natomiast wraz ze wzrostem zasolenia rozpuszczalność gazów maleje. W rzeczywistości, ilość rozpuszczonych gazów w wodzie zależy również od intensywności procesów chemicznych i biologicznych. W przypadku gazów tworzących powietrze bardzo dużą rolę w kształtowaniu zawartości gazów w wodzie odgrywają procesy pionowego mieszania wód. Jednostkami, w których wyraża się ilość rozpuszczonego w wodzie morskiej gazu są ml/l (mililitry na litr) oraz % . W zależności od temperatury i zasolenia wody, dla każdego ciśnienia (praktycznie 1013.3 hPa) istnieje dla danego gazu pewna graniczna (maksymalna) wartość rozpuszczalności, przy której roztwór danego gazu w wodzie staje się roztworem nasyconym. Stosunek aktualnej ilości danego gazu rozpuszczonego w wodzie(Qa) do maksymalnej ilości, która nasyca wodę o danej temperaturze i zasoleniu (Qmax), pomnożony przez 100% daje nam wyrażoną w procentach tak zwaną względną zawartość gazu w wodzie (N; często nazywaną "nasyceniem względnym", lub "nasyceniem"): N[%] = (Qa / Qmax)·100%. Maksymalne ilości tlenu i azotu nasycające całkowicie wodę morską o danym zasoleniu i temperaturze zestawione są w tabeli 1. Tabela 1. Ilości nasycające tlenu (O2) i azotu (N2) [ml/l] przy ciśnieniu atmosferycznym 1013.3 hPa (760 mm Hg) temperatura wody [°C] zasolenie (promille, PSU) 0 10 20 30 35 O2 N2 O2 N2 O2 N2 O2 N2 O2 N2 -2 - - - - 9.50 16.97 8.81 15.69 8.47 15.05 0 10.29 18.64 9.65 17.43 9.00 16.24 8.36 15.05 8.04 14.45 10 8.02 15.02 7.56 14.17 7.09 13.31 6.63 12.46 6.41 12.03 20 6.57 12.59 6.22 11.97 5.88 11.35 5.52 10.74 5.35 10.43 30 5.57 10.98 5.27 10.49 4.95 10.01 4.65 9.53 4.50 9.29 źródło tabeli: Egorov, 1974. Fizičeskaya okeanologiya Najważniejsze z rozpuszczonych w wodach morskich gazów to tlen, azot, dwutlenek
(…)
… jest w powierzchniowych i przypowierzchniowych
warstwach wody, w miarę zwiększania się głębokości zawartość tlenu maleje.
Najsilniej natlenione wody to wody chłodne, nad powierzchnią których występują
częste silne wiatry (strefy: arktyczna, antarktyczna, subaktyczna, subantarktyczna,
strefy umiarkowane). Najsłabiej natlenione są wody ciepłe (tropikalne), na których
występuje ograniczone falowanie.
W akwenach…
…), który stanowi około 70% powierzchni naszej
planety. Gdy rośnie temperatura powierzchni oceanu, rośnie również strumień ciepła
z oceanu do atmosfery (wymiana turbulencyjna) i wzrasta temperatura powietrza.
Rośnie również strumień ciepła substancjalnego (parowanie, strumień utajonego
ciepła parowania, pobrany z powierzchni oceanu), przez co wzrasta w powietrzu
zawartość pary wodnej. Pary wodnej w powietrzu troposferycznym jest wielokrotnie
więcej, niż CO2; w kształtowaniu "efektu cieplarnianego" odgrywa ona zancznie
poważniejszą rolę niż CO2. Jednocześnie wzrostowi temperatury powierzchni oceanu
towarzyszy wzrost zawartości CO2 w atmosferze (poprzez osłabienie pochłaniania
CO2 z powietrza i częściowe "oddanie" do atmosfery nadmiaru CO 2 z wód (w
stosunku do ich temperatury). W ten sposób wzrost temperatury…
… traktuje ten związek
jako bezpośredni dowód na funkcjonowanie tak zwanego efektu cieplarnianego, czyli
regulowania przez CO2 temperatury powietrza. Wzrost zawartości dwutlenku węgla w
powietrzu, który obok pary wodnej jest głównym tzw. "gazem cieplarnianym" ma
przyczyniać się do wzrostu pochłaniania wypromieniowanego przez Ziemię
promieniowania długofalowego (podczerwone, promieniowanie cieplne…
… powierzchni oceanu
pociągał (pociąga) za sobą dalsze wzmacnianie wzrostu temperatury powietrza,
przez wrost zawartości w atmosferze pary wodnej i CO 2.
Podsumowując - to temperatura powierzchni Oceanu Światowego reguluje
jednocześnie zarówno temperaturę powietrza w troposferze, jak zawartość CO 2 w
atmosferze. Zgodność przebiegów CO2 i temperatury powietrza na poniższym
wykresie stanowi efekt działania…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)