Wykład 3. Funkcje prawa karnego skarbowego .
Funkcje to rezultaty, które chcemy by zostały osiągnięte. Co do zasady są społecznie użytecznie. Ale są wyjątki - niekiedy określony dział prawa może pełnić takie funkcje, które ze społecznego punku widzenia nie są korzystne. W obszarze prawa karnego skarbowego występują rzadko, lecz takie istnieją, np. demoralizacja człowieka na wskutek jego uwięzienia - gdzie spotyka się z innymi zdemoralizowanymi ludźmi; przy wymiarze grzywny - gdy jest wysoka często poza intencją może dotykać również rodziny skazanego.
Do pozytywnych funkcji prawa karnego skarbowego należą:
- funkcja ochronna - prawo karne skarbowe przy pomocy swoich norm, zakazów, nakazów chroni określone dobra i wartości, na ochronie których ustawodawcy zależy (czyli budżety, interesy finansowe Skarbu Państwa, jednostek samorządu terytorialnego oraz Wspólnot Europejskich) przed czynami zagrażającymi. Jest to ochrona często spóźniona bo dopiero jest uruchomiona gdy czyn naganny został popełniony. - funkcja afirmacyjno-motywacyjna - akcent kładzie się na spopularyzowanie w społeczeństwie wiedzy o konieczności ochrony pewnych dóbr - wskazania, że pewne dobra są wartością, które należy chronić przy pomocy sankcji, które zapowiadają pewną dolegliwość na wypadek gdyby ktoś nie chciał zachować się w sposób sugerowany przez prawo. W ten sposób motywuje się większość członków społeczeństwa do szanowania prawa. W Polsce problemem jest fakt, że w świadomości społeczeństwa nie ma poczucia naganności czynu - uchylania się od np. płacenia podatków.
W 2005 roku ustawodawca zdecydował się w wielu przepisach kodeksu skarbowego, gdzie obowiązywała kara pozbawienia wolności do lat trzech podnieść jej wysokość do pięciu lat. Zaobserwować można tendencję do zaostrzenia kar w kodeksie za czyny naganne.
- funkcja represyjno-sprawiedliwościowa - prawo karne skarbowe bez wątpienia jest represyjne. Łączy się z zadawaniem sprawcom określonych dolegliwości - takich by je osobiście odczuł, na swoim ciele, na swojej wolności. W katalogu kar mamy: pozbawienie wolności, ograniczenie wolności oraz grzywnę. Sprawca ma odczuć karę możliwie boleśnie. Drugi element tej funkcji oznacza, że wymierzanie kary musi być sprawiedliwe. Represja nie może być niesprawiedliwa z tego względu, że poza skazanym również społeczeństwo może odczuć tą represję jako niewspółmierną oraz zacząć się utożsamiać z przestępcą a nie z państwem. To jest rezultat bardzo niebezpieczny, bo może to doprowadzić do radykalnych działań przeciwko państwu, np. buntu. - funkcja gwarancyjna - pewne gwarancje bezpieczeństwa i jasności reguł w stosunku do przestępcy oraz każdego potencjalnego naruszyciela prawa. Dziś państwo jest dla obywatela a nie odwrotnie bo wówczas system nie byłby demokratycznym i wkraczałby w sferę reżimu. W związku z tym państwo musi tak stanowić prawo by ono dobrze służyło dla dobra całego społeczeństwa. Jeżeli ogranicza się jednostce jego prawa - to te reguły muszą być przedstawione jednostce w sposób uprzedzający. Czyli najpierw zakaz, potem czyn zabroniony a potem konsekwencja.
(…)
… wstecz) - Lex retro non agit - Nie jest to bezwzględny zakaz - nie może pogorszyć sytuacji sprawcy (może ją tylko zostawić bez zmian lub polepszyć).
Nie ma przestępstwa, wykroczenia bez winy - Nulla crimen, nulla contraventio sine culpa Odpowiedzialność opiera się na indywidualnej winie konkretnej osoby. Nie można karać osoby za pewne obiektywne fakty, na które dana osoba nie miała wpływu…
… przestępstwo skarbowe lub wykroczenie skarbowe po ukończeniu lat 17, lecz przed ukończeniem lat 18, sąd zamiast kary lub środka karnego stosuje środki wychowawcze, lecznicze albo poprawcze przewidziane dla nieletnich, jeżeli okoliczności sprawy oraz stopień rozwoju sprawcy, jego właściwości i warunki osobiste za tym przemawiają.
Kategorie sprawstwa
Art. 9. § 1. Odpowiada za sprawstwo…
…; okoliczność osobistą, wyłączającą lub łagodzącą albo zaostrzającą odpowiedzialność, która nie stanowi znamienia czynu zabronionego, uwzględnia się tylko co do sprawcy, którego ona dotyczy.
§ 3. Za przestępstwa skarbowe lub wykroczenia skarbowe odpowiada, jak sprawca, także ten, kto na podstawie przepisu prawa, decyzji właściwego organu, umowy lub faktycznego wykonywania zajmuje się sprawami gospodarczymi…
… i wykroczenia skarbowe, aby osiągnięte zostały cele tego postępowania w zakresie wyrównania uszczerbku finansowego Skarbu Państwa, jednostki samorządu terytorialnego lub innego uprawnionego podmiotu, spowodowanego takim czynem zabronionym.
§ 2. Organ prowadzący postępowanie jest obowiązany także pouczyć sprawcę o przysługujących mu uprawnieniach w razie wyrównania uszczerbku finansowego Skarbu Państwa…
… trzeba imiennie ustalić winną osobę i tę osobę należy ukarać.
Formy sprawstwa:
Sensu stricto (art. 9 par.1):
- główne (wykonawcze, jednosprawstwo) - sprawca działa sam, własnoręcznie, bez udziału osób trzecich, narusza prawo.
- współsprawstwo - sprawca działa razem i w porozumieniu z innymi osobami, musza być min. 2 osoby. Porozumienie to dotyczy wspólnego popełnienia czynu zabronionego. Osoby mogą się umówić…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)