To tylko jedna z 2 stron tej notatki. Zaloguj się aby zobaczyć ten dokument.
Zobacz
całą notatkę
PERFORMATYWY temat nr 4 z „spór o granice jezyka” J, Jadacki Funkcja generatywna wyrażeń - stwarzanie przez nie nienowych, pozajęzykowych stanów rzeczy, które nie powstałyby bez udziału tych wyrażeń. Zdania, które spełniają tę funkcję nazywa się „performatywami”.
Jeżeli zdanie jest performatywem, to występuje w nim funktor performatywny - funktor zdaniotwórczy od trzech argumentów nazwowych (z/nnn). (np. a) obiecuję - darowuję, zapisuję, upoważniam do, zakładam się o, ([ja] obiecuję Ci dostatnie życie). b) radzę, „Przestrzegam przed” ([ja] radzę ci, żebyś dobrze przygotowała się do egzaminu),
c) proszę o - przypominam o ([ja] proszę czytelnika o wyrozumiałość),
d) żądam od- nakazuje, uchwalam, polecam, wzywam do.
Aby jakieś zdanie było performatywem, musi mieć zasadniczo następującą formę:
funktor performatywny musi występować w czasie teraźniejszym aktualnym,
pierwszy argument funktora performatywnego musi być okazjonalizmem „ja” lub „my”.
Niekiedy funkcje generatywną spełniają zdania o przyszłości, rozkaźniki, pytania i zdania powinnościowe. Jest to poboczna forma performatywów, która zawsze daje się zastąpić za pomocą równoważnej jej formy zasadniczej. Nie wszystkie zdania o przyszłości pełnią zastępczo funkcję generatywną, nawet jeśli zawierają odpowiednie okazjonalizmy. Performatywy mogą być uniwersalne bądź indywidualne.
performatywy uniwersalne - mają doniosłość ogólną tj. dotyczą wszystkich osób, które spełniają określone w tych performatywach warunki. M. in. Akty legislacyjne, performatywy indywidualne - doniosłość szczegółowa, tj. dotyczą wprost wskazanych osób, m. in. Performatywy donacyjne (dyplomy, testamenty)
Performatywy nie podlegają ocenie pod względem wartości logicznej (prawda - fałsz), ocenia się je ze względu na skuteczność i nieskuteczność. Czy rzeczywiście generują określone stany rzeczy. Skuteczne- okoliczności, w których perf. Są skuteczne określane są przez metaperformatywy. Metaperformatywy określają okoliczności, w których stan rzeczy wygenerowany przez skuteczny performatyw ulega unieważnieniu, czyli przestaje zachodzić. Performatywy oceniane są również ze względu na prawidłowość i nieprawidłowość. Perf. Jest prawidłowy jeżeli został wypowiedziany:
w sposób swobodny,
w dobrej wierze,
przy niezbędnej wiedzy.
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)