To tylko jedna z 8 stron tej notatki. Zaloguj się aby zobaczyć ten dokument.
Zobacz
całą notatkę
Rytmy biologiczne Rytm biologiczny - zjawisko polegające na występowaniu w organizmach żywych - roślin, zwierząt i ludzi - pewnych przemian o charakterze cyklicznym, związanych z działaniem swoistych oscylatorów, zwanych zegarami biologicznymi.
Regulacja zegara przez szereg czynników.
Cykle sezonowe to np. migracje, sen zimowy, rozród, cykl miesięczny u kobiet (który jest krótszy od typowych cykli sezonowych).
Życie osobnicze również jest pewnym cyklem w ramach gatunku. Cykl mitotyczny odmierzany prawdopodobnie przez telomery (?). Większość komórek ludzkich potrafi podzielić się 32 razy. Potem przestają i gromadzą uszkodzenia. Nie wiadomo, dlaczego ich nie naprawiają.
Zegar okołodobowy odmierza różne odcinki czasu. U bardziej dziennych organizmów cykl wynosi 23,5h, u bardziej nocnych 25h.
Szyszynka ze wzgórza ma kontakt ze światłem słonecznym przez cienkie kości u ryb, płazów i niektórych gadów (np. hatterie; tzw. „oko ciemieniowe”). Narzuca ona rytm - jest oscylatorem. U ssaków szyszynka jest schowana.
Centralny oscylator u ssaków to jądra nadskrzyżowaniowe. Regulują:
wydzielanie hormonów z przysadki wydzielanie kortyzolu z kory nadnerczy (pośrednio)
temperaturę ciała
ciśnienie krwi
wydzielanie melatoniny
UV odbiera czarny barwnik melanopsyna .
Ok. 5 rano temperatura ciała jest najniższa. Najwyższa w godzinach popołudniowych. Szyszynka jest w ciemności stale pobudzana przez jądro przykomorowe. Na świetle melanopsyna odbiera UV, pobudza jądra nadskrzyżowaniowe. Te z kolei hamują jądra przykomorowe, produkcja melatoniny maleje. Wysoki jej poziom w nocy. Wyjściowym aminokwasem dla melatoniny jest tryptofan. Pośrednio serotonina, tu regulacja przez światło.
Jądra przykomorowe działają przez receptory β-adrenergiczne. Silne pole elektromagnetyczne może zaburzać syntezę melatoniny (? nie są to sprawdzone informacje).
Melatonina obniża (-) lub stymuluje (+): gonadotropiny (-) [odpowiada za utrzymanie stanu dziecięcego, przy zaburzeniach - przedwczesne dojrzewanie]
T3, T4 (-) prolaktyny (+)
sen (+)
Obniża poziom metabolizmu.
Wpływa na rozwój nowotworów (związane z ogólnym hamowaniem metabolizmu):
NSCLC (-)
hepatoma (-)
rak piersi (-) [bez hormonalnych środków antykoncepcyjnych działa hamująco, przy zażywaniu owych środków oraz melatoniny ryzyko zachorowania wzrasta]
Metionina działa na: Receptory związane z białkami G (obniżenie stężenia cAMP)
(…)
… - spontaniczne zasypianie; katapleksja - utrata napięcia mięśniowego (poza mm oddechowymi) przy zachowaniu świadomości, związana z nadaktywnością ciała migdałowatego w silnych stanach emocjonalnych).
Długotrwałe pozbawienie REM - halucynacje, obsesje
Śnimy prawdopodobnie by zapomnieć, pozbyć się słabych asocjacji myślowych (czyli zazwyczaj błędnych).
1/3 życia śpimy.
Stymulanty:
amfetamina (agonista receptorów…
…, w tworze siatkowatym. 3 zasadnicze jądra:
ośrodek synchronizacji EEG
jądro szwu - sen wolnofalowy
miejsce sinawe - sen długofalowy
2 typy snu: Non-REM (wolnofalowy; NREM) i REM. (Rapid Eye Movement - aktywna część układu limbicznego i ciała migdałowatego)
Przy NREM fale delta - głęboki sen, duża amplituda, częstotliwość ~ 3 Hz,
wysoka synchronizacja wyładowań neuronów
Podczas REM ruch gałek ocznych…
… aktywność elektryczna mózgu
+
-
NA
-
Gly
Ciało
migdałowate
Pobudzenie neuronów ruchowych
+
Hipokretyna (co ~90 min)
RDZEŃ PRZEDŁÓŻONY
MOST
jądro sinawe
podwzgórze
…
… wazopresynę, ACTH)
PER i CRY dimeryzują w cytoplazmie, wchodzą do jądra i wyłączają swoją transkrypcję
Stężenia CLOCK/BMAL1 i PER/CRY oscylują w przeciwnych fazach (jak CLOCK i PER/TIM u Drosophila). fale teta - zasypianie, średnia amplituda, częstotliwość ~ 3 - 7 Hz,
Źródło - hipokamp (konsolidacja pamięci) Obserwowane w REM
ośrodek synchronizacji EEG
światło
jądro
Encefalogram („fale mózgowe”) - sumaryczna…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)