ZAGADNIENIA BYTÓW OGÓLNYCH- ASPEKT ISTNIENIA I POZNANIA
KONCEPCJA PLATONA
Platon- uczeń Sokratesa. V wiek p.n.e. Jeden z 2 najważniejszych filozofów. Cała filozofia europejska to jest przypis do Platona.
Do dialogów zainspirował go Sokrates. Osobą, które ma rację w dialogach jest Sokrates. Problem gdzie się zaczyna Platon.
Interesowała go cała rzeczywistość: państwo, polityka, moralność, szczęście, przyroda, poznanie.
Alegoria jaskini:
W jaskini są niewolnicy (kajdaniarze), mają kajdany. Poza jaskinią są przedmioty, które dają cień w jaskini. Niewolnicy nie mogą się odwrócić, patrzą tylko w kierunku cienia przedmiotów. Ludzie od urodzenia patrzą w tą stronę, widzą cienie i uważają, że to jest jedyny świat. Bardzo rzadko ktoś się uwalnia i odwraca. Na początku nic nie widzi, oślepia go słońce. Po pewnym czasie rozpoznaje przedmioty, sytuacje i widzi, że ten świat jest prawdziwy. Ten który się uwalnia odczuwa posłannictwo. Wraca do świata w jaskini i chce uświadomić reszcie ludzi w jakim świecie żyją. Ludzie Ci nie wieżą, śmieją się. Interpretacja:
Metafora naszej sytuacji w świecie. Świat, który widzimy, dotykamy to świat materialny, doświadczamy go zmysłowo.
Łańcuchy: Ciało, cielesność nas trzyma w tym świecie, zmysły. Ze światem cielesnym wiążą nas potrzeby fizjologiczne. Jesteśmy wplątani w świat fizyczny żeby przeżyć. (Łańcuch 1: potrzeby fizjologiczne. Łańcuch 2: zmysły). „Okna zmysłów” metafora Platona.
Zerwanie łańcuchów: Nie uznawanie za ważnego świata materialnego. Odwrócenie uwagi od świeaa materialnego, nie koncentrowanie się na nim. Zwrot- patrzenie w drugą stronę. Patrzenie w głąb siebie, w duszę. Myślenie, zajmowanie się światem myśli. Na początku nic nie widzimy, potem obraz nam się klaruje. Widać tu dualizm ontologiczny.
Słońce: Bez słońca nic by nie istniało. Słońce u Platona to jest dobro
1) Aspekt ontologiczny
2) Aspekt epistemologiczny
3) Aspekt antropologiczny
Dualizm ontologiczny- pogląd który uznaje, że człowiek jest bytem dualnym, ma ciało i duszę związaną ze światem rozumnym. Człowiek składa się z ciała i duszy, czyli z dwóch substancji, które budują rzeczywistość. Ciało i dusza są substancjalnie różne, nie mają ze sobą nic wspólnego w strukturze. Dusza jest zupełnie niematerialna.
Doxa- wiedza pozorna, nie odsłania prawy.
Poznanie zmysłowe nie pozwala zrozumieć rzeczy.
Jednak dzięki doxie możemy funkcjonować w świecie. To nie jest wiedza bezużyteczna, ale nie jest to episteme, jest to wiedza pozorna.
Episteme zdobywamy na drodze racjonalnej, zagłębiając się w swój rozum zdobywamy wiedzę o świecie.
(…)
… i Arystotelesa gatunki istnieją realnie, my to tylko rozpoznajemy.
Spór o uniwersalia= powszechniki= byty ogólne.
Platon: Są nazwy ogólne. Są pojęcia w sferze umysłu. Jest byt ogólny. Idee istnieją obiektywnie.
Arystoteles: Są nazwy ogólne. Są pojęcia, jak poznamy formę to mamy pojęcie. Jest byt ogólny. Idee istnieją w rzeczach.
Konceptualizm- pogląd, utrzymujący, że to ludzie określają co jest ogólne…
…- coś, co jest nazywane przez daną nazwę. Np. czytam Emilia Adamek. Desygnat to Emilia Adamek czyli ja.
Konkret= rzecz materialna: to krzesło
Cały gatunek: krzesło
Gatunek istnieje niezależnie od nas.
Na jakie pytania odpowiada odwołanie się do cech ogólnych: Co? Co to jest?
Na jakie pytanie odpowiada odwołanie się do cech szczegółowych: Jakie? Jakie to jest?
Problem Platona: Co test desygnatem nazwy ogólnej? Czyli co jest tym, do czego odnosi się nazwa ogólna?
„To krzesło” istnieje w świecie, w sferze materialnej.
Nazwa „to krzesło” istnieje w sferze języka
Oprócz tych sfer jest jeszcze sfera umysłu.
Ślad pamięciowy konkretu.
Jak się zmienią cechy definicyjne?
One się nie zmienią. Definicja pozostaje zawsze taka sama. 2+2=4 niezależnie od niczego, niezależnie od tego czy pojawili się ludzie. Definicja pozostaje definicją…
…. Jeśli dotrzemy do idei, to jest ona ogólna.
Idee są wieczne. Oprócz tego wieczna jest materia. Musi być siła sprawcza, aby materia zaczęła się kształtować. Dla Platona siłą sprawczą jest Demiurg- twórca, rzemieślnik, budowniczy. Formułuje on świat, ma zwory z idei, które są wieczne. Tylko korzysta z idei, tak jak budowniczy z planu. Demiurg nie jest osobowy, jest to siła.
Świat wg Platona jest organizmem…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)