PLATOŃSKA TEORIA IDEII
Pogląd Sokratesa, że w pojęciach zawarta jest wiedza pewna i bez względna odnosił się do pojęć etycznych. Platon rozszerzył to na wszystkie pojęcia.
Co jest rzeczywistością, którą poznajemy przez pojęcia?
Był realistą- jeśli pojęcia zawierają wiedzę, muszą mieć przedmiot rzeczywisty, co jest tym przedmiotem?
-własnością pojęć jest jedność i stałość
-przedmioty, wedle których pojęcia są urobione, muszą mieć te same własności co pojęcia
-tymczasem wszystkie rzeczy jakie znamy z doświadczenia, właśnie tych cech nie posiadają, są bowiem złożone i zmienne.
WNIOSEK: NIE RZECZY SĄ PRZEDMIOTEM POJĘĆ
Dzięki Heraklitowi Platon wiedział o rzeczach, że są w wiecznym ruchu i nie może być inaczej, bo gdy ruch ustaje, wszystko zamiera i ginie. Stałe własności przysługują tylko pojęciom, a nie rzeczom. Nie zgadza się to z tym co dzięki Sokratesowi wiedział o pojęciach⇒stworzył własną teorie.
Przykładowo: co jest przedmiotem pojęcia piękna? Nie są nim rzeczy piękne, które są różnorodne i zmienne. Pozostaje przyjąć, iż jest to jakieś nie znane nam z bezpośredniego doświadczenia piękno, które jest zawsze jedno i niezmienne. Rzeczy piękne są przedmiotem nie pojęć lecz postrzeżeń, przedmiotem zaś pojęcia jest „samo piękno” - „idea piękna”
Tak samo z innymi pojęciami , muszą mieć swój przedmiot, którym nie mogą być rzeczy, lecz musi nim być jakiś inny byt, którego cecha jest niezmienność. ⇒istnieje byt który bezpośrednio nie jest dany=idea
Idei jest wiele, stanowią odrębny świat. Stosunki zachodzące między nimi są takie jak te, co zachodzą między pojęciami= ustroj świata idei jest hierarchiczny od najniższych do coraz ogólniejszych i wyższych do najwyższej idei: dobra
Uwaga Platona była skupiona na dwóch dziedzinach: etyce i matematyce, zdawaly się dotyczyć czegoś trwalszego niż zmienne rzeczy
-byt znajduje się poza empirycznym światem
-byt częściowo zmienny, częściowo niezmienny: rzeczy są zmienne, idee niezmienne
2 rodzaje bytu -poznany przez zmysły, zniszczalny, zmienny, realny
-poznany przez pojęcia, wieczny, niezmienny, idealny
Platon potem rozmyślił się, bo
ściślej brane pojęcie bytu: w jego naturze leży aby być i nie może przestać być⇒rzeczy nie są bytem tylko wieczne idee. Idee istnieją, rzeczy jedynie stają się. Rzeczy w stosunku do bytu są tym czym w stosunku do nich samych są cienie- przelotne zjawy
NIE MA 2 RODZAJÓW BYTOW, JEST TYLKO JEDEN-IDEE
Idee i rzeczy, byt i zjawiska, są nie równej realności i doskonałości, a jednak ze sobą związane np. wspólność nazw („rzeczy piękne, „idee piękna”)
(…)
… są jej odbiciem
idee niezmienne i niezniszczalne są jedynym prawdziwym bytem
PLATON rozróżniał między bytem który się rodzi gigentyczny, a ontyczny (nie mam pojęcia o co chodzi ale było w notatkach)
Idee są bytem ponad psychicznym, nasze pojęcia są jedynie odbiciem idei
Idee uobecniają się w rzeczach, rzeczy uczestniczą w ideach
⇓ uobecnienie(methexis) ⇑ uczestniczenie( parousia)
idee są dziedziną wzorczą demiurg(rzemieślnik) ktoś kto uporządkował materię i z chaosu stworzył kosmos czyli porządek i celowość
istniała materia z której powstał świat prawie zupełnie bez struktury, ale jednak jakąś strukturę ma
Za sprawą demiurga świat stal się organizmem, więc ma duszę
Świat według Platona został uczyniony możliwie najlepszym, bo został stworzony na wzór idei, musi być kulisty, bo kula to kształt doskonały.
…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)