To tylko jedna z 2 stron tej notatki. Zaloguj się aby zobaczyć ten dokument.
Zobacz
całą notatkę
FILOZOFIA SCHOLASTYCZNA W POLSCE Do wieku XIV Przed tym czasem Polska nie ma środowiska naukowego, uniwersyteckiego. Katedry, klasztory jednak gromadzą pierwsze księgozbiory. Duchowieństwo miało kontakty z ośrodkami uniwersyteckimi Bolonii, Francji, Rzymu. Biskupi i opaci byli ludźmi lepiej wykształconymi od pozostałego duchowieństwa. W XIII wieku pojawia się pierwszy z Polaków, który zdobył sławę europejską: Witelo ze Śląska. Rówieśnik św. Tomasza, zaprzyjaźniony z tłumaczem św. Tomasza, Wilhelmem z Moerbecke. Reprezentuje neoplatonizm. Byt ma naturę emanacyjną, jego cechą jest promieniowanie. Byt ma naturę światła. Podejmował zagadnienia rozszczepienia, załamania światła, problem budowy oka, zaburzenia wzroku. W psychologii problem postrzegania wzrokowego.
Od wieku XIV W 1364 roku powstaje Uniwersytet Krakowski, odnowiony w 1400 roku. Staje się siedzibą wszystkich nurtów scholastyki: Via moderna - grupa krytyków będąca pod wpływem Ockhama. Sympatyzował z nimi Mateusz z Krakowa (reorganizował Uniwersytet za czasów Jagiełły). Zaraził swą fascynacją Ockhamem profesorów uniwersyteckich. Utrzymywał kontakty ze wszystkimi słynnymi ockhamistami: Henrykiem z Hesji, Henrykiem z Oyta, Marsiliusem z Inghen. W Polsce, oprócz Mateusza z Krakowa propagatorami ochamizmu byli: Andrzej z Kokodyrza (rektor Uniwersytetu Krakowskiego) i Jakub z Paradyża. Silną grupę stanowili również eklektycy. Obserwuje się tendencję coraz częstszego odrywania się teologii od metafizyki i zwrot do mistyki, ascezy, etyki. Paweł z Worczyna dowodził wyższość etyki nad metafizyką mówiąc, że działanie jest ważniejsze od poznania. Do eklektyków należeli: Bernard Hesse i Jan z Głogowa . W tym czasie pojawiło się również zainteresowanie problematyką społeczną (Mateusz z Krakowa), zwłaszcza u Pawła Włodkowica (historia sporu z zakonem krzyżowym). W teologii po odejściu od metafizyki, a zwróceniu się do etyki, następuje duże zainteresowanie patrologią i rozwój studiów filologicznych. To przyniosło ciekawe owoce zwłaszcza w egzegezie. Pojawiają się również inne formy wypowiedzi teologicznych. Jakub z Paradyża czy Paweł Włodkowic nie piszą już komentarzy do Arystotelesa czy questriones , lecz dialogi i mowy. Via antiqua - podtrzymywała kierunki dawnej scholastyki. Wiele orientacji: augustynizm - Jakub z Gostynina (+1506) łączył albertynizm z neoplatonizmem; tomizm - Michał z Wrocławia , czytano w Krakowie jeden z istniejących zapisków Tomasza Sukkona, jednego z najwybitniejszych uczniów św. Tomasza; szkotyzm - Michał Twaróg z Bystrzykowa (+1520) rektor Uniwersytetu Krakowskiego.
Jako ośrodek Polska pojawiła się dość późno, ale może dlatego właśnie, gdy na zachodzie przeżyła kryzys, w Krakowie kwitła. Kiedy pojawiły się nowe prądy filozoficzne, zastały Polskę doskonale przygotowaną do dialogu. XV wiek jest to również rozkwit nauk matematyczno - przyrodniczych zwłaszcza astronomii. Wielu Polskich uczonych pracowało na uniwersytetach zachodnich.
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)