Wykład IV ARYSTOTELES Arystoteles był uczniem Platona, większość życia spędził w Atenach. System filozoficzny, który stworzył był obszerniejszy niż Platona. Jego filozofia dzieliła się na praktyczną (etyka, polityka) i teoretyczną (fizyka, matematyka, pierwsza filozofia). Pierwsza filozofia – nauka o bycie, fundament wszelkiej filozofii. Po Arystotelesie pojawił się termin METAFIZYKA – wprowadził go do użytku ANDRONIKOS z RODOS (I w. n.e.). Uporządkował i pogrupował tematycznie rozproszone pisma Arystotelesa. Najpierw zebrał rozprawy dot. przyrody (fizyka), a następnie te o pierwszej filozofii (następowały bezpośrednio po fizyce – stąd nazwa metafizyka). Termin ten używany był przez prawie siedemna† bytem nie jest ani materia, ani idee. Bytem samoistnym – substancją są jedynie konkretne rzeczy. W każdej substancji da się wyodrębnić dwa nierozdzielne czynniki: formę i materię. Forma to własności ogólne, pojęciowe rzeczy, materia to własności jednostkowe rzeczy. Forma i materia nie istnieją oddzielnie – HILEMORFIZM . Forma danej rzeczy są to własności, które decydują o tym, czym dana rzecz jest. Materia – własności jednostkowe, to to co rozróżnia daną rzecz od innych, sprawia że jest niepowtarzalna. Z tych dwu elementów ważniejsza jest forma. Naukę możemy rozwijać tylko przy pomocy form, forma ma istotniejsze znaczenie dla poznania. Co jest przyczyną i celem powstania substancji? Analiza dynamiczna. Arystoteles podaje przykład rzeźbiarza i posągu. Rzeźbiarz najpierw ma pomysł na rzeźbę (I etap), później powstaje konkretna, istniejąca rzeźba (II etap). Te dwie sytuacje łączy forma. Arystoteles doszedł do wniosku, że forma jest przyczyną rzeczy. Inny przykład: rozwój wyrastającej z nasiona rośliny zmierza do wykształcenia cech charakterystycznych dla jej gatunku, dąży do wykształcenia cech gatunkowych, które decydują o tym, czym jest. Celem jest forma. Każdy rozwój zmierza do przybrania tych cech, które są dla niego charakterystyczne. Forma odgrywa podstawową rolę w rozwoju substancji, jest siłą działającą celowo, jest energią – ACTUS . Forma ujęta dynamicznie to akt. Materia w ujęciu dynamicznym jest pewną dyspozycją (potencją) do stania się czymś. Proces stawania się (rozwoju) to aktualizowanie się potencji. Jeśli potencja zostanie w pełni zrealizowana to taki byt nazywamy
(…)
… to jednak żadnego
skutku, wyrazili więc zgodę na małżeństwo. Hipparchia była pierwszą kobietą filozofem, uczestniczyła w dyskusjach i
podróżowała wraz z mężem po Grecji.
2. Szkoła stoików – jej założycielem był Zenon z Kition – uczeń Kratesa.
Stoicy stworzyli obszerny system filozofii, stworzyli podstawy logiki. Ich poglądy były mniej skrajne niż cyników.
Koncepcja świata wg stoików – teoria bytu.
Świat…
…,
która zapragnęła wyjść za niego za mąż. Jej rodzice prosili Kratesa by jej to wyperswadował, nie odniosło to jednak żadnego
skutku, wyrazili więc zgodę na małżeństwo. Hipparchia była pierwszą kobietą filozofem, uczestniczyła w dyskusjach i
podróżowała wraz z mężem po Grecji.
2. Szkoła stoików – jej założycielem był Zenon z Kition – uczeń Kratesa.
Stoicy stworzyli obszerny system filozofii, stworzyli podstawy…
… – nawet wiedza (wbrew Sokratesowi). Tylko cnota jest zgodna z naturą,
dokonania ludzi – prawa i normy – są sprzeczne z naturą i powinny być zlikwidowane. Przede wszystkim powinny być
zlikwidowane państwa – kosmopolityzm – usunięcie granic, świat – jedno państwo. Ludzie są równi.
Cnota w jego założeniu to obojętność dla pozornych dóbr i niezależność od losu (negatywna definicja).
Szkołę tę nazwano szkołą cyników…
… nie jest bytem
transcendentnym, wykraczającym poza świat. Bóg i świat to jedno – panteizm.
Etyka Stoików.
Najwyższym i jedynym dobrem jest cnota, sądzili, że tylko cnota jest zgodna z naturą. By osiągnąć dobro najwyższe należy żyć
zgodnie z naturą świata. Naturą świata według stoików jest rozum. Żyć zgodnie z naturą to znaczy żyć rozumnie. Człowiek jest
elementem świata, jego natura jest również naturą rozumną…
… w Atenach koło budynku z malowanym portykiem (stoa polikila – malowany portyk).
3. Arystyp z Cyreny – szkoła Cyreniaków.
Arystyp był uczniem Sokratesa, choć w jego filozofii brak jest podobieństw.
Głosili oni skrajny sensualizm – poznajemy tylko przy pomocy zmysłów, nawet swoje stany wewnętrzne, i to jest jedyna pewna
wiedza. Przyczyn stanów wewnętrznych nie możemy poznać. Są one albo przyjemne…
… transcendentny – w sensie ontologicznym (istniał poza światem i
wykraczał poza świat) i epistemologicznym (całkowicie niepoznawalny). Był to zupełnie nowy sposób filozofowania.
W III w. n.e. powstał nowy system filozoficzny. Plotyn z Aleksandrii – uznawał się za ucznia Platona. Twierdził, że podstawową
cechą bytu nie jest trwanie, lecz stawanie się (bardziej jak Heraklit). Uważał, że stawanie się nie wyklucza…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)