Filozofia polityczna w tradycji rzymskiej na przykładzie Cycerona:
tenże nawiązuje do stoików - krytykuje Platona i Arystotelesa za używanie pojęć ogólnych, np. sprawiedliwość, jako wytworów rozumu regulatywnego; Cyceron - genezą prawa winna być refleksja historyczna nad ustrojami prawnymi (zwrot w stronę racjonalności); świadome prawo naturalne dla prawodawcy jest kryterium norm stanowionych (prawo stanowione nie może być w kolizji z prawem naturalnym; tylko te normy będą respektowane przez jednostki, które będą chronić to, co wspólne dla tych jednostek - prawo jest tym, co łączy jednostki we wspólnotę, w całość);
Oprócz prawa rozumowego (chroniącego dobro wspólne) istnieje prawo, które łączy jednostki w całość ze względu na pożytek (to, co wiąże interesy partykularne jednostek, czyniąc z tych jednostek obywateli) wynikający ze wspólnego bytowania.
Naturalnym prawem człowieka jest prawo do tworzenia związków - hierarchia tychże: a) małżeński, b) ojciec - rodzina, c) miasto - państwo (w państwo ingerują bogowie - pomagają utrzymać ład po to, aby strzec praw obywateli), d) naród, e) ludzkość.
Wojna sprawiedliwa (obronne lub odzyskanie dóbr zagrabionych we wcześniejszej wojnie; musi być należycie ogłoszona - później do tego nawiązuje Kant) i niesprawiedliwa - wojny, które mają na celu grabież dóbr, etc. (później nawiązuje do tego podziału Grotius).
Które z form życia jest ważniejsza, ma większą wartość - życie aktywne, które realizuje cele praktyczno-polityczne, a które jest udziałem mężów stanu, czy też życie kontemplacyjne, właściwie dla filozofów? Ówczesna sytuacja Rzymu - silny wpływ jakiejś filozofii, które powoduje zmianę stylu życia na „izolacjonizm” - Rzymianie wycofują się z życia politycznego, zamykają się w swoich domach, poświęcając się całkowicie gospodarce (tak też aparat biurokratyczny działa, lecz nie potrafi podać powodów swojego działania - stąd jego aktywność była dla Cycerona bezużyteczna). Stąd Cyceron broni życia aktywnego - życie polityczne jest obowiązkiem człowieka w jego ziemskiej egzystencji (to zaś implikuje, że mąż stanu jest usatysfakcjonowany nie osiągnięciem zaszczytów albo władzy, lecz obietnica pozagrobowego życia szcześliwego, dla osiągnięcia którego konieczne jest kontemplacja prawa - stąd połączenie dwóch form życia w jedną - „oświeconego polityka”); cnota jest pewną praktyką: cnota pociąga za sobą indywidualną odpowiedzialność wobec siebie samego i wobec miasta. Prawdziwy obywatel, który przekonał innych do życia aktywnego, jest lepszy od obywatela, który praktykuje życie kontemplacyjne. W niektórych sytuacjach państwowych jest tak, że to, co konieczne przeważa nad tym, co szlachetne - stąd obywatel winien posiadać cnotę praworządności, która wiąże się z wolnością od samowoli (np. x zabito siostrę - zatem x nie zabija mordercy, co może niektórym wydawać się szlachetne, ale zdaje się na osąd prawa), a której kontekstem jest określony system moralny (a przez to praworządności przekształca się w sprawiedliwość), dostarczanego przez filozofów (jako tych, którzy dysponują wglądem w istotę rzeczy, jeśli poświęcają się analizie nad ciągłością wspólnoty - to jest szacunek dla tradycji).
(…)
… do Abrahama, c) od Abrahama do Dawida, d) od Dawida do niewoli babilońskiej, e) od diaspory żydowskiej do narodzin Chrystusa, f) od powstania chrześcijaństwa do zmartwychwstania.
Równość kobiety i mężczyzny - w jednakowym stopniu posiadają w duszy obraz boga. …
… wszystkich. Każdy z tych typów może wytworzyć stabilność rządów, o ile nie pojawi się niesprawiedliwość i chciwość w obywatelach. Wada monarchii - brak udziału obywateli we władzy; wada arystokarcji - lud nie korzysta z wolności, poszczególne stany społeczne nie potrafią się ze sobą efektywnie komunikować. Wada demokracji - posiada niesprawiedliwą równość, stąd potrzebna jest stratyfikacja równości i wolności. Najlepszym…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)