To tylko jedna z 3 stron tej notatki. Zaloguj się aby zobaczyć ten dokument.
Zobacz
całą notatkę
HENRI BERGSON
1889 - „Bezpośrednie dane osobowości”, „Materia i pamięć”
1903 - „Wstęp do metafizyki” (esej)
1907 - „Ewolucja twórcza”
Krytyka władz poznawczych
Nasze działanie uwarunkowane jest w naszej nieświadomości.
- celowość działania władzy rozsądku jest celowością obserwacji i przemyślenia
- przekształcania przez zmysły
- samych siebie spostrzegamy przez świat „sztuczny”
- nasz umysł dotyka absolutu, ale nie możemy tego stosować do działalności przemysłowej
Wszystko, co jest widzialne i dotykalne nie prowadzi do poznania.
Umysł przewodzi czynom, a nasza świadomość się do tego stosuje. Umysł zajmuje się przedmiotami martwymi. Jest narzędziem ujmującym przestrzennie i matematycznie.
Umysł dotyczy rzeczy, poznaje formę, może wytwarzać sztuczne przedmioty. Instynkt jest czymś wrodzonym, dotyczy stosunków, odnosi się do treści, jest to wiedza czysto wewnętrzna.
Umysł rozkłada wszystko na części, a potem to rekonstruuje. Upraszcza rzeczy. Kwantyfikuje, a potem pomija resztę.
Sztywność intelektu (umysłu):
Pojęcie to sztuczne odtworzenie przedmiotu. Pojęcia ukształtowane są na wzór ciał stałych. Tworzy się je w działaniu poprzez działanie. Logika to logika ciał stałych. Nie jest w stanie uchwycić działań życiowych i ewolucji. Krytyka umysłu nie jest zanegowaniem roli umysłu. Umysł nie uznaje ciągłego powstawania.
Nauka to pomocnik działania.
Myślenie naukowe nie dotrze tam, gdzie jest „stawanie”, tam gdzie jest „ruch”.
Nasz umysł posługuje się znakami. Władza umysłu jest częściowa, przypadkowa. Bergson uważa, że nauka się sprawdza, nie odrzuca jej. Nauka jest nastawiona na powtarzalność. Nauka schematyzuje wiedzę. Bergson był czytany nie tylko przez filozofów, ale również przez naukowców (biologów, psychologów).
Metafizyka to dzieło naszego umysłu. Myślimy po to, aby działać. Bergson poddaje krytyce całą dotychczasową filozofię.
Wnioski: filozofia mogłaby rozpocząć się tam, gdzie nauka się kończy. Za pomocą intelektu Bergson dokonywał krytyki intelektu.
Umysł.
Umiejscowić nasz umysł w czymś pierwotnym. Trzeba wyjść od refleksji nad samym sobą. Bergson twierdzi, że siebie znamy najlepiej. Trwania nie da się ująć mechanicznie. Wewnętrzne doświadczenia przekonuje nas o nieadekwatności procedur umysłu.
Trwanie nie jest porządkiem umysłu.
Porządek życiowy (istota życia bez podlegania jakimś „prawom fizycznym” [a raczej fizjologicznym] oddawany przez termin „twórczość”) nie jest porządkiem fizycznym (który jest uszeregowany, istnieje w nim powtarzalność).
(…)
… kategorii filozoficznych. Musimy wyjść poza podziały, poza pojęcia. Intuicyjne uchwycenie swojego „ja” mamy rozciągnąć na całość filozofii. Intuicja jest więcej warta niż systemy filozoficzne. Musimy oscylować między przyrodą a duchem.
Podział na teorię nauki (poznania) [materia, umysł] i metafizykę (teoria życia) [życie, intuicja]. Teoria życia bez teorii poznania może prowadzić do sztucznego symbolizmu…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)