Filozofia a religia - opracowanie

Filozofia a religia Def. religii: Religia jest „sposobem ludzkiego istnienia na zasadzie stosunku do podstawy - sensu (poza którą nie można dalej wyjść, która zatem w tym rozumieniu jest «ostateczna»), która jako coś, co po prostu stanowi fundament i nadaje sens, dotyczy interpretacji wszystkiego, co istnieje, jako całości oraz wszystkich dzie­dzin bytu” (SCHLETTE). Wyróżnia się różne typy religii: prymitywne albo naturalne, i wysokie (ukształcone) albo kulturowe, religie narodowe i uniwersalne, reli­gie wyrosłe spontanicznie i założone, misjonarskie i niemisjonarskie, monoteistyczne, politeistyczne, panteistyczne, animi­styczne, fetyszystyczne, totemistyczne, a nawet ateistyczne. Często bywają oddzielnie wyodrębniane religie oparte na świętej księdze, czyli objawione. Zasadnicza różnica: Filozofia pojmuje siebie jako wiedzę rozumową . Jej pytanie o warunki możliwości całej doświadczalnej rzeczywistości ma wyłącznie charakter wysiłku ludzkiego ro­zumu. Filozofia wyklucza zatem wszelkie sądy, które nie są oparte na sa­mym tylko rozumie. Dla filozofii praktyczne życie ludzkie osiąga swój najwyższy sens jako życie moralne, jako płynące z wolności samostanowienie. Dla religii cała praktyka ludz­kiego życia jest ponadto naznaczona oddziaływaniem, jakie pochodzi od podstawy sensu (np. jako odkupienie, łaska, pomoc, kara) i które przekra­cza wszystko, do czego człowiek jest zdolny na zasadzie własnej praktyki. Ich wzajemny stosunek ujmuje się często jako stosunek między wiarą a wiedzą. Tradycja filozoficzna mieści w sobie prak­tycznie wszystkie możliwości ukształtowania tego stosunku. Uwidacznia to poniższe zestawienie: Religia i filozofia nie mają ze sobą nic wspólnego (neopozytywizm: w y­powiedzi religii nie są fałszywe, są tylko pozbawione znaczenia pod względem nauko­wym); Między religią a filozofią istnieje sprzeczność . Są tu dwie możliwości: 1° Religia contra filozofia. Wiara ostaje się wbrew rozumowi i odrzuca filozofię. Często tak właśnie interpretowano 1 Kor 1, 20: „Czyż nie uczynił Bóg głupstwem mądrości świata?”. TERTUL1ANOW1 (ok. 160-220) przypisuje się sentencję: Credo quia absur­dum (Wierzę, ponieważ jest to niedorzeczne). M. LUTER (1483-1546) nazywał rozum nierządnicą szatana. S. KlERKEGAARD (1813-1855) pojmował wiarę jako egzystencjal­ne trwanie w obliczu absolutnego boskiego paradoksu; 2° Filozofia contra religia-. Filozofia stara się zdemaskować religię jako coś sprzecznego z rozumem. Za klasyków nowszej krytyki religii mogą uchodzić: L. FEUERBACH (1804-1872): Bóg jest to rzutowana w zaświaty miłość międzyludzka; K. MARKS (1818-1883): Religia to opium dla ludu; F. NlETZSCHE (1844-1900): Śmierć Boga czyni możliwym nadczło-wieka; S. FREUD (1856-1939): Religia jako stosunek między jaźnią a nadjaźnią jest projekcją stosunku dziecka do ojca;

(…)

…. Tutaj są również dwie możliwości: 1° Od strony religii: Chodzi tu przede wszystkim o tę „filozofię chrześcijańską”, która stoi pod znakiem zasady credo ut intelligam (wierzę, aby rozumieć, AUGUSTYN). Do­piero wiara czyni możliwą prawdziwą filozofię. Wiara szuka zrozumienia (fides ąuae-rens intellectum, ANZELM Z CANTERBURY, 1033-1109), rozjaśnia rozum, aby poznać prawdę drogą filozoficzną i aby za pomocą filozofii poddawać siebie…
... zobacz całą notatkę