To tylko jedna z 5 stron tej notatki. Zaloguj się aby zobaczyć ten dokument.
Zobacz
całą notatkę
PERIODYZACJA POLITYKI EKONOMICZNEJ W TRANSFORMACJI USTROJOWO-SYSTEMOWEJ kryterium periodyzacji: dominujący w poszczególnych okresach rodzaj polityki gospodarczej FAZA WSTĘPNA – „ZEROWA” (1989) FAZA WSTĘPNA („zerowa”), poprzedzająca bezpośrednio proces restauracji kapitalizmu, obejmująca większą część 1989 roku. W tym czasie: panował „ chaos instytucjonalny ” (równocześnie skrajnie słaba była regulacja centralna, a nie powstawała jeszcze jednolita, dojrzała regulacja rynkowa) najważniejszym zadaniem gospodarczym było uwolnienie cen produktów rolnych przez ostatni rząd komunistyczny. Operacja ta wywołała następujące negatywne skutki: przekształciła wysoką inflację, odziedziczoną po PRL, w hiperinflacje; zaostrzyła niezgodność interesów prywatnego rolnictwa i państwowego przemysłu przebiegał proces tzw. uwłaszczenia nomenklatury , czyli łatwego (i taniego) przejmowania przez partyjnych i gospodarczych funkcjonariuszy aktywów przedsiębiorstw państwowych i spółdzielczych. Odbywało się to na podstawie dokonanej jeszcze w PRL liberalizacji prawa o działalności gospodarczej, sprzyjał temu chaos instytucjonalny i brak nadzoru ze strony administracji państwowej. FAZA PIERWSZA – TERAPII SZOKOWEJ (1989-1990) FAZA PIERWSZA TERAPII SZOKOWEJ , rozpoczęła się w drugiej połowie 1989 roku i trwała co najmniej przez cały rok następny: najpierw był to czas przejmowania władzy i przygotowania reform przez nowy sejm i rząd. Nastąpiło faktyczne zawieszenie większości dawnych instytucjonalnych ograniczeń dla działalności gospodarczej; powołano szereg podstawowych instytucji gospodarki rynkowej; polityka państwa była skrajnie liberalna od 1 stycznia 1990 roku, nastąpiło równoczesne i gwałtowne („szokowe”) wprowadzanie podstawowych zmian ustrojowych. Najważniejsze z nich to: uwolnienie większości cen odbudowa systemu pieniężnego: wprowadzona została wymienialność pieniądza („wewnętrzna”); ustalony został jeden kurs złotego (9500zł za 1 USD). Zabezpieczeniem operacji był tzw. fundusz stabilizacyjny w wysokości 1 mld USD, zawierający darowizny (ok. 300 mln USD) i pożyczki przekazane przez USA i niektóre kraje Europy Zachodniej; urealniono stopy procentowe; przywrócono NBP rolę banku centralnego; zaczęły powstawać banki komercyjne, powołano giełdę papierów wartościowych rozpoczęto energiczne likwidowanie systemu dotowania przedsiębiorstw państwowych oraz licznych pozabudżetowych form zasilania działalności gospodarczej (m.in. likwidacja 12 funduszy celowych w różnych ministerstwach) rząd rozpoczął prowadzenie rygorystycznej polityki fiskalnej i pieniężnej („twarde ograniczenia budżetowe” dla rządu, całej
(…)
…%)
wzrosło ujemne saldo handlu zagranicznego (-5%)
wzrost PKB per capita w USD (7500)
negatywne skutki – brak wygranej kolejnych wyborów przez PSL/SLD
przy wysokim tempie wzrostu gospodarczego nie powinna występowad dwucyfrowa inflacja
brak makroekonomicznego zbilansowania
utrzymywanie dalszej sytuacji spowodowałoby zdestabilizowanie makroekonomiczne gospodarki
ujemne saldo handlowe
potrzeba…
… utrwalenie wysokiego tempa wzrostu gospodarczego na zdrowych podstawach czyli bez
nadmiernego popytu wewnętrznego. Realizacja tego celu wymagała istotnej redukcji deficytu budżetowego – tylko takie działanie
mogło w krótkim okresie radykalnie zahamowad nadmierny wzrost popytu wewnętrznego. Kluczem do tego było ograniczenie
tempa wzrostu wydatków budżetu paostwa, czyli restrykcyjna polityka budżetowa…
… działalności gospodarczej (m.in. likwidacja 12 funduszy celowych w różnych ministerstwach)
rząd rozpoczął prowadzenie rygorystycznej polityki fiskalnej i pieniężnej („twarde ograniczenia budżetowe” dla rządu, całej
administracji paostwowej i przedsiębiorstw), równocześnie wprowadzono „popiwek”
rozpoczęła się oddolna prywatyzacja
24
najważniejsze zarzuty wobec planu Balcerowicza
zbyt duży zakres…
… i jednolite traktowanie wszystkich podmiotów gospodarczych, a także brak preferencji –
np. w formie korzystnie oprocentowanych kredytów – dla niektórych, najwrażliwszych gałęzi gospodarki (np. dla niektórych branż
przemysłu ciężkiego, przemysł wydobywczy, stoczniowy, hutniczy, budownictwa oraz rolnictwa)
pogorszenie się warunków życia społeczeostwa
Elementy składające się na sukces planu Balcerowicza…
… się osiągnąd nawet niewielką nadwyżkę budżetową
otwarcie gospodarki na świat: dodatnie saldo wymiany handlowej z zagranica oraz napływ inwestycji zagranicznych
rozpoczęcie procesów prywatyzacyjnych (w oparciu o uchwaloną 13 lipca 1990 r. ustawę o prywatyzacji przedsiębiorstw
paostwowych) i demonopolizacyjnych w gospodarce)
powstanie rynku kapitałowego
pozytywne zmiany w strukturze gospodarki = zarówno…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)