Ewolucjonizm:
- rozwija się głównie w latach 1860 - 1890
- dominacja naukowców anglosaskich, zwłaszcza angielskich: rozwój liberalizmu mieszczańskiego pozwalającego na swobodne działanie jednostek, rewolucja przemysłowa i wolnorynkowa konkurencja, rozwój światowego handlu i kolonializmu (B. Malinowski),
- korzeniami sięga francuskiej myśli filozoficznej, Kontekst intelektualny:
- ewolucjonizm rozwinął się na gruncie nauk przyrodniczych, - Jean-Babtiste Lamarch (1809) - gatunki nie są stałe, lecz bardziej złożone gatunki rozwijają się z form prostszych. - Rozwój geologii - odkrywanie skamielin burzyło biblijny pogląd, że każdy gatunek został stworzony i że jest niezmienny, - rozwój archeologii - wyjście poza ramy biblijne, - Karol Darwin „O pochodzeniu gatunków” (1859) - gatunki rozwijają się stopniowo, ewoluują od form niższych do wyższych. Dostarcza racjonalnych argumentów obalających kreacjonizm, - Scjentyzm - naukowe spojrzenie na świat, jest materialny i poznawalny dzięki metodom przyrodniczym, Pozytywizm. Prawo 3-ech stadiów
August Comte
Teologiczne. Wyjaśniając świat ludzie odwołują się do sił nadprzyrodzonych.
Animizm - siły nadprzyrodzone dominują nad człowiekiem zupełnie, boskie właściwości mają zwierzęta, przyroda (społeczeństwo pierwotne - pojęcie wprowadził E. Taylor), Politeizm - istnieje wiele „wyspecjalizowanych” bogów, bóstw, Monoteizm - intelektualny charakter (chrześcijaństwo, judaizm, islam), Metafizyczne - ludzie przestają poszukiwać wyjaśnień w zjawiskach nadprzyrodzonych i szukają wyjaśnień na Ziemi. Mają one jednak charakter spekulacji filozoficznych, Pozytywne - naukowe poznanie świata: doświadczenia, fakty, empiria.
Herbert Spencer - społeczeństwo jako organizm.
- Jedne i drugie cechuje wzrost masy, - w jednych i drugich dokonuje się w miarę wzrostu różnicowanie części i komplikowanie budowy wewnętrznej, - W jednych i drugich ma miejsce zróżnicowanie funkcji, - W jednych i drugich, poszczególne części są od siebie wzajemnie zależne i funkcjonowanie żadnej z nich nie jest możliwe na dłuższą metę bez pozostałych, - W jednych i drugich niezbędne jest wypełnianie określonych funkcji: Całość jest trwalsza od któregokolwiek ze swoich składników, Społeczeństwo militarne vs industrialne Militarne:
Nieustannie zagrożone z zewnątrz ,
Musi walczyć o byt, Wojownicy i panowie, pracownicy i niewolnicy, Hierarchia, nie można zmieniać statusu, Charakter bytu pierwotnego, Egipt, Sparta, Rosja, Industrialne:
Antyteza militarnego,
(…)
…, a sposobem odwoływania się do nich jest modlitwa, - Pierwszy zwracał uwagę na pragmatyczną stronę magii i religii, Krytyka ewolucjonizmu: - Szukanie uniwersalnych praw - pomijanie specyfiki, cech charakterystycznych społeczeństw, - Metody przyrodnicze gubią „współczynnik humanistyczny”, „spojrzenie oczami tubylców”, - Pomijanie dyfuzji kulturowej, działalności wybitnych jednostek, - Zmiana…
…, Industrialne:
Antyteza militarnego, Pluralizm, wolność, statusy osiągalne, itp. Do ideału dochodzi się drogą ewolucji, Założenia ewolucjonizmu: - Paralelizm rozwojowy - poszczególne kultury rozwijają się w ten sam sposób, zanim osiągnęły stan zaawansowania kulturowego
- Gradualizm rozwoju - rozwój ma charakter stopniowy; od niższych do wyższych, jednokierunkowy i nieodwracalny, - Metoda porównawcza…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)