1. Pionierzy nauki organizacji i zarządzania. Ślady zarządzania sięgają tysięcy lat wstecz. Już Egipcjanie stosowali przy budowie piramid planowanie, organizowanie i kontrolowanie. Aleksander Wielki wykorzystywał sztabową organizację w koordynacji działań kampanii wojennych. Cesarstwo Rzymskie posiadało strukturę organizacyjną ułatwiającą komunikowanie się i kontrolę. Na temat praktyk zarządzania wypowiadał się Sokrates w 400 roku p.n.e.; Platon w 350 roku p.n.e. opisał specjalizacje pracy; Alfarabi w 900 roku n.e. wyliczył kilka cech przywództwa.
A. Używali spisanych przepisów i regulacji w zarządzaniu. B. Używali praktyk zarządzania przy budowie piramid. C. Używali w zarządzaniu szerokiego zestawu aktów prawnych i środków politycznych. D. Używali różnych systemów rządzenia miastami i państwami. E. Używali struktury organizacyjnej w celu komunikacji i kontroli. F. Używali rozległej struktury organizacyjnej dla agencji rządowych i w dziedzinie sztuki. G. Używali koncepcji projektowania organizacji i plano wania do panowania na morzu. Pomimo tak długiej historii, przez wiele lat sprawom zarządzania nie poświęcano większej uwagi. Poważniejsze badania nad zarządzaniem zaczęły rozwijać się dopiero w XVIII i XIX wieku. Przyczynił się do tego rozwój nauki i techniki, który pociągnął za sobą powstawanie dużych organizmów gospodarczych, w których tradycyjne metody organizacji pracy wykształcone w zakładach rzemieślniczych i manufakturach stawały się nieprzydatne i mało efektywne. Konieczne stało się obmyślanie nowych metod organizowania pracy i produkcji przemysłowej oraz kierowania fabryką. Za prekursorów nauki zarządzania uznawani są: Robert Oven (1771-1858) i Charles Babbage (1792-1871). Robert Oven. Brytyjski przemysłowiec i reformator. Propagator ruchu spółdzielczości produkcyjnej i spożywców. Wychodził z założenia, że większa troska o pracownika zaowocuje zwiększoną wydajnością. Wprowadził lepsze warunki pracy, wyższy minimalny wiek dla zatrudnianych dzieci (12-13 lat), posiłki pracownicze i krótszy czas pracy (10,5 godz.). Powszechnie stosował zasadę „ludzkiego traktowania pracowników”. Za najlepszą inwestycję uważał inwestycję w ludzi. Opracował obiektywny system oceny pracy robotników, który miał istotny wpływ za ich wydajność pracy.
Charles Babbage. Angielski matematyk i ekonomista, profesor Uniwersytetu w Cambridge, wynalazca maszyny liczącej (prototypu dzisiejszych komputerów)koncentrował uwagę na efektywności produkcji. W wydanej w 1832 roku książce „On the Economy of Machinery and Manufactures” dokonał gruntownej analizy procesu produkcji, podziału i organizacji pracy wyspecjalizowanej, z uwzględnieniem kosztów, czasu i doboru robotników, maszyn i narzędzi niezbędnych do wykonywania pracy wytwórczej. Źródeł korzyści z podziału pracy dopatrywał się nie tylko we wzroście wydajności pracy, ale i wzroście umiejętności i wprawy robotników. Dostrzegał również aspekt ludzki. Wykazywał, że harmonijne stosunki pomiędzy kierownictwem i siłą roboczą mogą przynosić korzyści obu stronom.
(…)
…, jako pokrewny, lecz odrębny system organizacji produkcji,
szkoła neoklasyczna,
Kierunek administracyjny, określany jako nurt administracyjno - biurokratyczny,
Kierunek socjologiczno - psychologiczny, a w jego ramach:
szkoła stosunków międzyludzkich, tzw. Human Relations,
szkoła behawioralna,
Szkoła procesu zarządzania: badań operacyjnych i teorii decyzji,
Podejście systemowe,
Podejście sytuacyjne.
3. Kierunek…
… jest do dziś powszechnie wykorzystywany w praktyce organizatorskiej i uznawany za filozofię sprawnego działania. Wyjaśnił ponadto błędne użycie przez Taylora nazwy „naukowe zarządzanie” proponując określenie „naukowej organizacji pracy”. Wybór artykułów Taylora na temat organizacji pracy i przemówienia Le Chateliera dotyczące naukowej organizacji pracy zebrał i wydał w języku polskim Karol Adamiecki w książce pt. „Filozofia systemu Taylora”.
Na grunt nauki organizacji przeniósł on regułę przekory i określił ją mianem „Inercji przyzwyczajeń”.
Jeśli dowolny system organizacyjny zostanie wytrącony z równowagi, to siły wewnątrzsystemowe ograniczą te oddziaływania wytwarzając opór przeciwny zmianom.
Twórcą nowoczesnej organizacji produkcji i technologii wytwarzania samochodów był Henry Ford, właściciel zakładów…
… socjologiczno - psychologiczny. Kierunek ten dzieli się na dwie szkoły: stosunków ludzkich i behawioralną.
Rozwój zainteresowań zagadnieniami socjologiczno - psychologicznymi nastąpił w okresie krytyki systemu Taylora, głównie w USA. Zainteresowanie tym kierunkiem wykazali H. Münsterberg (1863-1916), M.P. Follet (1868-1933), Elton Mayo (1880-1949), A Maslow, D. McGregor. Byli oni prekursorami badań stosunków międzyludzkich.
Szkoła stosunków międzyludzkich (human relations).
W latach 1923-1933 Elton Mayo przeprowadził badania nad zachowaniem ludzi w procesie pracy oraz ich motywami. Eksperyment polegał na podziale pracowników na dwie grupy: doświadczalną i kontrolną, a jego celem było ustalenie wpływu na pracę poszczególnych czynników (oświetleni, przerwy w pracy, zmęczenie itp.). Porównanie wyników międzygrupowych…
…, stosującej pojęcia psychologii do środowiska przemysłowego. Za ojca psychologii przemysłowej uchodzi Hugo Münsterberg, wybitny psycholog niemiecki. Jego głównym dziełem była praca pt. „Psychologia i sprawność przemysłowa” przyniosła mu rozgłos. Sugerował, że psychologowie mogą oddać cenne usługi menadżerom w dziedzinie doboru i motywacji pracowników. W swoich badaniach wykorzystywał testy psychologiczne…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)