Ewolucja systemu II RP-opracowanie

37. Ewolucja systemu politycznego II Rzeczypospolitej. Ewolucja systemu politycznego - 4 etapy: Listopad 1918 - marzec 1921 Mała Konstytucja z 20 II 1919 Marzec 1921 - maj 1926 Konstytucja marcowa 17 III 1921 Zamach majowy 12 V 1926 Maj 1926 - kwiecień 1935 Nowela sierpniowa 2 VIII 1926
Kwiecień 1935 - wrzesień 1939 Konstytucja kwietniowa 23 IV 1935 Etap I
Ośrodki władzy na ziemiach polskich jesienią 1918 roku. Jesienią 1918 roku następuje aktywizacja życia politycznego Polaków w wyniku przemian jakie nastąpiły w sytuacji międzynarodowej (postępująca klęska państw centralnych + rewolucja w Rosji). Dlatego też na ziemiach polskich zaczynają powstawać nowe organy władzy. W listopadzie 1918 mamy następujące ośrodki władzy: Rada Regencyjna - powołana z inicjatywy cesarza niemieckiego i austriackiego w XI 1917, namiastka polskiej władzy na odebranych Rosji ziemiach Królestwa Polskiego. Skład Rady: książe Zdzisław Lubomirski, arcybiskup Aleksander Kakowski, Józef Ostrowski. Rada miała głównie spełniać funkcje ustawodawcze. Powołano też Radę Ministrów, która spełniała funkcje wykonawcze. Ważne: Rada Regencyjna miała legitymizację ze strony cesarza niemieckiego i austriackiego, nie popierali jej jednak zbytnio Polacy. Rozwiązanie Rady: 10 XI 1918 wraca Piłsudski z Magdeburga do Warszawy, Rada przekazuje mu swoim dekretem władzę wojskową i naczelne dowództwo wojsk polskich. 14 XI 1918 w obawie przed rewolucją socjalistyczną wydaje dekret o samorozwiązaniu i przekazaniu Piłsudskiemu całej władzy. Rząd Daszyńskiego ustąpił, Piłsudski więc powierzył misję tworzenia nowego Jędrzejowi Moraczewskiemu. Polska Komisja Likwidacyjna - 28 X 1918, powołana na terenie Galicji. Na czele stanął przywódca PSL “Piast” - Wincenty Witos, obok Rady Narodowej dla Księstwa Cieszyńskiego najwyższa polska władza w Galicji. Naczelna Rada Ludowa - powstała na terenie Wielkopolski dnia 3 XII 1918, powołali ją delegaci Polskiego Sejmu Dzielnicowego, który został zorganizowany przez umiarkowanych działaczy wielkopolskich. Tymczasowy Rząd Ludowy Republiki Polskiej (rząd lubelski) - 6/7 XI Lublin, na jego czele stanął Ignacy Daszyński, trzon gabinetu tworzyli piłsudczycy, 7 XI rząd lubelski wydał odezwę w której zadeklarował przejęcie przez siebie całej władzy państwowej aż do czasu zwołania Sejmu Ustawodawczego.
(zagranicą działał jeszcze Narodowy Komitet Polski w Paryżu pod przywództwem Romana Dmowskiego).

(…)

… Naczelnik Państwa - funkcja objęta przez Józefa Piłsudskiego z mocy dekretu rządu Moraczewskiego wydanego 22 XI 1918. Piłsudski wg owego dekretu miał pełnić władzę do czasu zwołania Sejmu Ustawodawczego. Kompetencje: powoływanie/odwoływanie rządu, zatwierdzanie projektów ustaw i budżetu, powoływanie na wniosek premiera wyższych urzędników państwowych, itd. (władza miała charakter niemalże dyktatorski…
… Niepodległej. Sejm Ustawodawczy więc z punktu widzenia systemu politycznego był KONSTYTUANTĄ. MAŁA KONSTYTUCJA - 20 II 1919 20 II Piłsudski złożył na ręce Sejmu pełniony przez siebie wcześniej urząd. Sejm w odpowiedzi przyjął uchwałę o powierzeniu Piłsudskiemu dalszego sprawowania funkcji naczelnika państwa. Ta uchwała Sejmu nosiła właśnie nazwę Małej Konstytucji. Zasadnicze postanowienia Małej Konstytucji…
… zagranicznej (Rapallo, Locarno), korupcja, trudności gospodarcze (hiperinflacja - coś z ekonomii dla osłody :P), konflikty społeczne na tle narodowościowym Przewrót majowy - 12 V 1926.
Przyczyny: pośrednie to głównie te co wyżej, bezpośrednia przyczyna: powołanie przez Wojciechowskiego (ówczesnego prezydenta) 10 V 1926 kolejnego rządu “Chjeno - Piasta” pod przewodnictwem Witosa. Etap III Główne następstwo…
... zobacz całą notatkę