OSADY PREKAMBRYJSKIE : Tarcza Bałtycka ( fennoskandzka ), Płw. Skandynawski (bez gór Skandynawskich), rejon Finlandii, Litwy, Łotwy, Estonii i Płn.- wsch. Polski. Najstarsze fragmenty metamorficzne na Płw. Kolskim i pod M. Białym, 16 cykli sedymentacyjnych. Ostatni cykl sedymentacyjny 600 mln lat temu, okolice Oslo./ Fennoskandia , tarcza kontynentalna o wielkich rozmiarach, na północy kontynentu europejskiego, obejmująca tereny południowej Norwegii, Szwecji, Finlandii i Półwyspu Kolskiego (Rosja)./ Stanowi północno-zachodni fragment prekambryjskiej platformy wschodnioeuropejskiej, zbudowany z metamorficznych i magmowych skał archaiku i proterozoiku , o wieku określonym metodami izotopowymi na ok. 3,8 mld lat, powstały na skutek silnego sfałdowania skał podczas prastarych orogenez ( m.in . orogenezy białomorskiej i karelskiej) oraz jednoczesnej działalności procesów magmatyzmu i metamorfizmu. Trwające od tego czasu nieustanne ruchy wznoszące silnie wydźwignęły obszar bałtyckiej tarczy, w wyniku, czego jest on prawie zupełnie pozbawiony pokrywy późniejszych osadów. Wyjątek stanowią wulkaniczne skały przełomu proterozoiku i paleozoiku , a także polodowcowe osady plejstocenu ./ Odsłonięcia najstarszych skał ukazują się na powierzchni na Półwyspie Kolskim. Prekambryjskie skały tarczy bałtyckiej zawierają złoża wielu rud metali, m.in . żelaza, miedzi, cynku, ołowiu, wanadu, niklu oraz złoża apatytów./ W plejstocenie bałtycka tarcza stanowiła centrum zlodowaceń Europy./ Tarcza ukraińska - między Dnieprem a Bobrem. Skały archaiczne widoczne na dnie rzek, gdzie tworzą porohy (niewielkie progi skalne w korycie rzecznym utworzone przez wychodnie skał odpornych na erozję)./ Obie te tarcze tworzą platformę wschodnioeuropejską od Polski północno-wschodniej do Uralu./ Wychodnie skał prekambryjskich: Masyw Śnieżnika, Masyw Szkocki, Masyw Centralny, Góry Sowie, Masyw Armorykański. OSADY PALEOZOICZNE : W starszym paleozoiku ruchy górotwórcze okresu kaledońskiego objęły obszar na północnym i południowy zachodzi tarczy fennoskandzkiej. Łańcuchy kaledońskie obrzeżają od północnego zachodu Półwysep skandynawski. Ich przedłużenie ku wschodowi stanowią góry Kanin Kamień na półwyspie Kanin oraz góry Timan. Ślady ruchów górotwórczych tego okresu znajdujemy również w Uralu. Do pasa fałdowań kaledońskich należy na zachodzie większa część Wielkiej Brytanii i Irlandii z wyjątkiem południowych ich kończyn i maleńkiego skrawka w północno-zachodniej Szkocji, gdzie pokazują się struktury, analogiczne do tarczy bałtyckiej, ale należące do jakiejś innej jednostki, być może do tarczy kanadyjskiej (mauretańskiej) w północnej Kanadzie i na Grenlandii. Ślady fałdowań kaledońskich spotkać można także w masywach, objętych późniejszymi ruchami górotwórczymi, jak np. w Górach Świętokrzyskich, w Sudetach itd. Obszar o podłożu orogenezy kaledońskiej nazywamy Paleoeuropą./
(…)
… Środkowoeuropejska (Półwysep Jutlandzki i Wyspy Duńskie, Nizina Holenderska, Pas pojezierzy, Pas pradolin); Strefa starych gór, wyżyn i basenów (Masyw Armorykański, Basen Akwitański, Masyw Centralny, Basen Paryski, Wogezy, Schwarzwald i Rów Renu, Reńskie Góry Łupkowe i Ardeny, Basen Szwabsko-Frakoński, Obniżenie Heskie, Turyngia i inne, Masyw Czeski, Wyżyna Śląsko-Małopolska i Góry Świętokrzyskie); Strefa fałdowań…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)