1 Wykład XI Etyka według Kanta. Krytyka praktycznego rozumu (praktyczny rozum – rozum w odniesieniu do działania). Kant próbuje zrobić to samo, co w krytyce czystego rozumu, poszukuje uniwersalnego prawa w sferze działania, które będzie miało charakter sądu syntetycznego a priori. Istnieją dwie grupy praw odnoszących się do rozumnie działających istot – ludzi. Pierwsza grupa to imperatywy hipotetyczne. (imperatyw to prawo, któremu podlegają tylko istoty rozumne, w przeciwieństwie do praw przyrodniczych). Imperatywy hipotetyczne to takie prawa, które wskazują jak należy postępować, aby osiągnąć określony cel. Jest ich bardzo wiele, są to wskazówki mówiące, co zrobić, jeśli chce się osiągnąć jakiś cel. Jest to prawo warunkowe, odnosi się tylko do istot zainteresowanych danym celem. Drugą kategorię praw stanowi imperatyw kategoryczny, prawo, które ma charakter powszechny i konieczny, odnosi się do wszystkich istot rozumnych, nie dopuszcza żadnych wyjątków. Formą imperatywu kategorycznego ma prawo moralne oceniające postępowanie człowieka. Jest tylko jedno prawo moralne, każde ze sformułowań prowadzi do tych samych wniosków. Dwie formuły prawa moralnego: 1. Postępuj tylko wedle takiej zasady, co do której byś zarazem chciał, aby stała się powszechnie obowiązującym prawem. 2. Postępuj tak, abyś człowieczeństwo, zarówno w sobie, jak i w innym człowieku, traktował zawsze jako cel, nigdy zaś jako środek. Jak stosuje się to prawo? Prawo moralne Maksymy postępowania Praktyczne reguły działania W życiu kierujemy się praktycznymi regułami działania, które wnikają z naszych maksym, tę samą maksymę dwoje ludzi może inaczej stosować, zależy to od możliwości człowieka. Stosując maksymy musimy sprawdzić, czy chcielibyśmy, aby stały się one powszechnie obowiązującym prawem. Oba sformułowania prawa moralnego prowadzą do tego samego. Drugie sformułowanie to maksyma, którą powinniśmy się kierować. Kiedy postępujemy etycznie? Pewne działania mogą wydawać się z zewnątrz moralne (wynikające z prawa moralnego), jednak, czy tak naprawdę jest, zależy od intencji, którą się kierujemy. Czyn może nie być moralny, a tylko legalny. Czyn moralny zewnętrznie nie różni się od czynu legalnego. Czyn moralny wynika tylko z chęci spełnienia obowiązku nałożonego przez prawo moralne, jest to jedyna pobudka. Czyn legalny
(…)
… możliwie najwięcej faktów oraz pozwala
je zrozumieć przy jak najmniejszym wysiłku. Każdy fakt jest inny, tymczasem my je schematyzujemy po to, aby uprościć
i sformułować pewne prawa, na tym polega działanie naukowca.
Trzeci pozytywizm – Koło Wiedeńskie (neopozytywizm).
W tym samym czasie pojawiła się inna szkoła, która miała pozytywistyczny charakter. Szkoła lwowsko-warszawska została założona
we Lwowie…
… wyjechał do USA gdzie stworzył znaną szkołę matematyczno-logiczną
Szkoła lwowsko-warszawska, podobnie jak Koło Wiedeńskie, przestała istnieć podczas II wojny światowej, są jednak do dziś
filozofowie, którzy kontynuują tę filozofię.
Wykład XIII
Fryderyk Nietzsche (1844-1900) był synem pastora, studiował filologię klasyczną, następnie rozpoczął pracę na uniwersytecie w
Bazylei. Już w pierwszym jego dziele…
…? ‘Jensters von Gut und Bose’ – Poza dobrem i złem – tytuł dzieła
służy za podstawę takiej interpretacji, ż⨪owiek musi wykroczyć poza moralność niewolników, nie poza moralność panów. Nietzsche
nie głosi amoralizmu lecz immoralizm – tezę, że pewien rodzaj moralności musi być odrzucony i zastąpiony inną, lepszą.
Kryzys, który panuje charakteryzują dwa terminy: dekadencja i nihilizm.
Pojęcie dekadencja odnosi…
… po to, aby uprościć
i sformułować pewne prawa, na tym polega działanie naukowca.
Trzeci pozytywizm – Koło Wiedeńskie (neopozytywizm).
W tym samym czasie pojawiła się inna szkoła, która miała pozytywistyczny charakter. Szkoła lwowsko-warszawska została założona
we Lwowie przez Kazimierza Twardowskiego. Postulowała odwoływanie się do faktów, oparcie się na doświadczeniu, przywiązywała
jednak wielką wagę do logiki…
… się do deprecjacji życia, na drugi plan spycha się silnych. Ta kultura jest wroga życiu.
Jedynym wyjściem z kryzysu kultury jest pojawienie się wielkich jednostek. Pojawiają się idee nadczłowieka, który ma być lekarstwem
na kryzys kultury europejskiej. Zakończy się panowanie moralności niewolników i powróci moralność panów, która będzie podstawą
nowej kultury. Jakimi wartościami będzie się kierował nadczłowiek…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)