ETYKA KUPIECKA. Handel, ze względu na swą spektakularność, najbardziej widoczne oraz powszechne relacje: sprzedający-nabywca, był przez całą historię cywi¬lizacji przedmiotem równie powszechnego-oglądu oraz wartościowania moralnego. Był też zawsze adresatem reguł moralnych, zawieranych w różnych "Radach dla kupca", kodeksach "dobrych obyczajów kupieckich" itp. Zasady etyki kupieckiej są także po¬mieszczone w dokumentach prawnych, np. w Kodeksie Handlowym. Kupiec od starożytności uchodził za najbardziej reprezentatywnego przedsta¬wiciela - mówiąc językiem dzisiejszym - świata biznesu. Toteż do tej grupy są od¬noszone wszystkie podstawowe zasady etyki biznesu. Widać to chociażby na przy¬kładzie wzorów dobrego kupca formułowanych przez B. Franklina czy D. Defoe. Przede wszystkim zaś w odniesieniu do kupca jest formułowana antynomia: uczciwość - oszustwo. Uczciwość wobec nabywcy, prawdomówność, rzetelność, jest w normalnych warunkach niezbędnym czynnikiem jego działalności i sukcesu. Ale też i pokusy nieuczciwości, oszustwa, kłamstwa, chytrości są w działalności handlowej najczęściej obecne i intensywne jej przejawy najbardziej liczne. Należą tu wspominane już oszustwa wagowe, cenowe, towarowe, nieprawdziwa informacja i złe doradztwo, sprzedaż towarów niepełnowartościowych lub szkodliwych, także nierzetelna reklama, tzw. nacinanie klientów. Odrębny jest problem uczciwej - nieuczciwej konkurencji w handlu, do którego jeszcze powrócimy, oraz problem uczciwych, rzetelnych negocjacji handlowych, którego tu nie poruszamy. UCZCIWA KONKURENCJA. Z kwestią uczciwości ściśle wiąże się kwestia konkurencji - uczciwej konkurencji w biznesie. Obie dotyczą całego świata bizne¬su - obie w różnych postaciach występują powszechnie i na co dzień. Istotą gospodarki rynkowej jest wolność gospodarcza - prowadzenia działalności gospodarczej, podejmowania decyzji. Logiczną i konieczną konsekwencją tego jest ry¬walizacja samodzielnych i niezależnych podmiotów gospodarczych - konkurencja. Słowo to (łac. concurrentia-współzawodnictwo, concurrere - biec razem, wspólnie poszukiwać), oznacza zasadniczo współubieganie się, współzawodnictwo między po¬szczególnymi osobami (zespołami) zainteresowanymi w osiągnięciu tego samego celu. W warunkach wolnego rynku oznacza rywalizację, walkę o udział w zysku, o źródła surowców, rynek zbytu, nabywców lub dostawców, klientelę, kontrakty itp. W ostatnim dwudziestoleciu rywalizacja ta ulega globalizacji a w związku z tym - zaostrzeniu. Konkurencja jest istotnym czynnikiem rozwoju gospodarczego, prowadzi do pod¬noszenia poziomu produktów i usług. W walce konkurencyjnej wygrywa lepsza firma, lepszy produkt i usługa- korzysta na tym klient. Jest więc powszechnie uznaną zasadą działalności gospodarczej. Istnieje też wypracowana technika efektywnej konkurencji. Rzecz w tym, iż stosowane w niej metody i środki bywają nieuczciwe, są stoso¬wane z bezwzględnością. To sprawia, że łatwiej jest przedstawiać skuteczne techni¬ki konkurencji -oraz stosowane w niej metody nieuczciwe-niż formułować zasady uczciwej rywalizacji.
(…)
… informacji w celu wyrządzenia szkody konkurencyjnemu przedsiębiorcy, oczernianie, pomawianie o jakieś niedopuszczalne działania, o złej jakości konkurencyjnych wyrobów lub usługą, o katastrofalnej sytuacji danego przed¬siębiorstwa, zagrażającym mu bankructwie itp. Stosowane bywa podkopywanie fa¬chowych pracowników. Przechwytywanie umów. Inny już charakter mają metody zbrodnicze, jak zastraszanie, niszczenie obiek¬tów (podpalania, czy słynne "podrzucanie" materiałów wybuchowych). Dostrzega się powszechnie, że nieuczciwa konkurencja prowadzi nieuchronnie do istotnych deformacji a nawet likwidacji samego zjawiska konkurencji, a przez to i do zmiany charakteru rynkowego całej gospodarki. Zasady etyki biznesu mają wpływać na ograniczenie nieuczciwości w konkurencji. Ale konieczne jest również przeciwdziałanie…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)