Praca porusza zagadnienia dotyczące życia i twórczości Adama Mickiewicza: odwołania do średniowiecza, rycerskość według Mickiewicza. W notatce omawiane są utwory takie jak: Ballady i romanse, Grażyna, Konrad Wallenrod, Mieszko, książę Nowogródka, Żywilla.
Uniwersytet Gdański
Wydział Filologiczny
Instytut Filologii Polskiej
Studia niestacjonarne
Nr albumu: 201436
Dominika Borkowska
Etos rycerski średniowiecza w okresie przedlistopadowym w twórczości Adama Mickiewicza
Gdańsk 2012
Adam Mickiewicz w swoim dziele O poezji romantycznej wysuwa wykład dotyczący pochodzenia tzw. rodzaju romantycznego. Podkreśla tu jego rozwój, który jakby wpisać miał się w przestrzeni dziejów i stanowić nierozerwalną część każdej poprzedzającej epoki. Znamiennymi są tutaj słowa: dzieł właściwie romantycznych, w całym znaczeniu tego wyrazu, szukać należy u poetów wieku średniego (…), które pozwalają na wysnucie pewnych wniosków dotyczących twórczości Mickiewicza. W dziełach swoich często odwołuje się on bowiem do mitu rycerza, a jego bohaterowie noszą znamiona wielkich uczuć czasów rycerskich.
Odwołania do średniowiecza, jako wieków doniosłych oraz jego motywów i prądów są szeroko stosowane w dobie romantyzmu. Również etos rycerski stał się jednym z derywatów rządzących światem romantycznych postaci. Jak podaje Maria Ossowska głównymi cechami znamiennymi dla rycerza było między innymi dobre pochodzenie, uroda, siła, odwaga, solidarność z współbraćmi, hojność, wyjątkowy stosunek do kobiet czy też dbałość o własną sławę. Etos ten zapisał się na trwałe na kartach romantyzmu, choć romantyczny rycerz nie zawsze spełniał wszystkie wymienione powyżej warunki, etos ulegał bowiem wielu modyfikacjom. Rycerskość według Mickiewicza pojmowana była znacznie szerzej niż tylko element kulturowy wieków średnich. Starał się on ukazać w swoich dziełach ponadczasową wizję rycerza, niczym niezwiązaną z żadnym momentem w dziejach, wręcz przeciwnie, uniwersalną dla każdej epoki. Etos rycerski pojmowany był przez poetę szerzej, jako kodeks moralny, którego głównym założeniem był silny patriotyzm. Taką myśl odnajdujemy między innymi w Grażynie. Ta pierwsza powieść poetycka powstała równolegle z otwierającymi epokę Balladami i romansami. Przypomnijmy, iż był to okres przełomu, moment, w którym idee romantyczne brały górę nad oświeceniowym tokiem myślenia. W sztuce zaczęły pojawiać się nowe nurty, charakterystyczne dla wkraczającej na grunt europejski nowej ideologii. Również Grażyna stanowiła w naszej literaturze nowość, był to utwór zupełnie odmienny, niepodobny do żadnego poematu napisanego wcześniej. Historia, którą przedstawia nam dzieło opiewa niezwykłe czyny kobiety, która oddaje swoje życie, aby nie dopuścić do zdrady ojczyzny. Ta pełna heroizmu decyzja świadczy o głębokim patriotyzmie tytułowej bohaterki, która została obdarzona typowym mickiewiczowskim sposobem myślenia o ojczyźnie:
(…)
…. Przede wszystkim stosuje zabronione metody walki: posuwa się do kłamstwa, zdrady, prowokuje słabość i wykorzystuje ją. Jak już wspomnieliśmy motywację takiego zachowania tłumaczy Halban. Dlaczego jednak Mickiewicz posłużył się takim sposobem ukazania etosu rycerskiego? Jak sugeruje Maria Janion, była to ciężka lekcja: niemożność bycia rycerzem. Spiskowcy XIX wieku, mimo wielu usilnych starań wpasowania się w etos…
… starali się za pomocą wyszukanych alegorii, symboliki, wieloznacznych fabuł przekazywać kwestie aktualne w tamtych czasach. Historyzmem maski operuje także druga powieść poetycka Mickiewicza Konrad Wallenrod. Powieść historyczna z dziejów litewskich i pruskich. Opublikowany w 1828 r. utwór inspirowany przede wszystkim spiskiem dekabrystów, jest tekstem ukrywającym problematykę ówczesną. Porusza…
…), która stanowiła jeden z debiutów Mickiewicza, a dodatkowo pełniła funkcję swoistego preludium, inaugurującego motyw kobiety walczącej w twórczości poety. Tytułowa bohaterka była jedyną córką panującego w 1400 roku w Nowogródku, Słoninie i Lidzie, księcia Korjata. Los postawił ją przed dylematem wyboru między kochankiem a dobrem ojczyzny. Właśnie ta opozycja, między miłością do człowieka, a miłością do ojczyzny…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)