Emancypacja, (emancipatio), uwolnienie się od zależności, ucisku, przesądów itp., równouprawnienie.
Emancypacja kobiet, uzyskiwanie przez kobiety równych z mężczyznami praw majątkowych i politycznych oraz dostępu do wykształcenia i pracy. Ruch społeczny stawiający sobie takie cele został zapoczątkowany w Wielkiej Brytanii i USA już w 1 poł. XIX w., ale w obu krajach pełne prawa wyborcze kobiety uzyskały dopiero po I wojnie światowej. Na ziemiach polskich proces ten rozpoczął się w 2 poł. XIX w. wraz z odchodzeniem (widocznym po 1864) od tradycyjnego modelu społeczeństwa; zaczęto wówczas tworzyć szkoły ogólnokształcące i zawodowe dla dziewcząt, rozpoczęto starania o prawo wstępu na wyższe uczelnie, powstawały zakłady usługowe zatrudniające kobiety; propagatorkami idei emancypacji kobiet w epoce pozytywizmu były: E. Orzeszkowa, M. Konopnicka, na przełomie XIX i XX w. J. Dawidowa, K. Bujwidowa.
Feminizm (z łacińskiego femina - kobieta), ruch społeczno-polityczny, którego celem jest walka o pełne równouprawnienie kobiet. Początki feminizmu sięgają rewolucji francuskiej (1789). W 1791 O. de Gonger opublikowała Deklarację praw kobiety i obywatelki, zwracającą uwagę na potrzebę rozwiązania problemu społecznej i prawnej nierówności płci. W praktyce jej postulaty nie zostały wtedy spełnione. Ruch ten przybrał na sile w USA i w Anglii pod koniec XIX w. w związku z narastaniem żądań upowszechnienia praw wyborczych. W 1903 E. Pankhurst założyła w Anglii pierwszy kobiecy związek Społeczno-Polityczna Unia Kobiet (Women's Social and Political Union), który m.in. domagał się równouprawnienia kobiet w dziedzinie edukacji i w zakresie praw wyborczych.
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)