Dotyczą przedmiotu elementy rynku. Dzięki nim możemy dowiedzieć się więcej o takich pojęciach, jak: popyt efektywny, ceny wolnorynkowe, cena maksymalna, cena minimalna, popyt rynkowy.
CHARAKTERYSTYKA PODSTAWOWYCH ELEMENTÓW RYNKU - POPYTU, PODAŻY I CENY. WZAJEMNE ZALEŻNOŚCI MIĘDZY NIMI
Popyt, podaż i ceny są podstawowymi elementami rynku. Powiązania jakie między nimi zachodzą i ich zależności określane są ogólnie mechanizmem rynkowym lub też mechanizmem popytowo-podażowo-cenowym.
Podstawowe pojęcie popytu posiada kilka znaczeń:
Popyt rynkowy - jest to ilość towarów jaką nabywcy gotowi są kupić w określonym czasie przy danym poziomie cen. Węższym znaczeniem tego pojęcia jest popyt na określone dobro
Popyt globalny - jest to popyt na wszelkie dobra i usługi w danym kraju i czasie
Popyt potencjalny - jest to wyrażenie określające jedynie zapotrzebowanie na dane dobro lub towar
Popyt efektywny - określa potrzeby które mają pokrycie w realnej sile nabywczej konsumentów
Jeśli chodzi o porównanie dwóch ostatnich rodzajów popytu - potencjalnego i efektywnego to te wielkości w gospodarce nie są sobie równe. Popyt potencjalny jest zazwyczaj większy od popytu efektywnego, gdyż w zasadzie w każdej gospodarce występują grupy nabywców, które nie dysponują siłą nabywczą niezbędną do zaspokojenia potrzeb na określone dobra i usługi. Na zmniejszenie się różnicy pomiędzy popytem potencjalnym a efektywnym znaczący wpływ ma:
wzrost dochodów konsumentów
spadek cen na dane dobra
Wielkość popytu na określone dobro zależy od:
poziomu jego ceny
poziomu realnych dochodów ludności
preferencji i gustów konsumentów
ceny dóbr substytucyjnych i komplementarnych
oczekiwań dotyczących zmian cen
Poza tymi czynnikami o charakterze ekonomicznym istnieją także inne mające wpływ na wielkość popytu jak na przykład płeć, wiek, pora roku itp.
Między ceną dobra a wielkością popytu istnieje zależność odwrotna. Im niższa cena - tym wyższy popyt i odwrotnie - wyższa cena powoduje spadek popytu. Jest to prawo popytu.. Może jednak wydarzyć się sytuacja odwrotna - przy wzroście ceny rośnie również popyt na dany towar. Takie zjawisko ma miejsce w momencie gdy rośnie cena np. podstawowych artykułów żywnościowych a konsekwencją tego jest rozpoczęcie zakupu tych produktów na zapas w oczekiwaniu na jeszcze większy wzrost cen. Takie zjawisko nosi nazwę paradoksu Giffena.
Istnieje jeszcze jedna zależność dotycząca poziomu realnych dochodów ludności a popytem. Z zasady ma ona charakter dodatni - oznacza to że im wyższe są realne dochody ludności tym wyższy jest popyt i odwrotnie. Jednak ten wzrost dochodów nie powoduje równomiernego wzrostu popytu na wszystkie dobra.
Podaż - jest to ilość towarów (dóbr) jaką producenci zamierzają sprzedać w określonej jednostce czasu. Wielkość podaży zależy przede wszystkim od wielkości produkcji, która jest określona przez szereg czynników. Wielkość podaży nie jest równa wielkości produkcji z powodu zużywania produkowanych dóbr przez ich producentów - przykładem tego jest zużywanie węgla w kopalniach w celach energetycznych lub tworzenie zapasów własnej produkcji przeznaczonych do późniejszego wprowadzenia na rynek. Dodatkowo na podaż wpływa eksport oraz import danego produktu. Jednym z najważniejszych czynników wpływających na wielkość produkcji i podaży jest cena. Wyższy poziom cen jest czynnikiem stymulującym do zwiększenia produkcji i podaży gdyż zwiększa poziom rentowności przedsiębiorstwa. Niższa cena wywołuje spadek opłacalności produkcji i zmniejsz
(…)
… o niewielkim stopniu monopolizacji. Klasycznym przykładem cen wolnorynkowych są ceny artykułów rolnych - o ile oczywiście nie ingeruje w tę sferę państwo. Również handel detaliczny jest sferą działania cen wolnorynkowych - o tyle oczywiście o ile jest on samodzielny w dziedzinie wyboru źródeł zaopatrzenia i nie podlega dyktatowi zmonopolizowanych hurtowni.
Ceny regulowane - są ustalane przez przedsiębiorstwa…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)