Widzialność pozioma Widzialność pozioma stanowi jednej z najważniejszych elementów meteorologicznych w praktyce nawigacyjnej. Należy pamiętać, że warunki widzialności poziomej określają stosowalność szeregu prawideł MPDM (wymieniono dalej tylko niektóre: prawidło 3, ust. b (ograniczona widzialność), prawidło 5 (obserwacja, wezwanie kapitana na mostek), prawidło 6 MPDM (szybkość bezpieczna), prawidło 19 b, c, d (gotowość maszyny do natychmiastowego manewru, ..., podjęcie środków zapobiegających powstaniu sytuacji nadmiernego zbliżenia), prawidło 35 a i b (nadawanie sygnałów mgłowych przez statek w drodze posuwający i nie posuwający się po wodzie) i dalsze, prawidło 35 g (sygnały mgłowe statku na kotwicy). Widzialność pozioma określa możliwość dostrzeżenia z odpowiedniej, największej odległości obiektu o danych rozmiarach kątowych i wystarczająco odróżniających się od tła. Widzialność pozioma uzależniona jest od trzech głównych grup czynników: • czynników geograficznych, • zespołu czynników fizycznych, • zespołu czynników psychofizycznych. Czynniki geograficzne wyznaczają tak zwany geograficzny zasięg widoczności, stanowiący funkcję rozmiarów Ziemi (krzywizna powierzchni Ziemi), rozmiarów pionowych obserwowanego obiektu i wysokości oka obserwatora ponad powierzchnię Ziemi. Na lądzie geograficzny zasięg widoczności dodatkowo określony jest przez występującą rzeźbę terenu i tak zwane "pokrycie terenu" (drzewa, lasy, zabudowa, inne ruchome i nieruchome obiekty nie będące budowlami...). Szczęściem na morzu nie mamy problemu ani z rzeźbą terenu ani z budowlami czy suszącą się bielizną. Przy ignorowaniu zmian przezroczystości powietrza i założeniu prostoliniowego rozchodzenia się światła w atmosferze można na morzu określić geograficzny zasięg widoczności jako: D = 2.08 * ((H^0.5) + (z^0.5)), gdzie: D - geograficzny zasięg widoczności w Mm [milach morskich] H - wysokość obserwowanego obiektu ponad lustro wody [m] z - wysokość oka obserwatora ponad lustro wody [m] Uwaga: (H^0.5) czytaj jako H do potęgi 0.5, czyli pierwiastek kwadratowy z H (0.5 = 1/2). Im wyżej ponad poziom morza znajduje się obserwator i jego oko, tym większy będzie geograficzny zasięg widoczności, o czym wszyscy wiedzą. Im wyższy, lub wyżej położony będzie obserwowany obiekt, tym z większej odległość będzie go można dostrzec. Ponieważ na statku, najwyżej położone ma maszty, te pierwsze wyłonią się ponad widnokręgiem, potem, itd... Również najpierw pojawią się szczyty
(…)
… w górę).
Średnia wartość refrakcji atmosferycznej wynosi 0°34'. Występująca refrakcja
powoduje zwiększenie zasięgu widoczności widnokręgu o około 9% w
stosunku do tego, gdyby promienie świetlne rozchodziły się rzeczywiście
prostoliniowo. Zmiany pionowego gradientu termicznego w przyziemnej
(przywodnej) warstwie powietrza zmieniają współczynnik załamania światła,
zmieniając tym samym i wartość kąta refrakcji. Refrakcją anomalną nazywa
się refrakcję znacznie różniącą się od średniej. Wyróżnia się dwa podstawowe
rodzaje refrakcji anomalnej: superrefrakcję i subrefrakcję.
Superrefrakcja. Następuje zmniejszenie ugięcia się promieni świetlnych w
warstwie przywodnej. Zasięg widzialności poziomej może w takich warunkach
sięgnąć poza linię widnokręgu, określonego przez działanie czynnika
geograficznego…
… wody (lodu) tym przezroczystość atmosfery jest
mniejsza. Im więcej w jednostce powietrza jest mikrokropel i kropel wody, tym
również przezroczystość atmosfery jest mniejsza.
Ilość pyłów znajdujących się w powietrzu uzależniona jest od charakteru
masy atmosferycznej - masy powietrza formujące się nad obszarami
pokrytymi lodem i śniegiem zawierają minimalne ilości cząstek pochodzących
ze skał budujących daną powierzchnię, stąd, o ile w powietrzu takim nie
występują produkty kondensacji pary wodnej, przezroczystość takiego
powietrza będzie bliska doskonałej. Masy powietrza arktycznokontynentalnego (PAk), arktyczno-morskiego (PAm) oraz powietrza
antarktycznego (PAn) charakteryzują się najwyższymi przezroczystościami
naturalnymi (na dodatek działalność człowieka w tych strefach nie należy do
specjalnie…
… i nad widnokręgiem będą widoczne obiekty, które w
normalnych warunkach byłyby niewidoczne. Jeśli w takich warunkach
przezroczystość powietrza będzie bardzo dobra, zasięg widzialności poziomej
może być niebywale duży. W skrajnych warunkach wystąpić mogą w takich
warunkach miraże (uniesienie obiektów ponad widnokrąg a nawet miraże
odwrócone). Wzrasta również zasięg mikrofal (radar) i częstotliwości VHF,
możliwe staje…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)