empityczna. Uczelnia, z której pochodzi notatka to Uniwersytet Jagielloński w Krakowie. Zajęcia prowadzi dr Krystyna Golonka. Notatka składa się z 3 stron.
Ellen J. Langer, Judith Rodin: ZNACZENIE SPRAWOWANIA KONTROLI (1976)
PROBLEM: znaczenie zdolności do sprawowania kontroli nad poczynaniami innych, nad własnym życiem, zachodzącymi zdarzniami - poczucie kompetencji, wpływu, możliwości dokonywania wyborów; w sytuacji zagrożenia poczucia kontroli doświadczamy negatywnych emocji (gniew, wzburzenie, złość), sytuacja taka rodzi często zachowania przeciwne i/lub zachowania związane z oporem (reaktancja - skłonność do opierania się próbom ograniczenia indywidualnej wolności i niezależności);
ograniczenie niezależności, możliwości podejmowania decyzji prowadzi do psychicznego dyskomfortu, któremu może towarzyszyć lęk, gniew, wzburzenie, depresja, bezradność, zaburzenia somatyczne.
Rodin, Solomon, Metcalf (1979) - ludzie w zatłoczonej windzie postrzegają windę jako mniej zatłoczoną i odczuwają mniejszy lęk, jeśli stoją w pobliżu przycisków sterujących - są przekonani o większej kontroli nad warunkami, w których się znajdują - możliwość dokonywania wyboru sprawia, że czujemy się bardziej komfortowo i jesteśmy bardziej skuteczni.
Co w sytuacji, gdy zostaje ograniczona możliwość podejmowania decyzji i ciężko zmienić tę sytuację? Problem starości, uzależnienia od innych osób - sytuacje nagłego pogorszenia zdrowia i funkcjownaia intelektualnego osób umieszczonych w domu opieki - utrata możliwości kontrolowania swoich codziennych zajęć i wpływania na własny los - wiele chorób, takich jak zapalenie okrężnicy, choroby serca, depresja, ma związek z występującym przed zachorowaniem poczuciem bezradności.
ZAŁOŻENIE: jeśli utrata wpływu na własne życie, powoduje, że ludzie stają się mniej szczęśliwi i częściej chorują, to zwiększenie kontroli i możliwości podejmowania decyzji powinno mieć skutek przeciwny - u osób, u których zwiększymy kontrolę powinna nastąpić poprawa sprawności umysłowej, poziomu aktywności, zadowolenia z życia i innych miar zachowania i postaw.
BADANIE: eksperyment - zwiększenie wpływu na własne życie i możliwości dokonywania wyborów w grupie mieszkańców domu opieki Arden House, Connecticut - nowoczesny ośrodek posiadający wysoką jakość opieki medycznej i komfortowe warunki mieszkaniowe. Losowo wybrano dwa piętra jako grupy badane - osobom z IIIp (8 mężczyzn, 39 kobiet) zwiększono możliwości wpływania na własne życie; osoby z Ip stanowiły grupę porównawczą (9 mężczyzn, 35 kobiet).
Badani: 91 osób, w wieku 65-90 lat.
PROCEDURA:
Administrator współpracuje z badaczami podczas wdrażania dwóch warunków eksperymentalnych. Opisywany był jako osoba otwarta, życzliwa; codziennie wchodził w relacje z mieszkańcami (wiek: 33 lata). Spotkał się z mieszkańcami wybranych pięter i przekazał im następujące informacje: „Celem pracowników domu opieki jest takie zorganizowanie życia w nim, aby było ono jak najwygodniejsze i jak najprzyjemniejsze dla jego mieszkańców”.
(…)
… tygodni, w grupie porównawczej stwierdzono tendencje do podupadania na zdrowiu i mniejszej sprawności umysłowej - pozytywną zmianę w grupie eksperymentalnej stwierdzono u 93% osób badanych (w grupie kontrolnej poprawa dotyczyła 21% badanych).
Mieszkańcy IIIp podejmowali więcej aktywności - częściej odwiedzali innych, częściej nawiązywali aktywny kontakt z personelem; podejmowali mniej biernych zachowań, takich jak przyglądanie się pracownikom.
Pomiary zachowania potwierdzają spodziewane zależności - w seansie fimowym więcej osób wzięło udział z grupy eksperymentalnej (różnicy takiej nie zaobserwowano w projekcji filmu, który odbył się miesiąc przed badaniem); w konkursie z cukierkami wzięło udział 10 osób z IIIp i 1 osoba z Ip.
Po roku sprawdzono, czy badanie miało długotrwałe skutki - lekarze i pielęgniarki oceniali ponownie stan pacjentów. Zorganizowano wykład na temat psychologii i starzenia się - sprawdzano ile osób z badanych grup weźmie udział w wykładzie. Uzyskane wyniki:
- ocena pielęgniarek: badani z grupy eksperymentalnej nadal czuli się lepiej niż osoby z grupy kontrolnej
- lekarze: stwierdzili ogólną poprawę stanu zdrowia u osób ze zwiększonym poczuciem wpływu oraz niewielkie pogorszenie stanu zdrowia w grupie kontrolnej
- opisy zachowań: nie było różnicy w ilości osób, które przyszły na wykład, ale badani z grupy eksperymentalnej przejawiali bardziej aktywne zachowania - zadawali więcej pytań, pytania dotyczyły samodzielności i niezależności
- pomiędzy badaniami zmarło 15% osób z grupy eksperymentalnej i 30% osób z grupy kontrolnej
WNIOSKI:
Jeśli ludziom zapewnia się większe poczucie…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)