To tylko jedna z 2 stron tej notatki. Zaloguj się aby zobaczyć ten dokument.
Zobacz
całą notatkę
Z różnych podziałów świata jakie można przeprowadzić największe znaczenie mają podziały oparte na kryteriach ekonomicznych, na które mogą się nakładać także kryteria społeczno-polityczne. Omawiane w artykule podziały są efektem zachodzących od ponad stu lat procesów narastania dystansu rozwojowego. Przeprowadzone oceny dystansu rozwojowego nie zawsze pokrywają się ze sobą z uwagi na wielką różnorodność wskaźników stosowanych w pomiarach. Należą do nich m. in.: zużycie energii na jednego mieszkańca, spożycie kalorii i protein,, odsetek analfabetów, umieralność niemowląt, produkt globalny i dochód narodowy na jednego mieszkańca.
Wprowadzanie coraz to nowych metod gospodarowania w rolnictwie doprowadziło do przyspieszenia rozwoju gospodarczego Europy. W wieku XIX grupa krajów uprzemysłowionych stopniowo rozszerzała się , obejmując także kraje pozaeuropejskie zasiedlane przez Europejczyków, między innymi Stany Zjednoczone, Kanadę , Australię, Nową Zelandię, Japonię. Pod koniec XIX w. kraje uprzemysłowione produkowały więcej niż kraje rozwijające się, mimo że miały znacznie mniej mieszkańców. W wieku XX tempo narastania dysproporcji rozwojowych wzmogło się w wyniku oddziaływania dodatkowego czynnika, a mianowicie w wyniku przyspieszenia tempa wzrostu liczby ludności w krajach pozaeuropejskich. W toku ożywionych dyskusji na forum międzynarodowym utrwaliły się dwa typy podziałów świata na grupy krajów :
1) podział trójczłonowy : na kraje „kapitalistyczne”, „socjalistyczne” i rozwijające się
2) podział dwuczłonowy: na kraje gospodarczo wysoko i słabo rozwinięte.
Odnośnie krajów rozwijających się najbardziej popularny jest podział przeprowadzony w podstawowych źródłach informacji publikowanych przez ONZ. Organizacja ta do krajów rozwijających się zaliczyła w latach 60-tych ponad 130 krajów. Narastanie dystansu rozwojowego między krajami wysoko i słabo rozwiniętymi gospodarczo zostało przez społeczność międzynarodową uznane ok 1960 r. za źródło poważnych napięć międzynarodowych. Upowszechniło się wówczas przekonanie o konieczności przyspieszenia tempa wzrostu dochodu narodowego krajów rozwijających się. Na przyspieszenie tempa wzrostu krajów rozwijających się wpłynęły: zwiększona pomoc, inwestycje zagraniczne oraz rozmaite przywileje. Kraje wysoko rozwinięte podjęły znaczny wysiłek w celu ułatwienia rozwoju gospodarczego krajów rozwijających się, mając często na względzie również własne interesy ekonomiczne lub polityczne. Decydujące znaczenie miał jednak wysiłek własny, a w pewnych okresach sprzyjająca sytuacja w handlu światowym. Dane dotyczące wzrostu gospodarczego nie byłyby jednak pełne, gdyby nie uwzględnić wzrostu liczby mieszkańców. Dopiero wtedy można otrzymać podstawowy wskaźnik ilustrujący stopień rozwoju kraju - produkt narodowy brutto na jednego mieszkańca.
(…)
… jest zysk. Wszystkie kraje kapitalistyczne należą do Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju. W sumie żyje w nich 820 mln mieszkańców, zajmują one 24% powierzchni globu. W latach 70-tych w światowej publicystyce ekonomicznej pojawiały się artykuły podważające zasadność dotychczas utrzymujących się podziałów świata. Cios podziałowi na kraje „kapitalistyczne”, „socjalistyczne” i rozwijające się zadały…
…, iż mimo tych oporów stopniowo zostanie wprowadzony nowy podział świata zgodny z jednym podstawowym kryterium , jakim jest stopień rozwoju sił wytwórczych. Nie jest to kryterium w pełni jednoznaczne, dlatego w odniesieniu do kilkunastu, najczęściej bardzo małych, krajów jeszcze długo prowadzone będą dyskusje. Pozostałe kraje wg Dobosiewicza podzielone zostaną na trzy duże grupy: wysoko, średnio i słabo rozwinięte…
… procesów z zakresu geografii politycznej świata było po II wojnie światowej ukształtowanie się kategorii krajów „socjalistycznych”. W 1938 r. kraje te zajmowały powierzchnię 23.3 mln km2 na której żyło 168 mln mieszkańców, natomiast w 1988 r. powierzchnia krajów „socjalistycznych” wynosiła ok. 35 mln km2 co stanowi 26% powierzchni świata. W roku 1989 w wielu krajach zaliczanych do „socjalistycznych…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)