Ekonomia jako nauka-opracowanie

17 Ekonomia jako nauka.
Ekonomia jako naukę zajmującą się badaniem zachowania podmiotów gospodar­czych w dziedzinie wykorzystania ograniczonych środków, które mo­gą być w rozmaity sposób zastosowane w sferze produkcji, podziału, wymiany i konsumpcji.
W badaniach tych stara się ona ustalić określone prawidłowości eko­nomiczne, którym często nadaje się rangę obiektywnych praw ekonomicznych. Najistotniejszym elementem tego określenia jest stwierdzenie, że środki, stojące do dyspozycji zarówno poszczególnego podmiotu gospodarczego
i całego społeczeństwa, są ograniczone. Każde społeczeństwo, nawet to najbo­gatsze, żyje w świecie rzadkości. Ludzie bowiem stale chcą konsumować wię­cej niż są w stanie wytworzyć.
Pojęcie rzadkości odnosi się do luki między ogólną sumą dóbr i usług, których ludzie potrzebują, aby zaspokoić swoje różnorodne potrzeby, a możli­wościami ich wytworzenia. Gdyby nie występowało zjawisko rzadkości, nie byłoby powodów do studiowania ekonomii, a więc poszukiwania odpowiedzi napytania: co, jak, ile i dla kogo wytwarzać, aby uzyskać największą efektyw­ność ekonomiczną.
W drugiej części tego stwierdzenia zwraca się uwagę, że ograniczone środki mogą być zastosowane w rozmaity sposób. Gdyby dobra i usługi za­wsze były wytwarzane za pomocą tylko jednej metody i gdyby zawsze stoso­wano te same środki, wówczas nie występowałby problem wyboru. W rzeczy­wistości zawsze istnieje do dyspozycji wiele różnych metod. Ten sam produkt może być wytworzony za pomocą różnych narzędzi, przy użyciu różnych su­rowców, materiałów, komponentów itp. Mówimy więc o alternatywnym za­stosowaniu środków materialnych i finansowych. Mogą one być przez ich wła­ściciela lub dysponenta skierowane albo tu, albo gdzie indziej. Część środków może być skierowana na realizację jednych celów, a pozostała część na realizację innych celów. Nie można natomiast tych samych środków skierować równo­cześnie do różnych dziedzin i realizować różne cele, podobnie jak człowiek nie może jednocześnie przebywać w dwóch różnych miejscach. Każdy podmiot gospodarczy dysponujący określonymi środkami stara się rozdzielić je tak, aby uzyskać z tego tytułu najwyższe efekty ekonomiczne i w ten sposób możliwie najlepiej realizować swoje cele. Rozdział, czy też roz­dysponowanie środków pomiędzy różne konkurujące cele, nazywa się w ekono­mii alokacją. Dla gospodarstwa domowego tym celem jest maksymalizacja użyteczności nabywanych dóbr, czyli maksymalizacja płynącego stąd zadowo­lenia. Dla przedsiębiorstwa podstawową funkcją celu jest maksymalizowanie zysku z działalności gospodarczej.
Można więc najkrócej powiedzieć, że ekonomia stawia sobie za cel sfor­mułowanie teorii racjonalnego gospodarowania rzadkimi środkami, ma­jącymi alternatywne zastosowanie. Z pełną racjonalnością mamy wówczas

(…)

…, czyli najlepszą z możliwych. Z danego zasobu środków uzyskuje się wówczas maksymalne efekty bądź też dane efekty mogą być osiągnięte za pomocą najmniejszego na­kładu środków. Teoria ekonomii pokazuje więc stany idealne lub rozwiązania najlepsze i w tym sensie wskazuje drogę lub metodę postępowania podmiotom gospodarczym, co umożliwia maksymalizowanie przez nie funkcji celu bądź minimalizowanie ponoszonych…
... zobacz całą notatkę