Egzo i endotoksyny
Egzotoksyny vs endotoksyny:
1) egzotoksyny
- wytwarzane przez bakterie Gram+ i Gram-
- uwalniane z komórki bakteryjnej jako integralne składowe jej ściany
- wiele typów toksyn o podobnej funkcji i budowie
- termowrażliwe
- swoiste receptory na komórkach docelowych
- swoiste efekty działania na gospodarza
- toksoidy po zadziałaniu formaliny
2) Endotoksyny
- wytwarzane tylko przez bakterie Gram-
- lipid A lipopolisacharydu
- jeden typ u określonej bakterii
- termostabilne
- różne komórki docelowe lub efekt ogólnoustrojowy
- zróżnicowane efekty działania na gospodarza
- brak możliwości wytworzenia toksoidów
Efekty działania toksyn bakteryjnych:
- Liza komórke (hemolizyny, leukocydyny)
- wzrost cAMP (toksyna cholery)
- blokowanie syntezy białek (toksyna błonicza)
- blokowanie przewodnictwa i funkcji nerwów (jad kiełbasiany, toksyna tężcowa)
3 główne typy egzotoksyn na podstawie sposobu działania:
- Typ I - superantygeny, toksyny działające na poziomie błony komórkowej
- Typ II - egzotoksyny uszkadzające błony komórek gospodarza
- Typ III - toksyny które modyfikują funkcje komórek zakażonego organizmu
Endotoksyny - E.Coli
Bordetella pertusis
Pseudomonas aeruginosa
Rodzaje egzotoksyn - na podstawie różnic w skutkach biologicznych:
- neurotoksyny - działanie na neurony, głównie ruchowe np. toksyna otulinowa działa na neurony ruchowe i uniemożliwia pobudzenie mięśni - zastosowanie lecznicze: stosowana w rzadkich przypadkach, gdy mięśnie stale się kurczą; Botox - leczenie zmarszczek
- cytotoksyny - uszkadzanie różnego rodzaju komórek - szeroki zakres aktywności biologicznej zależny od własności i typu komórki docelowej np. toksyna błonicza - wnikajaca do komórki docelowej, inaktywuje elongację czynnik 2, zatrzymuje biosyntezę białek i powoduje śmierć komórek
- enterotoksyny - wywołują biegunkę i/lub wymioty - pobudzają hipersekrecję wody i elektrolitów w nabłonku jelitowym - obfita, wodnista biegunka
mogą także zaburzać kurczliwość mięśniówki gładkiej - skurcz żołądka np. E.Coli, V.cholerae.
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)