DYNAMIKA ZMIAN WSPÓŁCZESNEGO SPOŁECZEŃSTWA POLSKIEGO dr. Joanna Truszkowska
Społeczeństwo obywatelskie Demokracja - wywodzi się z greckiego demos - lud, kratos - rządy. W podstawowym znaczeniu demokracja to system, w którym władza należy do ludu, a nie do monarchii i arystokracji. „Demokracja to całościowa organizacja współżycia ludzi w sprawiedliwości, wolności i prawdzie, służbie osoby i dla dobra wspólnego” (W. Piwowarski)
Z reguły demokracja jest uznawana za system polityczny zapewniający:
Największą równość polityczną
Ochronę wolności i swobód obywatelskich
Troskę o wspólne dobro
Dbałość o potrzeby obywateli
Warunki dla ich moralnego samorozwoju i podejmowania skutecznych decyzji uwzględniających interesy wszystkich
Istotą demokracji jest to, że umożliwia powszechne uczestnictwo i aktywność obywateli w różnych dziedzinach życia społecznego, m.in. ekonomicznej, politycznej, kulturowej. Podstawowym kryterium demokracji jest realny wpływ obywateli na decyzje polityczne państwa, czego konsekwencją jest powoływane i kontrola jego naczelnych władz. Ustrój demokratyczny w takim rozumieniu jest równoznaczny ze społeczeństwem obywatelskim. Definiowanie społeczeństwa obywatelskiego Potocznie społeczeństwo obywatelskie to wszystko to, co nie jest polityką, a co daje - jako przestrzeń wolności poza kontrolą państwa - poczucie przynależności do wspólnoty.
Społeczeństwo obywatelskie to sfera relacji poza rynkiem i stosunkami służbowymi związanymi z systemem polityczno - administracyjnym (P. Donati)
G.E. Shils: społeczeństwo obywatelskie to „społeczeństwo pluralistyczne, w którym autonomia konstytuujących je jednostek, zbiorowości i warstw ograniczana jest a sprawą uznania przez poszczególnych obywateli ich zobowiązań wobec społeczeństwa jako całości, wobec właściwych mu centralnych organów i praw”
Wg R. Dahrendorfa: społeczeństwo obywatelskie to całość związków, w których wiedziemy życie i które zawdzięczają swoje istnienie naszym potrzebom i inicjatywom. Największym zagrożeniem demokracji jest obojętności i bierności obywateli. Wg P. Glińskiego na pojęcie społeczeństwa obywatelskiego składają się takie cech jak:
Miejsce w pośredniej strukturze pomiędzy grupami o charakterze pierwotnym (rodzina) a wielkimi zbiorowościami (państwo, społeczeństwo)
Poziomy
Sieciowy charakter więzi społecznych
Wolność
Niezależność aktorów obywatelskich
Dojrzałość zbiorowych tożsamości społecznych
Otwartość
Wysoki status akceptacji społecznych
Akceptacja podstawowych zasad demokratycznych
Szacunek dla prawa w połączeniu z zasadą obywatelskiego nieposłuszeństwa
(…)
…, które wzmacniają życie i rozwój osoby ludzkiej;
Poznawcze - to wiedza i prawda o świecie, coraz większe wiedza pozwala na lepsze rozumienie rzeczywistości;
Religijne - uzyskiwanie pełniejszego rozumienia siebie i innych, wchodzenie w świat nadprzyrodzony.
Czynniki wpływające na system wartości współczesnego społeczeństwa polskiego
Te, które pochodzą z przeszłości odległej, tzn. ze społeczeństwa tradycyjnego…
… gospodarowania
Przywiązywane coraz większej wagi do konsumpcji, ostentacyjna konsumpcja
Praca zaczyna być traktowana jako działalność sensowna, która powinna być godziwie wynagradzana.
Istnieją jednak pewne kategorie społeczne, które dążą do utrzymania bądź przyznania specjalnych przywilejów i praw
Przejawy nieuzasadnionej roszczeniowości, wyuczonej bezradności, lęku przed zmianą i niechęci przed innością…
… wymuszać kontakty. Działalność mass-mediów, które mają tendencję do tworzenia oferty kulturalnej i rozrywkowej, adekwatnej do potrzeb wszystkich odmian subkulturowych, mieszczących się jednocześnie w standardach kultury dominującej danego społeczeństwa. Kontynuowana przez osoby starsze praca zawodowa, utrzymująca takie osoby w stałym kontakcie z grupą pracowniczą, z firmą oraz ze standardami ekonomicznymi…
… rozwoju społeczno-ekonomicznego zmusza do użycia narzędzi, bez których nie jest możliwe zgromadzenie, przetworzenie i zużytkowanie „infomasy” i zapanowania nad szumem informacyjnym;
Era industrialna
Era informacji
Źródła potęgi - zasoby naturalne, urządzenia, aktywa kapitałowe
Wytwarzany produkt - dobra przetworzone
Społeczeństwo - społeczeństwo masowe - kapitalistyczne bądź socjalistyczne
Rodzina…
… pokojowymi (mediacja, koncyliacja), bądź przez stosowanie legalnych środków presji, jaką w polskich warunkach jest strajk jako ostateczna forma prowadzenia sporu zbiorowego.
Metoda dialogu jest stałym mechanizmem godzenia przeciwstawnych interesów w stosunkach społeczno-gospodarczych, jednocześnie służącym aprobacie decyzji podejmowanych przez państwo. Warunkiem rozwoju dialogu społecznego jest równość praw…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)