Doświadczenie, wątpienie, bezzałożeniowość - wykład

Doświadczenie, wątpienie, bezzałożeniowość Punktem wyjścia wszelkiego filozofowania jest doświadczenie . Chodzi tu o zwykłe, codzienne, spontaniczne przednaukowe doświadczenie świata, w którym żyjemy, który znamy i w którym się dobrze orientujemy. Heidegger mówił o byciu-w-świecie ( In-der-Welt-Sein ) ludzkiej istoty . „Przednaukowe powszednie doświadczenie w sensie pierwotnego bycia-w-świecie tak się ma do metodycznie określonego doświadczenia naukowego, jak codzienny język potoczny jako język naturalny do języków specjalistycznych różnych dziedzin nauki” .
Tradycja zna dwa bodźce skłaniające do zadawania pytań filozoficznych: zdziwienie i wątpienie . Arystoteles napisał: „Dzięki bowiem dziwieniu się ludzie obecni, jak i pierwsi myśliciele, zaczęli filozofować” ( Met . 1, 2, 982b). Utrata oczywistości sprawia, że wiedza doświadczalna staje się wątpliwa . Człowiek stara się przez krytykę wiedzy doświadczalnej i powszedniego świata doświadczalnego osiągnąć nową, fundamentalną pewność (np. Augustyn czy Kartezjusz ze słynnym cogito ergo sum ). Filozofia zakłada wyłącznie świat doświadczalny, udostępniony nam przez język potoczny ( bezzałożeniowość filozofii, która oznacza przede wszystkim, że nie może ona zakładać swojej metody, bowiem metoda filozofii sama jest problemem filozofii). Nauki szczegółowe nie określają same swego przedmiotu i metody, czyni to tylko filozofia , dlatego mówi się o niej jako o „nauce pierwszej” - metoda filozofowania wynika z samych pytań filozoficznych.
• Filozofujemy wszyscy, od kiedy ludzkość istnieje. Filozofia stanowi nieodłączny element ludzkiego życia. • „Filozofia” jest słowem pochodzenia greckiego, które można prze­łożyć jako „umiłowanie mądrości”. • Punktem wyjścia filozofii jest powszednie przednaukowe doświad­czenie, które znajduje wyraz w naturalnym (potocznym) języku. • Filozofia pojawia się wówczas, kiedy powszednie bycie-w-świecie tra­ci swoją oczywistość. Jako momenty dające ku temu impuls tradycja wymienia zdziwienie i wątpienie. Pod ich wpływem człowiek uświada­mia sobie swoją niewiedzę i dąży do wiedzy gruntownej, nie pod­legającej wątpliwości. • Filozofia nie zakłada nic innego jak tylko powszednie, doświadczające bycie-w-świecie . Nie zakłada żadnej określonej metody, lecz musi treść i metodę znaleźć sobie sama. „Z pamięci tworzy się u ludzi doświadczenie. Z wielokrotnych bowiem wspomnień tej samej rzeczy powstaje w końcu możliwość pojedynczego doświadczenia. Wyda się zatem, że doświadczenie jest czymś podobnym do wiedzy i umiejętności, ale w rzeczywistości wiedza naukowa i umiejętności praktyce wypływają u ludzi z doświadczenia”. Arystoteles, Met. I, 1, 980b-981a).
... zobacz całą notatkę