To tylko jedna z 19 stron tej notatki. Zaloguj się aby zobaczyć ten dokument.
Zobacz
całą notatkę
DEFINICJE
Ścisłe definiowanie pojęć umożliwia precyzyjne formułowanie sądów o rzeczywistości. Precyzyjne sądy są łatwiejsze do weryfikacji / falsyfikacji.
Ścisłe definiowanie pojęć pozwala unikać sporów pozornych (sporów werbalnych o pozorach sporów rzeczowych, czyli sporów w których różnica stanowisk wynika z różnego rozumienia tych samych słów).
* * * * * *
Definicja (najogólniej) to krótkie określenie czegoś.
Trzy zasadnicze funkcje definicji (wg H. Mortimerowej):
podawać charakterystykę przedmiotu (d. realna);
umożliwiać przekład jednego wyrażenia na inne;
być postulatem znaczeniowym (wprowadzać nowe wyrażenia do języka w oparciu o konwencje językowe).
Definicje nominalne i realne.
Definicje nominalne - definicje słów definicje realne - definicje przedmiotów
DEFINICJE NOMINALNE
Definicja NOMINALNA - wprowadza do danego języka wyrażenie za pomocą innych wyrażeń znajdujących się już w tym języku. Podział definicji nominalnych projektujące sprawozdawcze konstrukcyjne regulujące
Definicja SPRAWOZDAWCZA - zdaje sprawę z zastanego sposobu rozumienia słowa w danym języku. Definicja taka jest zdaniem rzeczowym (zdaniem w sensie logicznym).
Definicje projektujące - oparte na konwencji terminologicznej, ustanawiającej sposób rozumienia nowego wyrażenia. Konwencja terminologiczna nie jest zdaniem w sensie logicznym ale wyraża pewien akt woli, w rodzaju: „słowo A będę rozumiał w taki to a taki sposób”
Definicja oparta o konwencję terminologiczną nazywa się też POSTULATEM ZNACZENIOWYM JĘZYKA. Definicje projektujące są zdaniami analitycznymi - nie można im zaprzeczyć nie popadając w wewnętrzną sprzeczność. Nie są też zależne od doświadczenia (są zdaniami a priori). Wymaga się natomiast podania „dowodu istnienia” tj. wykazania, że istnieje przedmiot, który tę definicję spełnia. Wprowadzanie do języka nazw pustych może rodzić problemy logiczne (np. problem wartości logicznej zdań zawierających nazwy puste). Definicje konstrukcyjne i regulujące
Definicja KONSTRUKCYJNA - definicja podająca nowe znaczenie słowa.
Przykład: „Manipulacja eksperymentalna to przyporządkowanie różnych (co najmniej dwóch) wartości zmiennej niezależnej grupom zrandomizowanym”.
Definicja REGULUJĄCA - definicja modyfikująca znaczenie słowa już istniejącego w danym języku (wyostrzająca jego zakres lub eliminująca wieloznaczność)
(…)
… warunkowego (ogólnie: Ax ⊃ Bx), podającymi tylko niektóre kryteria stosowalności terminu definiowanego.
Okres warunkowy (zdanie warunkowe) podaje: - albo warunek wystarczający (wystąpienie P jest warunkiem wystarczającym dla wystąpienia Q)
Px ⊃ Qx
„Jeśli x ukończył uniwersytet (P), x ma wyższe wykształcenie (Q)”.
- albo warunek konieczny (wystąpienie P jest warunkiem koniecznym dla wystąpienia Q…
… na 21° długości geograficznej wschodniej i 52°25' szerokości geograficznej północnej”.
Zakres definiensa jest w obu definicjach (a i b) identyczny. Ale zdanie „Jan wie że Warszawa to A” może okazać się prawdziwe, gdy A zastąpimy definiensem pierwszej definicji nazwy Warszawa a fałszywe, gdy zastąpimy je definiensem drugiej definicji. 2. Definicje przez abstrakcję
Każdy stosunek równości (równoważności…
… nie zawierają w sobie żadnej wiedzy o świecie. Wiedza o świecie zawarta jest w sądach (teoriach naukowych). Pełne zdefiniowanie wszystkich terminów naukowych jest zresztą niemożliwe (regressus ad infinitum) a ich znaczenie zmienia się z postępem nauki.
Definicje OSTENSYWNE
(inaczej: „dejktyczne”, „przez pokazywanie”). Służą do definiowania terminów obserwacyjnych, np: „To (pokazujemy dany przedmiot) jest KOŃ…
… wtedy, gdy nie jest możliwe podanie definicji równościowej (równoważnościowej).
Forma definicji cząstkowych definicje cząstkowe w postaci prostego zdania warunkowego
„Jeśli żarówka świeci, to żarówka jest dobra”
(ogólnie: Px ⊃ Qx, gdzie Q jest terminem definiowanym).
jeśli jednak nie świeci to nie wiadomo czy jest dobra czy nie (mógł się przepalić bezpiecznik, uszkodzić przewód itp.)
„Jeśli figura nie ma kątów równych to figura…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)