CZŁOWIEK W PRZESTRZENI KULTUROWEJ ŚWIATA
Człowiek zaznacza swoją obecnosć w krajobrazie dokonując jego przekształceń. Tak powstaje krojobraz kulturowy, który jest odzwierciedleniem i syntezą ogółu działalności ludzkiej. Zgodnie ze szkołą niemeicką, a kontynuowaną przez szkołe amerykańską (Sauer 1925) na krajobraz kulturowy składa się środowisko naturalne a także regiony bytowania człowieka, przystosowywane do potrzeb społeczności ludzkich od stuleci, a właściwie tysiącleci.
W przestrzeni kulturowej nakładają sie na siebie różne elementy. Pochodzić mogą z różnych kultur, różnych epok. Takie sytuacje widoczne są w miastach, gdzie na Rynku I przyległych do niego ulicach sąsiadują z sobą kamienice barokowe z gotyckim, choć przebudowywanym w renesansie ratuszem, do tego dochodzą budynki - plomby, a obok nich nowe twory architektoniczne, przeszkolne budynki budowane w czasach nam współczesnych. W takim połączeniu wyraża się pragnienie człowieka do dopasowania sie do mody panujacej w danym okresie, mozliwosci technicznych i potrzeb w stosunku do wymogów środowiska naturalnego. Ponadto, mozę się zdarzyć, ze w jednym miejscy funkcjonować obok siebie będą elementy należące do odmiennych kultur, jak to ma miejsce w Jerozolimie, gdzie styka się chrześcijańswo, judaizm i islam. Taki krajobraz mozna badać morfologicznie, syntezując procesy które miały wpływ na tworzenie się takich właśnie form, zlepek epok I różnych kultur. O takim podejeściu do zagadnienia krajobrazu kulturowego pisali Wagner, MIkesell (1962). To co widzimy w miastach, na wsiach (budynki, zależności przestrzenne, siatka ulic) jest tylko fragmentem czasowym zmian - tym ostatnim, obecnym. W takim krajobrazie w mnniejszym lub większym stopniu zachowały się poprzednie krajobrazy. Tworzą sie warstwy kulturowe, które dla lepszego zrozumienia trzeba rozpatrywac w związku z historią i ewolucją kultury. Przecież to jak krajobraz wygląda teraz jest często uwarunkowane tym jaka była mentalność osób kształtujacych ten krajobraz wcześniej. Ogółem na wygląd przestrzeni wpływają warunki naturalne, systemy władzy, technologie, a nawet modele zachowań (Rembowska, 2002). W Europie miasta powstające w średniowieczu były małe, otoczone zewsząd murami, aby łatwiej było odeprzeć najazd wroga. Miasta te, do dzisiaj mają zaciemnione starówki, z wąskimi uliczkami i wysokimi wieżami kościołów górującymi nad (również) wysokimi kamienicami, a przy wielokrotnych rozbudowaćch siatka ulic stała sie nieregularna. Z kolei miasta amerykańskie, powstające w zuepłnie inym okresie, w miajscu, gdzie przestrzeni wolnej I niezabudowanej było pod dostatkiem, a funkcje obronne nie musiały być tak silnie akcentowane, cechuja się szerokimi arteriami, i całkowicie kratkowanym układem ulic. Mieszkańcy Stanów Zjednoczonych mogą sie czuć przytłoczeni I zagubieni w “ciasnych” i mniej “geometrycznych” stolicach Europy.
(…)
… architekura, obiekty światynne I inne prace artystyczne zawsze wyrażają kruchość ulotność. Odbioja się w nich świadomosć człowieka co do szybkiego przemijania. Z drugiej storny jednak rozwój techniki pozwala na stawianie budynków na mocnych I stabilnych fundamentach będących w stanie ochronić je prze d trzęsieniami o określonej magnitudzie. W Japoni ściera się ze sobą zależność od natury I cheć…
… “geometrycznych” stolicach Europy.
Jednak krajobraz to nie tylko budynek, droga I drzewo. W przestrzeni mozna dostrzec znacznie wiecej. Symbolikę, wyobrazenia, duchowość. Ludzie mogą przypisać przedmiotom rózne znaczenia. Krajobraz również działą na ludzi. Kojarzy sie przyjemnie bądź negatywnie. Chcemy chronić piękne krajobrazy, a zapomnieć lub zmenić te brzydkie. Nasze skojarzenia są często jednak sztucznie…
…. Na fizjologię krajobrazu I wartości w nim zawarte wpływ mają grupy etniczne. Zupełnie inaczej wyglądają miasteczka w których mieszkali Żydzi - mają podobny układ - prostokątną siatkę ulic, jednak kamieniczki są dużo mniejsze I skromniejsze niż w miastach tworzonych w myśl kultrury włsokiej czy francuskiej, w której jak najbadziej chciano pokazać kunszt artystów. Podobnie działo sie z Krajobrazem Włoch…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)