BUDOWA ZIEMI
Badania geologiczne dowiodły, że Ziemia nie jest zbudowana z jednego materiału. Począwszy od powierzchni aż do środka Ziemi wyróżniamy 5 warstw różniących się między sobą składem mineralnym i ciężarem właściwym. Litosferę - czyli zewn. powłokę Ziemi sięgającą do głębokości ok. 70 km nazwano sialem, od przeważających w tej strefie pierwiastków krzemu (Si) i glinu (Al). Występujące tu masy skalne zbudowane są przede wszystkim z minerałów będących glinokrzemianami potasu, sodu i wapnia. Powłoka sialiczna nie wszędzie posiada jednakową grubość, najcieńsza warstwa znajduje się na dnie oceanu. Kolejną strefą Ziemi znajdującą się na głębokości 70-1200 km nazwano simą (Si i Mg). Stanowią ją skały zbudowane przeważnie ze związków krzemu, magnezu i żelaza. Na głębokości 1200-2900 km znajduje się tzw. strefa przejściowa, której budowę dotychczas mało znamy. Przypuszcza się, że tworzą ją tlenki żelaza, siarczki oraz związku niklu i chromu. Środek Ziemi stanowi jądro złożone prawdopodobnie ze stopionego żelaza z domieszką niklu i innych metali ciężkich. Posuwając się w głąb Ziemi stwierdzamy, że temperatura wzrasta. Tę ilość metrów, jaką trzeba się posunąć w głąb Ziemi, aby temperatura wzrosła o 10 C nazywamy stopniem geotermicznym. Wynosi on przeciętnie 33 m. Jądro Ziemi ma prawdopodobnie temperaturę powyżej 50000 C i znajduję się w stanie płynnego stopu. Zgodnie z powszechnie przyjmowanymi poglądami jądro Ziemi ma promień 3470 km.
W obrębie jądra Ziemi wyróżniono dwie strefy, różniące się między sobą stanem skupienia: jądro zewnętrzne ciekłe lub gazowe i jądro wewnętrzne, wykazujące sztywność ciała stałego.
4. Chronologia dziejów Ziemi.
Podstawą chronologii geologicznej jest rozwój życia organicznego na powierzchni globu ziemskiego. Z punktu widzenia czasu historię Ziemi podzielono na jednostki geochronologiczne: ery, okresy, epoki, piętra i poziomy. Głównymi jednostkami czasowymi są ery. Czas ukształtowania się twardej skorupy ziemskiej- ok. 4-7 miliardów lat. Era archaiczna (Archaik) - najstarsza era w dziejach Ziemi, trwająca od początku geologicznych dziejów Ziemi tj. 3,8 - 3,9 mld lat temu do 2,5 - 2,6 mld lat temu. W okresie archaiku zachodziły procesy formowania się skorupy ziemskiej, czemu towarzyszyło liczne bombardowanie powierzchni Ziemi przez meteoryty, a także erupcje wulkaniczne i zderzenia ze sobą pierwszych, niewielkich, sztywnych mikropłyt. Powstały wówczas strefy (pasma) zieleńcowe, miały też miejsce potężne ruchy górotwórcze (m.in. orogenezy: saamijska, białomorska, algomańska). Proterozoik, era proterozoiczna, eozoik, druga era w dziejach Ziemi. Rozpoczęła się ok. 2600 mln lat temu, a
zakończyła ok. 570 mln lat temu. W proterozoiku trwało dalsze powiększanie się bloków kontynentalnych.
(…)
… eksplozji ewolucji. Lądy są kolonizowane przez pierwsze rośliny nasienne. Rozwijają się liczne gatunki ryb a także pierwsze zwierzęta lądowe - płazy.
Karbon (początek 345 mln lat temu, trwał 65 mln lat) - Trwają ruchy górotwórcze, fałdowanie i erozja. Porośnięte lasami mokradła znalazły się pod wodą dając początek pokładom węgla. Zlodowacenie objęło kontynenty półkuli południowej, rozwijają się owady…
… występują drzewa iglaste. Okres różnicowania się gadów i pojawienie się pierwszych dinozaurów oraz gigantycznych gadów morskich. Trwa ewolucja prymitywnych ssaków
Jura (początek 180 mln lat temu, trwała 40 mln lat) - Otwieraniu się basenu Oceanu Atlantyckiego towarzyszy intensywny wulkanizm. Dinozaury opanowują lądy a latające gady i prymitywne ptaki konkurują w powietrzu. Pierwsze ślady najdawniejszych roślin okrytonasiennych
Kreda (początek 140 mln lat temu, trwała 70 mln lat) - Tworzą się pokłady wapieni i kredy. Dinozaury dominują w świecie zwierząt aż do momentu gdy pod koniec okresu zaczynają wymierać wraz z wieloma innymi gatunkami.
Kenozoik - najmłodsza era w dziejach Ziemi. Rozpoczęła się przed 65 mln lat i trwa do dziś. Dzieli się na dwa okresy: trzeciorzęd i czwartorzęd. W kenozoiku ukształtował się obecny wygląd powierzchni Ziemi.
Trzeciorzęd (początek 70 mln lat temu, trwał 68 mln lat) - Początek kenozoiku oznacza gwałtowny rozwój ssaków. Trwa ewolucja wielu gatunków, chociaż wiele z nich wymiera. Szybko rozwijają się rośliny okrytonasienne i trawy podczas gdy klimat ochładza się. Znaczne wydźwignięcie lądów. Czwartorzęd (początek 2 mln lat temu, trwa 2 mln lat) - najmłodszy i trwający…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)