WIRUSY 1. Charakterystyka ogólna
* nie są organizmami
* są tworami organicznymi
* składają się z kwasu nukleinowego i białka (wyjątkowo mogą zawierać cząsteczki tłuszczów)
* mają od kilkudziesięciu do kilkuset nm (niektóre są mniej więcej tysiąc razy mniejsze od bakterii)
* pasożytują w komórkach eukariota i prokariota
* nie przeprowadzają samodzielnie żadnych procesów metabolicznych
* poza komórkami nie przejawiają żadnych funkcji życiowych
* przypuszcza się, że wirusy powstały fragmentów DNA lub RNA komórek prokariotycznych lub eukariotycznych wskutek oddzielenia się tych fragmentów i wydostania się na zewnątrz macierzystych organizmów
2. Choroby wirusowe
Wirus
Sposób zakażenia
Choroby - objawy
Grypy
Bezpośredni kontakt z chorym, droga kropelkowa, powietrze
Grypa - kaszel, katar, bóle głowy, gorączka, bóle mięśni, ogólne zmęczenie
HAV (wirus zapalenia wątroby typu A)
Produkty spożywcze, woda zanieczyszczona odchodami ludzkimi
WZA - zapalenie wątroby typu A „choroba brudnych rąk” - brak apetytu, zmęczenie, stany podgorączkowe, bóle brzucha, mięśni i stawów, nudności i wymioty
HBV (wirus zapalenia wątroby typu B)
Bezpośredni kontakt z chorym (przez krew, zakażoną ślinę, mocz, nasienie, wydzielinę z pochwy), wirus może zakazić dziecko w łonie matki
WZB - zapalenie wątroby typu Żółtaczka wszczepienna - objawy jak w przypadku zapalenia typu A, może prowadzić do żółtaczki, marskości wątroby, śmierci
Myksomatozy
Myksomytoza - śmiertelna choroba królików (poraża układ nerwowy), w Australii wirus wykorzystywany do zmniejszania plagi królików
Nosówki
Nosówka - choroba ssaków drapieżnych (psów, kotów, lisów), rozwija się w płucach, przewodzie pokarmowym lub mózgu, nieleczona jest chorobą śmiertelną
Opryszczki
Bezpośredni kontakt z osobą zakażoną, używanie wspólnych talerzy, sztućców, ręczników, maszynek do golenia
Opryszczka - bolące pęcherzyki wypełnione płynem lub bolesne czerwone ranki dookoła ust, na palcach, na narządach płciowych, możliwe zakażenia spojówki i rogówki oka
Ospy prawdziwej
Bezpośredni kontakt z chorym, droga kropelkowa, powietrze (kaszel, katar)
Ospa prawdziwa - wysoka gorączka, bóle krzyża, zaczerwienienie spojówek, swędząca wysypka na skórze i błonach śluzowych
Pryszczycy Bezpośredni kontakt, pośrednictwo owadów
Pryszczyca - choroba bydła (rzadziej owiec, kóz, świń i innych parzystokopytnych), objawia się owrzodzeniem pyska i racic
(…)
… niesterylnych igieł i strzykawek pożyczanych sobie wzajemnie (narkomani)
* przetaczanie zakażonej krwi (w latach 80-tych, teraz podlega badaniom)
* przetaczanie preparatów krwiopochodnych (chorzy na hemofilię) (w latach 80-tych, teraz podlega badaniom)
* wirus wnika do dziecka w łonie zakażonej matki Kiedy nie można zakazić się wirusem HIV?
* podanie ręki
* kontakty towarzyskie
* zwykły pocałunek
* w pracy…
… genetycznego
* wirus pozostając jakby w uśpieniu (tzw. prowirus) może być przekazywany do komórek potomnych w trakcie mitozy
* prowirus jest potencjalnie lizogenny, czyli w każdej chwili może powrócić do normalnego cyklu namnażania, kończącego się śmiercią komórki
* to swoiste pobudzenie (uaktywnienie wirusa) powodują m.in. osłabienie organizmu, choroby, promieniowanie X i temperatura
* uaktywnienie prowirusów może doprowadzić do zmian w funkcjonowaniu samej komórki
* może dojść do transformacji nowotworowej - zainfekowana komórka nie ginie ale przekształca się nabierając cech komórki nowotworowej
* okrywa kapsyd niektórych wirusów (grypy, HIV)
* stworzona z elementów błony komórkowej gospodarza z dodatkiem glikoprotein wirusa
* glikoproteiny - białka zawierające wbudowane cząsteczki cukrowe
Otoczka…
… (nawet do konkretnego organu)
* mogą przenosić się bezpośrednio z organizmu na organizm drogą powietrzną lub za pomocą tzw. wektorów
* wektorami bywają np. owady krwiopijne (pchły, komary), pajęczaki (kleszcze) a nawet muchy
* do komórki zwierzęcej winiony wnikają w całości
* kształty złożone (buławkowate), pałeczkowate lub wielościenne
* ich materiałem genetycznym częściej jest DNA niż RNA
* potrafią same uszkadzać…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)