PREZYDENT Charakter prawny i funkcje Prezydenta RP. Ustrojową pozycję Prezydenta określa zasada podziału władz. Art. 10 ust. 2 wymienia urząd Prezydenta jako jedno z dwóch podstawowych ogniw władzy wykonawczej. Konstytucja z 1997 r. utrzymała w Polsce parlamentarny system rządów, a ustrojowa pozycja Prezydenta może być określona sześcioma podstawowymi zasadami:
organizacja władzy wykonawczej oparta jest na zasadzie dualizmu , czyli odrębnego funkcjonowania Prezydenta oraz rządu z Premierem na czele; domniemanie kompetencji w sprawach polityki państwa działa jednak na rzecz RM,
Prezydent powinien pełnić funkcję arbitra w stosunkach między Sejmem, a rządem,
Prezydent jest wybierany przez Naród ; z tego punktu widzenia urząd prezydenta można uznać za jeden z organów, poprzez które Naród wykonuje swoją suwerenność ( art. 4 ust. 2 K ),
urząd prezydenta ma charakter kadencyjny i ograniczony w czasie - art. 127 ust. 2 ustala kadencję Prezydenta na okres 5 lat i tylko raz dopuszcza możliwość ponownego wyboru,
Prezydent nie ponosi odpowiedzialności politycznej wobec parlamentu, a podlega tylko odpowiedzialności konstytucyjnej w razie naruszenia prawa ( art. 145 ),
niezależność Prezydenta ulega poważnemu ograniczeniu wobec wymogu zaopatrywania jego aktów urzędowych w rządową kontrasygnatę ( art. 144 ), zasada niepołączalności - w myśl art. 132 K Prezydent nie może piastować żadnego innego urzędu ani pełnić żadnej funkcji publicznej, z wyjątkiem tych, które są związane ze sprawowanym urzędem.
Prezydent podlega szczególnej ochronie prawnej , bo za popełnione przestępstwa może być pociągnięty do odpowiedzialności tylko przed TS. Wynagrodzenie prezydenta i jego uprawnienia emerytalno - socjalne reguluje ustawa z 31 lipca 1981 r. o wynagrodzeniu osób zajmujących kierownicze stanowiska państwowe oraz ustawa z 30 maja 1996 r. o uposażeniu byłego Prezydenta RP . Prezydent ma obowiązek składania na ręce Pierwszego Prezesa SN oświadczeń o swoim stanie majątkowym oraz ewentualnej działalności gospodarczej prowadzonej przez małżonka.
Zadania Prezydenta w najbardziej ogólnym wymiarze wyznacza art. 126 K . określa on Prezydenta jako: najwyższego przedstawiciela RP , gwaranta ciągłości władzy państwowej , powierza mu misję czuwania nad przestrzeganiem konstytucji i stania na straży suwerenności i bezpieczeństwa państwa oraz nienaruszalności i niepodzielności jego terytorium . Są to najistotniejsze cele i wartości, których ochronie i realizacji Prezydent powinien poświęcać szczególną uwagę. Art. 126 ust. 3 określa , iż Prezydent wykonuje powyższe zadania w zakresie i na zasadach określonych w Konstytucji i ustawach.
(…)
… (spośród kandydatów przedstawionych mu przez zgromadzenie ogólne sędziów Trybunału),
Pierwszego Prezesa SN (analogicznie jak w przypadku TK),
Prezesa NSA (analogicznie jak w przypadku TK),
Prezesa RM,
wiceprezesów NSA oraz prezesów SN,
członków Rady Polityki Pieniężnej,
członków Rady Bezpieczeństwa Narodowego,
członków KRRiT,
Szefa Kancelarii Prezydenta RP,
składa wniosek do Sejmu o powołanie Prezesa NBP,
pełnomocnych przedstawicieli RP w innych państwach i przy organizacjach międzynarodowych (kontrasygnata). Stan klęski żywiołowej, wyjątkowy i wojenny w konstytucji. Stan wojenny (art. 229 K, ustawa z dnia 29 sierpnia 2002 r. o stanie wojennym oraz o kompetencjach Naczelnego Dowódcy Sił Zbrojnych i zasadach jego podległości konstytucyjnym organom RP - uswo):
Może on zostać wprowadzony tylko w trzech sytuacjach…
…),
Prezydent powołuje Radę Bezpieczeństwa Narodowego, jako organ doradczy w zakresie wewnętrznego i zewnętrznego bezpieczeństwa państwa, Prezydent mianuje Szefa Sztabu Generalnego oraz dowódców rodzajów sił zbrojnych (wymaga kontrasygnaty); Prezydent nadaje też pierwszy stopień oficerski oraz stopnie generalskie,
na czas wojny Prezydent na wniosek Premiera mianuje Naczelnego Dowódcę Sił Zbrojnych…
….
Uprawnienia prezydenta wobec Parlamentu:
organizacyjne - zarządzanie wyborów, zwoływanie pierwszych posiedzeń izb,
inicjatywne - inicjatywa ustawodawcza, zarządzanie referendum (co wymaga zgody Senatu),
hamujące - weto ustawodawcze, kwestionowanie ustaw przed TK, w procedurze kontroli prewencyjnej bądź następczej, a także w enumeratywnie wskazanych sytuacjach - rozwiązanie Sejmu,
Prezydent ma też prawo…
… klęski żywiołowej (art. 232 K, ustawa z 18 kwietnia 2002 r. o stanie klęski żywiołowej):
Stan ten jest rozumiany jako: katastrofa naturalna lub awaria techniczna, których skutki zagrażają życiu lub zdrowiu dużej liczby osób, mieniu w wielkich rozmiarach albo środowisku na znacznych obszarach, a pomoc i ochrona mogą być skutecznie podjęte tylko przy zastosowaniu nadzwyczajnych środków.
Stan ten wprowadza…
… przysługuje grupie co najmniej 100 000 wyborców mających czynne prawo wyborcze (art. 127 ust. 3).
Wybór dokonywany jest w oparciu o zasadę większości bezwzględnej - na Prezydenta zostaje wybrany kandydat, który otrzymał więcej niż połowę ważnie oddanych głosów. Jeżeli żaden z kandydatów takiej większości nie uzyska, musi zostać przeprowadzona druga tura głosowania. Musi się ona odbyć czternastego dnia…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)