Cechy filozofowania- myślenia naukowego lub pozanaukowego
I grupa cech: Cechy konieczne, ale niewystarczające:
1) Pytanie- odpowiedź.
Postawienie pytania problemowego i jego rozwiązywanie. Pytanie problemowe jest pytaniem nowym i autentycznym (nie zna się na nie odp). Może być autentyczne w sferze jednostki (nowe dla określonej osoby). A z pkt widzenia filozofa najważniejsze są pytania nowe (pod kątem historycznym).
Postawienie pytania należy do jednej z najtrudniejszych aktywności filozofa, gdyż jest to pytanie o coś, czego się zupełnie nie wie, więc trzeba przekroczyć horyzont poznania.
Pytanie inicjuje namysł, pytanie jest genetycznie pierwotne. Pytanie ukierunkowuje, szukamy odpowiedzi na konkretny aspekt, pytanie nakreśla ramy i założenia odpowiedzi.
Szukanie odpowiedzi jest myśleniem twórczym. Tworzy się cząstkowe pytania i cząstkowe odp, metodą prób i błędów dochodzi się do odp. Jest to koło hermeneutyczne.
Odp jest rozumiana w kontekście określonego pytania.
Zdolność dostrzeganie problemów, formowania pytania są potrzebne w całym procesie rozwiązywania problemu. Jest to charakterystyczne dla każdego rozumowania.
II grupa cech: Wspólne filozofowaniu i myśleniu naukowemu:
1) Myślenie racjonalne= antyirracjonalne
Filozofia wyrosła ze zdrady religii.
Myślenie irracjonalne odwołuje się do bytów nadprzyrodzonych i poszukuje odp na drogach nadprzyrodzonych np. olśnienie, wróżba.
Filozofia jest racjonalna, bo wyjaśnia świat w odwołaniu do bytów i przyczyn zawartych w obrębie tego świata. Poszukuje odp na drodze rozumowej i zmysłu.
2) Intersubiektywna komunikowalność- jasno sformułowana w języku: Wszystkie sformułowania muszą być jasno poprawnie sformułowane w języku
3) Ma charakter prawa:
Charakter ogólny, uniwersalny, dotyczy danej klasy rzeczy.
To prawo jest sprawdzalne: empirycznie lub na podstawie wnioskowania.
Wypowiedzi w filozofii nie są sprawdzane empirycznie.
4) Krytycyzm: Poszukiwanie niedoskonałości, argumentów za i przeciw, unikanie błędów, kontrolowanie danej metody, wyeliminowanie tendencyjności, dążenie do dostępnej nam obiektywności, wrażliwość na kontekst.
5) Musi być metodyczna: Logika, metodyka racjonalne.
Racjonalne poszukiwanie odp: racjonalność, krytycyzm.
III grupa cech: Specyficzne cechy filozofowania:
1) Samozwrotna (autorefleksyjna): Filozofia pyta o samą siebie.
Ten kto pyta- podmiot poznania, badacz.
To o co pyta- przedmiot poznania
Co jest przedmiotem filozofii: wszystko, świat.
(…)
… filozofii: wszystko, świat.
Filozofia jest metodą poznawania. Poziom meta= metodologia- nauka o metodzie.
Poziom meta meta- myślenie krytyczne- pyta o założenie które przyjmujemy i o granice poznawalności.
2) Refleksyjność filozofowania= krytyczność.
Nie istnieje coś, co nie ma teorii. Przedmiot poznania jest konstruowany przez teorię. 3) Różnozałożeniowość: Filozofia jest świadoma, że myślenie oparte jest na założeniach. Nie ma myślenia bezzałożeniowego.
Założenia są różne, np. uwarunkowanie kulturowe, środowiskowe. Mają charakter aksjomatów, nieuświadomionych założeń.
Myślimy w określonym paradygmacie.
Paradygmat- zbiór uświadomionych i nieuświadomionych założeń, systemów wartości, na bazie których formułowane jest dana koncepcja naukowa czy filozoficzna.
4) Holistyczna optyka oglądu= całościowa optyka oglądu…
… w sposób osobliwy, w czysto teoretycznym celu. Filozofia nie ma bezpośredniego zastosowania w praktyce. Nie ma charakteru instrumentalnego. Ma charakter autoteliczny, tzn sama dla siebie jest celem, stosuje się ją bez zewnętrznego praktycznego celu. Pytania i problemy w filozofii są immanentne (wewnętrzne), nie mają transcendentnego (zewnętrznego) zastosowania. W przeciwieństwie do innych nauk, np. biotechnologii…
…- przez, logos- rozumne słowo.
7) Historyczność:
Filozofia ma specyficzny stosunek do własnej historii.
Postęp filozofii- buduje się nowe stanowiska, ale nie unieważniając starych. Aby rozumieć filozofię trzeba znać wiele jej historycznych rozwiązań.
Filozofia ma zdolność do odnawiania się, renesansu- odnawiania historycznych rozwiązań. Np. neoplatonizm- pewien pierwiastek z Platona, w nowym kontekście, w odniesieniu do nowych problemów.
Ta charakterystyka odnosi się tylko do głównego nurtu filozofii europejskiej. Ten typ rozumowania nie przysługuje wszelkim odmianom egzystencjalizmu. Ponieważ w egzystencjalizmie nie stosują się wszelkie kryteria zakorzenione w logice, języku, racjonalnym rozumowaniu. Egzystencjalizm zakłada, że w jednostce istnieje coś absolutnie pojedynczego, specyfika człowieczeństwa…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)