Budownictwo publiczne Rzymu - pojęcie

8. cechy architektury rzymskiej, budownictwo publiczne Rzymu
Sztuka Etruska - lud Etrusków zamieszkiwał środkową część Italii (obszar dzisiejszej Toskanii) od X do I w. p.n.e. (Rzymianie podbili Etrurię w III w. p.n.e.). Rozkwit cywilizacji przypada na okresy VII-VI w. p.n.e. oraz IV-III w. p.n.e. Największymi ośrodkami twórczości były: Tarkwinia (Tarquinia), Caere (Cerveteri), Clusium (Chiusi), Veii (Weje), Vulci (Wulczi). Początki miast sięgają kultury willanowiańskiej, rozwijającej się na tych terenach w epoce żelaza, w okresie od IX do VIII w. p.n.e. Do naszych czasów zachowały się tylko ślady etruskich miast oraz zabytki architektury sepulkralnej (związanej z kultem zmarłych) i sakralnej oraz wyroby rzemieślnicze. Architektura Głównym materiałem używanym w budownictwie była cegła i drewno. Kamień stosowano przede wszystkim w budowlach obronnych, natomiast terakotę do ozdoby.
Zachowane pozostałości miast to przede wszystkim ślady siatki ulic, urządzeń wodnych i kanalizacyjnych. Pozwalają one wnioskować o wysokim poziomie urbanistyki, wzorowanym na kulturze greckiej i wschodniej. Domy wznoszone na początku VII w. p.n.e. budowane były na planie prostokąta. Fundamenty wykonywano z otoczaków lub bloków kamiennych, ściany z suszonej cegły wzmacniano drewnianymi palami. Dach o konstrukcji z drewna kryty był terakotowymi dachówkami. Domy zdobiono płytkami z terakoty. Na przełomie VII i VI w. p.n.e. dom etruski rozbudowany został wszerz, wzdłuż znajdującego się przed nim dziedzińca. Trójdzielne wnętrza składały się z umieszczonego pośrodku większego pomieszczenia i dwóch bocznych o mniejszej powierzchni. Pod wpływem kultury greckiej dom mieszkalny w IV w. p.n.e. uległ przekształceniu. Zabudowa tego okresu to dom budowany na planie prostokąta, z szeregiem pomieszczeń wokół częściowo przekrytego dachem atrium. Fundamenty były wykonywane z kamienia a dwuspadowe dachy kryte były dachówką i zdobione terakotą. Przez kolejne lata (do ok. II w. p.n.e. atrium zmieniało się, upodabniając się coraz bardziej do reprezentacyjnej izby z funkcją komunikacyjną.
Zabytki sakralne (świątynie etruskie) znane są z wykopalisk, modeli tworzonych w terakocie oraz opisów literackich. Przy budowie świątyń, pod wpływem porządku doryckiego wykształcił się porządek toskański. Jedynie w porcie Caere (Cerveteri) w Pyrgi odkryto pozostałości świątyni poświęconej bogini Thesan-Leukotei pochodzącej z ok. 460 p.n.e. Świątynia została wzniesiona na niskim, kamiennym podium. Boki pronaosu zamknięte są antami a dach wsparty był na trzech rzędach kamiennych kolumn. Wnętrze na trzy nawy dzieliły ściany zbudowane z suszonych cegieł i wykończone tynkiem. Wnętrze zdobiły polichromowane rzeźby i terakotowe fryzy. Architektura sepulkralna Wśród zabytków związanych z obrzędami chowania zmarłych (architektura sepulkralna) można wymienić tumulusy budowane do VI wieku p.n.e., groby komorowe i grobowce wykuwane w tufie. Komory grobowe były bogato zdobione dekoracją rzeźbiarską i malarską (najciekawsze malowidła odnalezione zostały w Tarkwinii). Wyposażenie komór grobowych naśladowało domy mieszkalne (w grobach odkrytych w Caere nie tylko wyposażenie, ale cały wystrój wnętrza imitował domy mieszkalne). Etruskowie do wykonywania rzeźb używali gliny (koroplastyka) i metalu (toreutyka), najczęściej brązu. Najstarsze z zachowanych to wykonane z brązu maski pośmiertne zakładane na urny z prochami z VIII-VII wieku p.n.e. Późniejsze to głowy z terakoty występujące na pokrywach urn (kanopa) i wreszcie w VI-II w. p.n.e. całe postacie zmarłych na pokrywach urn i sarkofagach.

(…)

… te stanowiły prawdziwą ozdobę miasta. Łuk triumfalny był monumentalną budowlą o kształcie bramy z jednym lub trzema przejazdami oraz przejściem dla pieszych. Otwory te były sklepione łukowo. Nad przejazdami i przejściami ujętymi w pilastry, kolumny lub półkolumny wznosiło się belkowanie, a nad nirtiattyka stanowiąca tło napisu pamiątkowego. Często całość wieńczył posąg triumfatora. W samym tylko Rzymie…
… jest bez wątpienia Forum Romanum, którego ruiny wciąż można podziwiać w centrum Rzymu.Greckim odpowiednikiem forum jest agora. Kapitel - Inaczej głowica. Górna część kolumny, pilastra lub filaru. Jest to z reguły najbardziej ozdobna część wspomnianych elementów architektonicznych. W sztuce greckiej, w zależności od zastosowanego porządku architektonicznego, wyróżniamy kapitele w stylu doryckim, jońskim…
…, to rozwój urbanistyki i architektury. Miasta otaczano murami obronnymi z bramami, wieżami, rozbudowano akwedukty i system kanalizacyjny. Przebudowano Rzym (Pole Marsowe, Forum Romanum. Wzdłuż dróg powstawały nekropolie. Powstały mauzolea, np. Mauzoleum Hadriana, katakumby. Budowano okazałe pałace (Złoty Dom Nerona, pałac Flawiuszów). Powszechniejsze stało się stosowanie kopuł - Panteon w Rzymie. Budowle powszechnego użytku też przybrały monumentalne rozmiary, np. amfiteatr Koloseum (notabene amfiteatr był czysto rzymskim wynalazkiem), teatry, termy Karakalli. Powstawały też łuki triumfalne. Na podbitych terenach zakładano stałe obozy wojskowe (castrum romanum), które dały początek licznym miastom. Architektura rzymska wywarła duży wpływ na rozwijającą się architekturę wczesnego chrześcijaństwa i bizantyjską…
…. Malarstwo pompejańskie - odnalezione w Pompejach liczne malowidła na ścianach odkopanego spod warstw popiołów miasta pozwoliły badaczom na odtworzenie historii malarstwa rzymskiego do 79 r. August Mau w XIX w. wyróżnił cztery style pompejańskie stosowane do dekoracji architektonicznej.
Styl pompejański pierwszy Nazywany też stylem inkrustacyjnym lub strukturalnym. Cechowały go dekoracje ścienne…
... zobacz całą notatkę